HABER MERKEZİ
Rusya ve Ukrayna arasındaki savaş Avrupa için tehlike çanlarını çaldırırken, Polonya, uzun menzilli topçu yeteneklerini artırmaya yönelik önemli bir adım olan Homar-A programının bir parçası olarak 486 adede kadar M142 Yüksek Hareket Kabiliyetli Topçu Roket Sistemi (HIMARS) satın almak için ABD ile müzakerelere başladı.
Polonya Silahlanma Ajansı ve ABD savunma yüklenicisi Lockheed Martin liderliğindeki görüşmelerde ayrıca, Polska Grupa Zbrojeniowa (PGZ) tarafından işletilen tesislerde Güdümlü Çok Namlulu Roketatar Sistemi (GMLRS) mühimmatının yerel olarak üretilmesi olasılığı da araştırılıyor.
Hiçbir sözleşme kesinleşmemiş olsa da, 2025'in başlarından itibaren devam eden bu görüşmeler, Polonya'nın ordusunu son teknoloji, yüksek hassasiyetli roket topçularıyla modernize etme arzusunu yansıtıyor. Başarılı olursa anlaşmanın, Polonya'nın topçu kuvvetlerini yeniden şekillendirebileceği ve teslimatların yüksek ihtimalle 2026'da başlayabileceği ifade edildi.
CATERPİLLAR MOTORUYLA ÇALIŞTIRILMAKTA
Lockheed Martin tarafından üretilen M142 HIMARS, hızlı konuşlandırma ve hassas vuruşlar için tasarlanmış hafif, mobil bir roket topçu sistemidir. Altı tekerlekli Oshkosh M1140 Orta Taktik Araçlar Ailesi (FMTV) şasisi üzerine monte edilen sistem yaklaşık 10.886 kilogram ağırlığındadır ve 480 kilometrelik bir çalışma menziliyle saatte 85 kilometreye kadar hıza ulaşabilen 290 beygir gücünde bir Caterpillar motoruyla çalıştırılmaktadır.
Kompakt tasarımı, C-130 Hercules, C-5 Galaxy ve C-17 Globemaster uçakları tarafından taşınmasını sağlayarak çatışma ortamları için ideal bir araçtır. HIMARS fırlatıcısı, altı GMLRS roketi veya bir Ordu Taktik Füze Sistemi (ATACMS) füzesi içeren tek bir pod taşır ve çeşitli görev profilleri için çok yönlülük sunar. "At ve kaç" yeteneği, dakikalar içinde ateş etmesini ve yer değiştirmesini sağlayarak karşı batarya ateşine maruz kalmayı en aza indirir.
GMLRS roketleri, HIMARS'ın ateş gücünün temel taşıdır ve M30/M31 varyantları için 92 kilometreye kadar menzile sahip GPS ve atalet güdümlü hassasiyet sunar. Bu roketler, patlamamış mühimmatı azaltmak için tungsten parçaları içeren M30A1/M31A1 versiyonları ile 200 poundluk yüksek patlayıcı harp başlığı taşır, güvenliği ve etkinliği artırır.
Polonya'nın Homar-A programında HIMARS fırlatıcısının, ulusal komuta yapılarıyla uyumluluğunu sağlamak için Polonya TOPAZ atış kontrol sistemiyle eşleştirilerek yerel olarak üretilen Jelcz 6×6 kamyon şasesine entegre edilmesi planlanıyor.
KAYBEDİLEN YETENEKLERİ GERİ KAZANDIRDI
Polonya'nın HIMARS arayışı, Toruń ve Orzysz'deki Polonya Ordusu'nun 1. Füze Tugayı'na eğitim amaçlı ikisi de dahil olmak üzere 20 fırlatıcı teslim eden 2019 tarihli bir anlaşmaya dayanmaktadır. Mayıs 2023'ten beri tam olarak faaliyette olan bu birimler, Polonya'nın topçu menzilini Sovyet dönemi BM-21 Grad sistemlerinin 40 kilometrelik sınırının ötesine taşıyarak, 2005'te 9K79 Tochka füze sisteminin emekliye ayrılmasıyla kaybedilen yetenekleri geri kazandırdı.
ABD Dışişleri Bakanlığı'nın Şubat 2023'te yaklaşık 10 milyar dolar karşılığında onayladığı 486 adet ilave fırlatıcının potansiyel satın alımı, 27 topçu filosunu donatacak ve Polonya'nın roket topçu kapasitesini önemli ölçüde artıracak.
POLONYA'DAN RESMİ AÇIKLAMA
Polonya Silahlanma Ajansı Başkanı General Artur Kuptel, 100'den fazla fırlatıcıdan oluşan ilk parti için müzakerelerin yakında başlamasının beklendiğini belirtti, ancak zaman çizelgelerinin paralel Homar-K programı kapsamında hem HIMARS hem de Güney Kore K239 Chunmoo sistemleri için anlaşmaların sağlanmasına bağlı olduğunu belirtti. Kuptel, "Yakın gelecekte, Homar-A sistemi için ilk sözleşme için görüşmeleri başlatacağız" dedi.
Haziran 2024'te Varşova'da düzenlenen bir brifingde konuşan bir Lockheed Martin sözcüsü, "Homar-A programının bir parçası olarak, Polonya'da GMLRS mühimmat üretimi kurmayı planlıyoruz ve başlangıçta Polonya Silahlı Kuvvetleri'nin ihtiyaçlarını karşılamak için iki GMLRS çeşidi sunacağız" dedi.
S-300 VE S-400'LERE KARŞI ETKİLİ
Haziran 2024'te Rusya'nın Belgorod bölgesinde yapılan bir saldırı S-300/S-400 hava savunma sistemlerine zarar vererek sistemin yüksek değerli hedefleri etkisiz hale getirme yeteneğini gösterdi. Ağustos 2024'teki bir başka operasyonda HIMARS, Kursk Oblast'ta bir Rus konvoyunu imha etti ve drone görüntüleri GMLRS roketlerinin doğruluğunu doğruladı.
Bu başarılar, sistemin insansız hava araçları ve uydulardan gelen gerçek zamanlı istihbaratla entegrasyonunu vurgulayarak hızlı ve kesin vuruşlar yapılmasını sağlıyor. HIMARS'ın hızla ateş edip yer değiştirdiği "vur ve kaç" taktiği, Polonya'nın topçu hareketliliğini artırmak için benimsemeyi amaçladığı bir yetenek olan karşı batarya ateşinden kaçınmada kritik öneme sahip olduğunu kanıtladı.
SİPARİŞLER BAZI ENGELLERLE KARŞI KARŞIYA
Polonya'nın füze ve topçu birliklerinin eski komutanı General Jaroslaw Wierzcholski, "Homar-A adıyla hizmete girecek HIMARS'ı satın alarak, 12 yıl önce kaybedilen muharebe potansiyelini yeniden kazanıyoruz" dedi.
HIMARS satın alımına yönelik müzakereler lojistik ve finansal engellerle karşı karşıya. ABD'nin HIMARS'ın kritik bir varlık olduğu Ukrayna'ya teslimatları önceliklendirmesi, Polonya'nın zaman çizelgesini geciktirebilir. Kuptel, ABD üretim hatlarındaki rekabet eden talepleri gerekçe göstererek ilk ünitelerin 2025 sonuna kadar gelip gelemeyeceğini doğrulamayı reddetti.
ABD Dışişleri Bakanlığı'nın tahminine göre 10 milyar dolarlık maliyet, Polonya'nın bu tedariki, Güney Kore'den 288 adet Homar-K sistemi satın alımı da dahil olmak üzere diğer modernizasyon çabalarıyla dengeleme yeteneği hakkında da soru işaretleri yaratıyor.