ZEKİ GÜMÜŞ / zeki.gumus@aksam.com.tr
Mitridates Krallığı zamanındaki ismi “Amasseia” dır. Roma döneminde Amacias (Amasia) olarak kullanılmış yani fazlaca bir değişikliğe uğramamıştır. Danişmendliler zamanında Amasiyye veya Şehr-i Haraşna olarak adlandırılmıştır. Selçuklu, İlhanlı, Beylikler ve Osmanlı İmparatorluğu yönetimlerinde Amasya adı değişikliğe uğramadan günümüze kadar kullanılmıştır.
Amasya, Karadeniz bölgesinin iç kısmında bulunmaktadır. Yaklaşık rakım 1.150 metre civarındadır.
Amasya’nın en önemli değerlerinden biri, şüphesiz ‘Amasya Evleri’dir. Tabiat Varlıkları Kurulu tarafından koruma altında bulunan Amasya Evleri, Amasya kent dokusunda ve özellikle Yeşilırmak sahil şeridinde görsel bir şekilde yer almaktadır. Geleneksel Osmanlı Evi örnekleri olarak mimari açıdan da önemli bir değer olarak bilinmektedir. Evler, bodrum üzeri tek kat veya iki katlı olarak yapılmıştır. Yeşilırmak nehri kenarında bulunan Yalıboyu Evleri, Amasya’da mutlaka ziyaret edilmesi gereken yerlerdendir.
Yaklaşık 7 bin yıllık tarihi olan Amasya’da Amasya Evleri dışında gezilecek çok yer bulunuyor. Kısaca gezilecek yerlere bir göz atalım.
Amasya Kalesi, Amasya’da ilk gezilecek yerler listesindedir. Yeşilırmak’ın kenarında Harşena Dağı’nda bulunan kale, Hititler zamanında yapıldığı tahmin edilmektedir. Bu kaleyi Osmanlılar da kullanmıştır ve çok güzel manzarası vardır.
Kralkaya Mezarları: Kaleye gitmişken Kralkaya Mezarları’nı da ziyaret edebilirsiniz. Oldukça ilgi çekici olan bu mezarlar Harşena Dağı’nda bulunmaktadır.
Yedi Kuğular Kuş Cenneti: Özellikle göç dönemlerinde muhteşem kuş manzaraları seyredilen bu mekana da vakit ayırırsanız çok şey kazanırsınız.
Beyazıd Külliyesi: 2. Beyazıt’ın tahta geçmesinden sonra Amasya’ya hediye ettiği külliye, günümüzde de cami, kütüphane olarak kullanılmaktadır.
Aynalı Mağara: İlginç hikayesiyle dikkat çeken mağara ziyaret edilebilecek özel yerlerden.
Hazeranlar Konağı: Yerli ve yabancı turistlerin ilgi gösterdikleri oldukça zarif bir mimariye sahip Osmanlı eserlerinden birisidir.
Gökmedrese Camii: Selçuklular’dan kalma bina cami olarak kullanılmaktadır. Çok özel bir mimamariye sahiptir.
Arkeoloji Müzesi: Amasya ile ilgili bir çok eserin sergilendiği müzeyi ziyaret etmenizde fayda var.
Bunların dışında ziyaret edilebilecek yerleri sıralarsak; Alçak Köprü, Taşhan, Kurtboğan Türbesi, Hızır Paşa Camii, Mehmet Paşa Camii, Şehzadeler Gezi Yolu, Amasya Çarşısı (alışveriş yapılabilecek en güzel yer), Minyatür Müzesi, Saraydüzü Kışla Binası Milli Mücadele Müzesi, Şehzadeler Müzesi, Cilanbolu Kuyusu ziyaret edilecekler listenize ekleyebilirsiniz.
Amasya’da yapılacak aktiviteler de mevcuttur bunlardan bazılarını sayarsak, bisiklet turu yapılabilir. Keyifli aktivitelerden biridir Amasya’nın doğası ve bir çok bisiklet turu yapılacak parkurları sizi beklemekte. Dağ ve doğa yürüyüşleri yapabilirsiniz. Amasya’nın kaplıcaları da meşhurdur. Terziköy Kaplıcası, Gözlek ve Hamamözü kaplıcalarının şifalı suları size huzur verebilir.
AMASYA’DA NE YENİR?
Amasya’nın nesi meşhurdur akla gelen ilk gelen tabii ki elmadır. “Amasya Elması”nın adı tüm dünyada biliniyor. Amasya’ya gitmişken toprağında elma yeme zevkini tatmalısınız. Amasya’nın zengin bir mutfak mönüsü bulunuyor. Amasya yemeklerinin başında çorbalar yer alıyor: Helle, toyga, kesme ibik, çatal çorbaları en önemlileridir. papara, cırıkda-cızlak, cilbir, bakla dolması, Amasya usulü sini su böreği, hengel, kabak kabuklu pilav, sirkeli ciğer, Amasya çöreği, yağlı katmer, kabak kavuklu pilav, bişi, akıtma, döndürme, eli böğründe, haşhaşlı cevizli çörek, hengel, kıymasız mantı, kaypak, mayalı, patlıcanlı pilav, tepsi böreği, yakasal böreği, yanuç, yuka tatlısı, gömlek kadayıfı, zerdali gallesi, vişneli ekmek gibi Amasya lezzetlerini mutlaka tatmalısınız.
ULAŞIM
Amasya’ya karayoluyla ulaşım için Ankara 328 km’dir. Havayoluyla ulaşım için Merzifon Havalimanı kullanılabilir. Ayrıca, Amasya’ya 130 km uzaklıktaki Samsun’dan da hava ulaşımı sağlanabilmektedir.
Her tarafından tarih fışkıran Amasya, sanatkarlara, bilim adamlarına, şairlere, şehzadele ev sahipliği yapmış bir kent olmuştur. Bir hafta sonunuzu veya 2-3 gün tatilinizi bu kente ayırırsanız Amasya, size güzel saatler yaşatacaktır.