Tarih ve kültür kenti Adıyaman

Güneydoğu Anadolu Bölgesi sınırları içerisinde bulunan Adıyaman, 2 nilyonu aşan nüfusuyla Türkiyen'in en kalabalık 6. şehridir. Tarihi mekanları ve turizm kapasitesi yüksek olan bu ilimize yerli ve yabancı turistler oldukça yoğun ilgi göstermektedirler. Tarihin en eski yerleşim yerlerindendir. Palanlı Mağarası'ndaki incelemelerde kent tarihinin M.Ö. 40.000 yıllarına kadar uzandığı anlaşılmıştır. 1954 tarihinde Malatya‘dan ayrılarak müstakil il haline gelmiştir.

ZEKİ GÜMÜŞ / zeki.gumus@aksam.com.tr

Adıyaman gerçekten çok önemli tarihsel ve turistik mekanlara ev sahipliği yapıyor, her yeri gezmeye kalksanız 1 hafta bu bölgeye yetmez. Kısaca Adıyaman’da gezilecek yerleri toparlayacak olursak;  bu değerlerden Nemrut Dağı ayrı bir öneme sahiptir.  İl turizmi açısından büyük önemi olan Nemrut Dağı ve  Kommagene Uygarlığına ait eserler dünya çapında ünlenmiş ve güneşin doğuşunu ve batışını Nemrut’ta seyretmek isteyen bir çok turist, burayı mekan tutmaktadır. 2206 metre yüksekliğindeki Nemrut Dağı’nda bu turizm canlılığını fazlalaştırmak adına bir çok çalışma yapılmaktadır. Nemrut Dağı Ve Kommagene Kralı Antiochos’a ait Tümülüs ve kutsal alanlar, Milli Park’ın ana özelliğini teşkil etmektedir.

Adıyaman Kalesi (Hısn-I Mansur): Şehir merkezindedir 

Karakuş Tümülüsü: Kommagene Kraliyet ailesine ait anıt mezardır, adını sütun üzerinde duran kartal heykelinden alır.

Cendere Köprüsü: Cendere Çayı üzerinde yer alan ve dünyanın kullanımda olan en eski tarihi köprülerindendir. 

Perre Antik Kenti:  çevresi  ile turistlerin ilgisini çekiyor. 

Arsemia Antik Kenti:  Kaya kabartmaları ilgi çeken bir antik kenttir. 

Oturakçı Pazarı: Şehir merkezindeki tarihi çarşıda, yöreye özgü el sanatları ürünleri ve turistik eşyalar satılmaktadır.

Gümüşkaya Mağarası:  Merkeze 40 km uzaklıkta  kayalardan oyma tünel biçiminde birbirleriyle bağlantılı çok sayıda mağara yer almaktadır. Tarihinin M.Ö. 150 yılı civarında olduğu düşünülmektedir. 

Gerger Kalesi: Kale Fırat Vadisi’ne hakim bir tepe üzerinde Roma doneminde inşaa edilmiş, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde surlar, kale kapıları ve Tonozlu yapı grupları eklenerek kullanılmıştır.

Yeni Kale: İlginç bir yapıya sahip olan Yeni Kale adlı tarihi kalıntı Kâhta’ya bağlı Kocahisar Köyü’ndedir. İlk yapılış tarihi Kommagene Krallığına kadar giden kalenin bugünkü şekli Memluklular döneminden kalmadır.

Adıyaman Ulu Camii; şehir merkezinde bulunmaktadır. Dulkadiroğulları Beyliği zamanında yapılmıştır.   .

Adıyaman Çarşı Camii şehir merkezinde bulunmaktadır.

1550 yılında inşa edilmiştir. 

Adıyaman Eskisaray, Adıyaman Kab, Adıyaman Yenipınar camileri de görülmeye değerdir.

Ayrıca Adıyaman tam bir türbeler şehridir. Bir çok ziyaret edilebilecek türbe bulunmaktadır. 

Adıyaman St. Petrus ve St Pavlus Kilisesi, merkezde Mara Mahallesindedir. bir Süryani Kilisesidir. Süryani cemaati tarafından ibadet için kullanılmaktadır..

Adıyaman’da ne yenir, ne içilir?

Çiğ köfte; acılı yemeklerin merkezlerinden biri de  Adıyaman’dır. Yurdumuzda birçok çiğ köfte markası da bu ilimizden çıkmıştır. Çiğ köfte Adıyaman’ın en ünlü yiyeceğidir. Çok bölgede çiğ köfte yapılsa da en meşhuru Adıyaman çiğköftesidir. Çiğ köftenin ilk kez İbrahim Peygamber’in annesi tarafından, kıtlık döneminde bulgur ve ceylan etini taşla döverek yaptığına inanılır. Nemrut’un emriyle evlerin  bacasının tütmeyeceği emri verilir. Bunun üzerine ateşsiz yemek pişirilmeye başlanır. Bu çiğ köftedir ve bugüne kadar gelmiş ve herkes tarafından sevilen bir yiyecek halini almıştır.

Adıyaman Tavası, domates, patlıcan ve et ile yapılan kolay ve pratik bir et yemeğidir.

Ekşili köfte, bölgede çok bilinen ve sevilen bir yemek türüdür. Bulgur, et ve kıyma ile yapılır.

Kabak Aşı, soğan, domates, pirinç ve kabakla yapılan yemektir.  

Patlıcan Cacığı, bulgur ve patlıcan ve yoğurtla yapılan yemek türüdür

Şıllık Tatlısı başlıca yemeklerdir. Bunların dışında bir çok yemek çeşidi mevcuttur 

Çorbaları: Mercimek, Meyir, Malhute, Tarhana, Dövme, Pıtpıtı çorbaları, Sebze Yemekleri, Yeşil Fasulye Sulusu, Parmak Kebap, DövmeçPilavları, Tavuklu, Karıştırmalı, Ciğerli, Kavurmalı, Mercimekli, Meyhane, Domatesli, ve İç Pilavları mevcuttur

Köfteleri, Ekşili, Kavurmalı, Mercimekli, Kel, Yarpızlı (Yarpuzlu), Soğuk Köfte çeşitleri yapılır

Adıyaman’a ulaşım hava ve karayolu ile kolayca yapılabilmekte ve kalmak isteyenler için bol seçenek bulunmaktadır. 

Tarih ve turizm şehri Adıyaman’a bir hafta ssonundan daha fazla vakit ayırmalısınız.