YELİZ COŞKUN / yeliz.coskun@aksam.com.tr
Kapadokya, geçtiğimiz hafta sonu 3.'sü düzenlenen Uluslararası Kapadokya Balon Festivali'ne ev sahipliği yaptı. BalonFest'22 kapsamında gün doğarken kalkış yapan sıcak hava balonlarına İngiltere, Belçika, Hollanda, Lüksemburg, İsviçre, Almanya, Çek Cumhuriyeti, Brezilya, İspanya, Makedonya, Slovenya ve Türkiye olmak üzere 12 farklı ülkeden gelen figürlü balonlar eşlik etti. Festivalin ana sponsorluğunu Türkiye'nin ilk sıcak hava balon üretici firması Pasha Balloons üstlendi. Şirketin Yönetim Kurulu Başkanı Halis Aydoğan ile balon turizmini ve festivali konuştuk.
BÖLGEYİ DÜNYAYA TANITACAĞIZ
2019'da Türkiye'nin yerli ve milli ilk sıcak hava balonunu üreterek yola çıktınız. Balon üretmeye nasıl karar verdiniz?
2018'de ülkemizde Sıcak Hava Balonu Tasarımı ve Üretimi yapmak amacı ile kurulduk. Sivil havacılık otoritesinden Hava aracı üretimi (A8) yetkisi verilen tek kuruluşuz. Sertifikasyon sürecini tamamlamış olan 22 standart şekilli sıcak hava balonu, 3 özel şekilli sıcak hava balonu modeline sahibiz. Hava aracının parçaları olan sepet (18 değişik model) ve ateşleyici (Burner, 3 farklı model) üretimi de şirketimiz bünyesinde yapılıyor. Pasha Baloons, ilk yurtdışı ihracatını iki sıcak hava balonu, parçaları ve aksesuarları olacak şekilde Ruanda Cumhuriyeti'ne yine iki sıcak hava balonu, parçaları ve aksesuarları olacak şekilde Gana Cumhuriyeti'ne gerçekleştirdi. Kapadokya Bölgesi dünyada en fazla yolcu uçuşunun yapıldığı bir bölge ve 1998 yılından itibaren bizde sektör içerisinde yerimizi aldık. 300 gün gibi kısa bir sürede 50'nci balona ulaşmanın gururunu yaşıyoruz. Hedefimiz 100'üncü, 200'üncü hatta 1000'inci balonları üretip, UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alan Kapadokya'nın adını bu alanda da dünyaya duyurmak.
28 KİŞİLİK BALON 9 HAFTADA ÜRETİLİYOR
Bir balon ne kadar sürede ve kaç kişi tarafından üretiliyor?
Sıcak hava balonları 3 bölümden oluşuyor. Kubbe, sepet ve burner (ateşleyici). Balonların büyüklükleri ve hacimleri yolcu kapasitelerine göre değişiyor. Örneğin 2 yolcu kapasiteli 3400 m3 hacme sahip bir balonun üretimi 5 haftada tamamlanıp uçuşa hazır hale getiriliyor. Üretimimiz içerisinde yer alan 28 kişilik, 14 bin 800 m3 hacme sahip bir balon ise 9 haftalık bir süreçte uçuşa hazır hale getiriliyor. Her bir üretim tamamen el işçiliğiyle istenilen görsel tasarıma göre hazırlanıyor. Özel şekil balonlarda ise üretim süreci tamemen istenilen tasarıma göre değişiyor. Son sistem lazer makinelerle kesilen kumaşlar, usta terziler tarafından birleştiriliyor. Balonun kubbe kısmı üretilirken aynı zamanda sepet üretimine de başlanıyor. Tasarlanan sepet yine firmada ustalar tarafından üretiliyor.
EN YOĞUN TALEP KAPADOKYA'DA
Balon üretiminin maliyeti ve uçuş fiyatları ne kadar?
Balon üretiminde kullanılan malzemeler tamamen teknik kumaş ve yapılardan oluşması sebebiyle yüksek maliyetlere sahip ürünler. Fiyatlar istenilen kapasite ve hacme göre değişiklik gösteriyor. 3400 m3'lük 2 yolcu kapasiteli bir balon yaklaşık olarak 750 bin TL iken 14 bin 800 m3'lük 28 kişilik balon ise 1 milyon 900 bin TL civarında. Aynı zamanda bakım masrafları da her 100 saatlik uçuşta balon büyüklüğüne ve hacme göre değişiyor. Uçuş fiyatları ise operatörler tarafından belirleniyor. Dünyadan örnekler verecek olursak; Kapadokya'da kişi başı 150-180 Euro, Pamukkale'de 100-120 Euro, Firigya Vadisi Afyon'da 1000 TL, Rwanda'da 450 USD, Mısır Luxor'da 12- 150 Euro, Tanzanya- Serengethi'de 600 – 650 USD, Ispanya'da 140-180 Euro, Dubai'de 220 – 250 Euro şeklinde. Balon uçuş fiyatlarını tamamen talep ve ülkesel maliyetler belirliyor. Dünyada en yoğun talep olan Kapadokya bölgesi ve çoğu diğer noktalara göre daha uygun fiyat seçeneğine sahibiz.
Yurtdışından sıcak hava balonu için talep oluyor mu? Oluyorsa bunlar hangi ülke?
Çok yoğun bir talep söz konusu. Fakat sıcak hava balonları bir hava aracıdır ve bu statüde talep yapılan ülkelerin, ülkemizde üretilen hava araçlarını tanıması gerekiyor. Şu ana kadar, Ghana, Rwanda ve Mısır için satışlarımız gerçekleşti. Aynı şekilde Avrupa Birliği ülkelerinden gelen talepler içinde EASA tarafından ülkemizdeki hava araçlarının tanınması sürecini bekliyoruz.
GÜNDE 156 BALON UÇUYOR
Günde kaç balon havalanıyor?
Kapadokya bölgesinde günde 156 sıcak hava balonu ticari uçuş gerçekleştiriyor. Tüm dünya olarak baktığımızda bu sayı günde bin sıcak hava balonu üzerindedir.
Kaç kişilik bir uçuş ekibiniz var? Sıcak hava balonu pilotu olmak için şartlar neler?
Uçuş ekipleri, ilgili ülkenin Sivil Havacılık otoritesi tarafından belirlenen sayılara bağlı. 3400 m3 balonda 1 pilot ve 3 yer ekibi bulunması gerekir. 14 bin 800 m3 28 kişilik balonda ise 2 pilot ve 5 yer ekibi bulunması gerekiyor. Ülkemizde 16 yaşını bitirmiş Sivil Havacılık onaylı kuruluşlardan sağlık sertifikasını almış her birey pilot olmak için başvurabilir. İlk alınan lisans PBPL şeklinde özel balon pilot lisansıdır ve ticari uçuş gerçekleştiremez. Ticari uçuşlarda bulunması için balon büyüklüklerine göre deneyim şartı bulunuyor. Örneğin 3400 m3 2 yolculu bir balon için 100 saat, 14 bin 800 m3 28 kişilik balon için de 750 saat uçuş saati deneyimi aranıyor.
3 GÜNDE 1500 KİŞİ UÇTU
Binlerce turistin ziyaret ettiği bölgede geçtiğimiz hafta sonu 3.kez balon festivali düzenlediniz. Festivali nasıl değerlendirirsiniz?
Festivalimizin en büyük özelliği farklı ülkelerden gelen yabancı pilot misafirlerimizin getirmiş oldukları farklı şekildeki balonlarımız ve yerli üretim balonlarımızı tüm dünyaya gösterme şansımız olmasıydı. Festivalimiz dolu dolu geçti, gelen misafirlerimiz ve çocuklarımızın mutluluğu paha biçilemezdi. Ulaştırma ve Alt Yapı Bakanlığı, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü, Türkiye Hava Sporları Federasyonu himayesinde gerçekleştirdiğimiz festivalimizde Sayın Ulaştırma Bakanımız Adil Karaismailoğlu'nun katılımı bizleri çok mutlu etti.
Festival kapsamında kaç balon havalandı? 3 günde kaç kişi uçtu?
Festival kapsamında 16 özel şekilli balonumuz ve yine Kapadokya'daki operatör firmalarımızda bulunan Pasha Balloons üretimli 40 adet balonumuz ile 4 gün sabah uçuşlar gerçekleştirildi. Halk uçuşlarında toplam bin 500 üzerinde kişi uçuruldu. Çocuk etkinliklerimizde sabahları binin üzerinde küçük yaştaki çocuğumuz da özel şekilli balonlarla uçuşlar gerçekleştirdi.
Balon üretiminde ve sektörde gelecek hedefleriniz neler?
Hedefimiz öncelikle ülkemizde ki talepleri karşılamak ve yeni açılacak uçuş noktalarını desteklemek. Aynı zamanda dünya pazarında 5 yıl içerisinde söz sahibi olarak balon sektöründeki 3 büyük üreticiden birisi olmak.