Geçtiğimiz Pazartesi günü İran’da “Devrim Rehberi” olarak tanımlanan ve devlet sisteminin en üst makamında bulunan Ayetullah Ali Hamaney, ekonomik ve sosyal durumları iyileştirmek için siyasi canlandırmalara dair hükümetin ve yetkililerin ciddi adımlar atması istedi.
Rejimin sosyal adaleti sağlama konusunda geç kaldığını söyleyen Hamaney, İranlı yetkililere devrimin üzerinden 30’dan fazla yılın geçmesine rağmen yaşanan bu gecikme için özür dileme çağrısı yaptı. Hamaney ayrıca, Ruhani Hükümeti tarafından önem gösterilmeyen politikaların canlandırılmasını istedi.
Bu bağlamda belirtilene göre, söz konusu politikalar arasında ekonomik alanda “direnç ekonomisi”, dış politika düzeyinde de “Batı’dan ziyade Doğu’ya yönelme” yer aldı. Nitekim bu durumlar eski Cumhurbaşkanı Ahmedinejad hükümetinin politikalarını da zımnen desteklemekte.
Hamaney’in açıklamalarını memnuniyetle karşıladığını söyleyen eski Cumhurbaşkanı, Hamaney’i cumhurbaşkanlığı ve parlamento düzeyinde “acil ve özgür” seçimler yapmaya çağırdı. “Devlet-i Bahar” adlı internet sitesinde yayınlanan mektupta Ahmedinejad, seçimlerin Anayasa Koruma Konseyi ve askeri- güvenlik birimlerinin müdahalesi olmaksızın gerçekleştirilmesini talep etti.
Ahmedinejad, bu reformların doğru ve acil bir şekilde yapılmasının İran rejimine olan güvenin yeniden kazandırılmasına yardım edeceğini de vurguladı.
Eski Cumhurbaşkanı’na yakınlığıyla bilinen “Devlet-i Bahar” sitesine göre, Ahmedinejad, İran Dini Lideri Hamaney’in açıklamalarından birkaç saat sonra söz konusu bu mektubu gönderdi.
Mahmud Ahmedinejad, Hamaney’in bürosu başta olmak üzere çeşitli birim ve kuruluşlarda da reform taleplerinde bulundu. Bu bağlamda Hamaney tarafından atanan Yargı Başkanı Sadık Laricani hakkındaki eleştirilerini de yineledi.
Öte yandan eski Cumhurbaşkanı, 21 Şubat günü Tahran’daki mahkeme binasına gitti. Binaya girişi engellenen Ahmedinejad, üst düzey yöneticilere eleştiriler içeren ve İran halkını “mutlak güç” olarak tanımlayan bir konuşma yaptı.
Ahmedinejad, devrimin yıldönümü münasebetiyle yayınladığı bir bildiride de Yargı Başkanını “İran’daki adaletsizliğin temel taşı” olmakla suçlamıştı. Bu çerçevede eski cumhurbaşkanı, iki kardeş olan Sadık Laricani ve Meclis Başkanı Ali Laricani’nin önümüzdeki yıllarda Cumhurbaşkanlığı ve Hamaney’in ardından Dini Liderlik makamlarına ulaşma planı yaptığını iddia etmişti.
Ahmedinejad, bu açıklamanın ardından Hamaney aleyhinde de “Rehber dahi yargının işleyişi konusunda sorumlu olmadığını söylüyor” ifadelerini kullanmıştı.
Öte yandan eski Cumhurbaşkanı Ahmedinejad, Yargı Başkanıyla ilgili değişime gidilmesinin, insanların düşüncelerinin iyileştirilmesini ve reformun desteklenmesini sağlayabileceğini söyledi. Ayrıca geçmiş yıllarda eleştiri ve itiraz gibi nedenlerle tutuklananların serbest bırakılmasını, açılan tüm davaların da düşürülmesi gerektiğini belirtti.
Diğer taraftan Yargı Başkanı Sadık Laricani, iki gün önce eski İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad’ın açıklamalarına tepki göstererek, kendisini “devrime ihanet etmek” ile suçladı. Laricani, Ahmedinejad’ı yargıya, sisteme ve Devrim Rehberi’ne saldırmakla itham ederek, yargı kararlarını protesto etmek için yasal yollara başvurmaya çağırdı.
Eski Cumhurbaşkanının birinci yardımcısı Hamid Bakayi’nin de aralarında bulunduğu bazı üst düzey yardımcılarının yolsuzluk gerekçesiyle gözaltına alınmasının ardından son aylarda Ahmedinejad ve yargı organları arasındaki ilişkiler dönülmez bir yola girdi.
Anayasa Koruma Konseyi, geçtiğimiz Nisan ayında Ahmedinejad’a cumhurbaşkanı seçimlerine adaylık kapısını kapatmıştı. Geçtiğimiz Eylül ayında ise spekülasyonun aksine Hamaney, Düzenin Maslahatını Teşhis Konseyi’ne (DMTK) üyeliğini kabul ederek Ahmedinejad’ın siyasi hayata dönüş umutları yeniden canlandırdı.
2005- 2009 yılları Cumhurbaşkanlığı seçimleri İran gündemindeki en iz bırakıcı konulardan biri. Öyle ki Mahmud Ahmedinejad, 2005 yılında eski Cumhurbaşkanı Ali Ekber Haşimi Rafsancani’yi ikinci turda geçerek Cumhurbaşkanlığı koltuğuna oturdu. Reformist akım ise İran Dini Liderinin oğlu Mücteba Hamaney ve destekçilerini Ahmedinejad’a destek vermekle suçladı.
Bu bağlamda 2009 yılında reformist aday Mir Hüseyin Musavi ve eski meclis başkanı Mehdi Kerrubi yandaşları, cumhurbaşkanlığı seçimlerinin sonuçlarına itiraz etmeleri sonucunda protesto gösterileri düzenledi.
Aynı şekilde Hamaney, 2009 seçimlerinden sonra Ahmedinejad’ın tutumunun eski cumhurbaşkanları Haşimi Rafsancani ve Muhammed Hatemi’nin tutumlarına yakın olduğu açıklamasında bulundu.
Bu çerçevede Ahmedinejad’ın “reformist” tavrı, İran politikası çevrelerinde karışıklığa neden olurken, bazı analistler eski cumhurbaşkanının muhafazakar akımda çatışma için bir tercih haline geldiğini söylüyor.
Bu bağlamda bir milletvekilinin açıklamasına göre, söz konusu bu sorular ekonomi, kaçakçılık, insanların geçim kaynakları, işsizlik ve dolardaki artışla ilgili.
Öte yandan parlamentodaki Ekonomi Konseyi şu anda ilk talep üzerinde istişarelerde bulunurken, bu istişarelerin Ruhani’nin sorgulanmadan bir çözüm arayışı üzerinde odaklanıldığını belirtildi.
Şarku'l Avsat Türkçe