- ABD’de başkan adayları, geleneksel olarak partilerin kendi içlerinde yaptığı ön seçimle belirlenir.
- Başkanlık seçimleri 4 yılda bir Kasım ayının ilk Pazartesi gününden sonraki ilk Salı günü yapılır. Ancak oy verme işlemi daha önceden 'mektupla' başlar.
- Oy kullanma zorunluluğu yoktur; 18 yaşını bitirmiş her vatandaşın otomatik oy kullanma hakkı da yoktur. Ancak seçmen olarak kayıt yaptıranlar oy kullanabilir.
- Seçimlere katılım genel olarak yüzde 50-60 bandındadır. İstatistiklere göre, bir adayın kazanması garanti görülüyorsa seçime katılım düşük, çekişmeli durumlarda ise yüksek olmaktadır. Bu itibarla, 2020 seçimlerinde de yüksek katılım beklenmektedir.
- Başkan ve Başkan Yardımcısı adaylarında üç şart aranır: ABD doğumlu, en az 35 yaşında ve en az 14 yıldır ABD’de ikamet ediyor olmak.
Başkan ve yardımcısı aynı eyaletten olamaz.
- İki kanatlı parlamentoda ise adaylık şartları farklıdır. Temsilciler Meclisi adayları 25 yaşında ve en az 7 yıldır ABD vatandaşı olmalı; ayrıca temsil edecekleri eyalette ikamet etmelidir.
Senatör adayları ise 30 yaşında ve en az 9 yıldır ABD vatandaşı olmalı; ayrıca temsil edecekleri eyalette ikamet etmelidir.
- 1951 yılında yapılan Anayasa değişikliğine göre bir kişi en fazla iki kez başkan seçilebilir.
Kongre'deki temsilci ve senatörler için herhangi bir kısıtlama yoktur.
- Her iki yılda bir 435 üyeli Temsilciler Meclisi'nin tamamı ve 100 üyeli Senatonun yaklaşık üçte biri yenilenir.
- ABD başkanı, sanıldığı gibi bu seçimde seçilmez.
Seçmenler, desteklediği adayı seçmeleri için bir 'seçiciler kurulu'na oy verirler.
- Seçiciler Kurulu, Anayasa gereği 4 yılda bir oluşturulur. Üye sayısı, 50 eyaletin temsilci ve senatör sayısı ile eyalet olmayan başkent Washington D.C'ye tanınan 3 temsilcinin toplamına eşittir.
Bugün itibariyle bu sayı 538'dir.
En çok 'seçici delege'ye sahip 6 eyaletler Kaliforniya (55), Teksas (38), New York (29), Florida (29), Illinois (20) ve Pensilvanya'dır (20).
- Seçici delegelerin belirlenmesinde 'kazanan herşeyi alır' kuralı geçerlidir.
Yani, eyaletlerde en yüksek oyu alan, delegelerin tamamını da alır. (Bu kuralın iki istisnası, delege sayısı en az eyaletlerden Maine ve Nebraska'dır.)
En yüksek seçici delege sayısına ulaşan da Başkan seçilir.
- Bu yüzden, delege sayısı yüksek olan eyaletlerde az oy farkla kaybeden adaylar, ülke genelinde en yüksek oyu alsalar da başkan seçilemezler.
Bunun son örneği 2016 seçiminde yaşanmıştır. Demokrat aday Hillary Clinton, Cumhuriyetçi rakibi Donald Trump'tan 3 milyona yakın daha fazla oy aldığı halde 232 delegede kaldı ve 306 delege çıkaran Trump başkan seçildi.
Trump, yüksek delege sayısına sahip eyaletlerden Pennsylvania'da 68 bin, Wisconsin'de 27 bin, Michigan'da 12 bin gibi küçük farklarla tüm delegeleri kazanarak bu farkı elde etmişti.
İlk Başkanlık seçiminin yapıldığı 1824 ile 1876, 1888 ve 2000 yılında da en çok oyu alan değil, en çok delege çıkaran aday başkan seçildi.
- 1824'te hiçbir aday seçim oylarının çoğunluğunu alamayınca, Başkan'ı Temsilciler Meclisi belirledi.
- Delegeler, başkanı belirlemek için Aralık ayında toplanır ve karar verirler. Prensip olarak başkan adayı lehine oy kullanırlar. Ancak seçici delege sayıları birbirine çok yakınsa, 'sadakatsiz seçici delegeler'in çıkması ve rakip partinin adayını seçtirmesi veya oy kullanmaktan kaçınması mümkündür.
- Hiçbir adayın Kurul'da salt çoğunluğu sağlayamaması halinde, Temsilciler Meclisi, en çok oy alan üç adaydan birini Başkan seçer.
- Başkan Yardımcısını da, ilk iki yardımcı adayı arasından Senato belirler.
- Seçilen başkan ve başkan yardımcısı, hangi güne gelirse gelsin, 20 Ocak'ta göreve başlar.
- Başkan, görevi sırasında ölür veya görev yapamaz hale gelirse yetkilerini Başkan Yardımcısı kullanır.