MERVE YILMAZ ORUÇ / merve.oruc@aksam.com.tr
Türkiye'nin dünyaya açılan kapısı İGA İstanbul Havalimanı çeşitli kültür etkinliklerine ev sahipliği yapmayı sürdürüyor. Çağdaş sanat platformu Zarastro Art ve İGA ART iş birliğiyle düzenlenen İstanbullular sergisinde, Venezuelalı sanatçı Jesús Briceño Reyes'in gözünden insan manzaralarına yer veriliyor. 31 Temmuz tarihine kadar İGA İstanbul Havalimanı Dış Hatlar Terminali A-B Knuckle'daki İGA ART Galeri'de yer alacak sergide, Briceño Reyes kısa süreliğine dâhil olduğu İstanbulluların yaşantısına eserleriyle ayna tutuyor. İstanbullular sergisiyle amacının "Durup düşünmemizi, insan deneyimine, farklı kültürlere ve dünyaya daha derinlemesine bakmamızı sağlamak" olduğunu belirten sanatçı, megakentin sakinlerinin gündelik yaşamını yansıtırken, izleyiciyi İstanbulluların birbirleriyle ve şehirle olan etkileşimlerine yakından bakmaya davet ediyor. Sergide dış mekânı gösteren çalışmalarda çeşitli meslek erbabının yanı sıra farklı kesimlerden insanların birlikte bekleyişlerinin konu edildiği eserler öne çıkıyor. İstanbul'daki iç ve dış kamusal alanlarda ilgisini çeken anları yakalayarak resimleyen Briceño Reyes ile sergiyi birlikte gezdik.
VAPURDA, METRODA, SOKAKLARDAKİ İNSANLAR...
Sanat ile çok küçük yaşlarda yolları kesişen Reyes, "Babamın sanat galerisi vardı. Annem de sanat konusunda tutkulu idi. Babamın odasında bir ressamın eserini görmüştüm. Sanırım sekiz yaşlarındayım. O anda 'Ben de bu işi yapacağım' dedim. Genelde kimlikler üzerine çalışıyorum. Ve sanatımda insanları kullanıyorum. İnsan figürü çok kolay algılanabiliyor ve yoruma açık. İzleyici insan figürünü kendi deneyimleri ve hafızalarındaki bilgilerle yorumlayabiliyor. Ben de bunu istiyorum zaten. İstanbullular sergisinde de izleyicinin tamamlayacağı şeyler var." diyor.
İstanbullar sergisinin çıkış noktasından bahseden Reyes, iki yıl boyunca dünyada bazı şehirleri gezip insanları çizdiğini ve seyahat sürecinde İstanbul'a uğradığını anlattı: "Dünyanın farklı şehirlerine seyahate çıkmıştım. Ve buralarda insanları gözlemleyip çizimler yaptım. İstanbul'a daha önce de gelmiştim. Bu ikinci gelişim. 2023 yılında ziyaret ettim burayı. Daha sonra Zarastro Art'taki arkadaşlar ile tanıştım. Ve sergi fikri ortaya çıktı. İstanbul'un çeşitli yerlerinde gezdim. İç ve dış mekan kamusal alandaki insanlara yoğunlaştım. Havalimanı, kafe, caddeler, vapur, metro, otobüs durağı gibi gördüğüm yerlerdeki insanları sanatıma aktardım."
BİLİNÇLİ OLARAK YÜZLERİ NET ÇİZMİYORUM
Sergide yer alan eserlerdeki insanlar çok net değil. Bunu özellikle tercih ettiğini söyleyen sanatçı, "Aslında benim Bilinçli Uykucular adlı bir serim vardı. Burada uyuyan insanları resmetmeye başlamıştım. Çünkü insanlar uyurken maske takmaz, ne ise odur. Ama haberleri olduğunda ister istemez duruşları, karakterleri değişir. Bu yüzden burada çizimlerini yaptığım insanların çoğunun bundan haberi yok. İnsanların özel hayatlarına saygım var. Ancak onlarla iletişime geçseydim o zaman ortaya farklı bir şey çıkardı. Doğal olanı en güzeli. O yüzden izin almıyorum. Çizimlerimi bazen o anda, yerinde yapıyorum. Bundan dolayı fark edenler oluyor. Anladıkları an da çizimi bitiyorum. Hafızamda kaldığı şekilde devamını getiriyorum. Kimi zaman da fark edenler ile konuşuyoruz. Olumsuz bir davranışla karşılaşmadım. Hatta hoşuna giden, çizimler isteyenler bile oldu. O yüzden kimi zaman paparazzi gibi fotoğraf çekip sonrasında çiziyorum. Ve çizerken yorumda bulunuyorum. Yüzler asla net değildir. Çizimlerde eskiz çalışmalarım da olmuyor. Dediğim gibi insanların özel hayatına müdahale olmasın diye birebir çizmiyorum. Burada kimse kendi yüzünü tanıyamaz. Önemli olan işin özünü yakalamak. Genel hatları ve duyguyu vermeye çalışıyorum. Ve gelen ziyaretçilerin de kendince yorum yapmasına müsaade ediyorum." şeklinde konuştu.
DT1 DURAĞININ YOLCULARI
Çalışmalarının siyah beyaz olmasının de özel bir tercih olduğunu vurgulayan Reyes, "İmgelere doyduk bence. İstanbul'un çok ciddi bir renk kontrastı var. Yani zıtlıkları... Bundan dolayı siyah beyaz. Bir de izleyicinin hayal gücüne bırakmak istiyorum dedim ya, onlar kendi hafızalarında renklendirsin istedim." diyor. Eserlerin her birine isim veren Reyes, basit ve ilk aklına gelen isimleri tercih ettiğini belirtti. Sergide en çok Bekleyenler adlı çalışmasının kendisini etkilediğini dile getiren sanatçı, "Bu eser benim anlatamaya çalıştığım şeyi izleyiciye veriyor aslında. Taksim Gümüşsuyu'nda DT1'in durağı burası. Birçok farklı tipte insan var. Boyut olarak da büyük bir çalışma oldu. Ve bunu daha yeni çizdim. Sergi açılmadan bir gün önce havalimanında yaptım. İstanbul'un farklı ışıkları bu eserde toplandı diyebilirim."
ESERLERİM DÜNYAYA ULAŞACAK
Havalimanında ilk kez eserlerinin sergilendiğini ve bundan dolayı büyük bir heyecan duyduğundan söz eden Reyes, "Burası sihirli bir alan. Havalimanlarında genelde sanat görmeyi beklemezsin. O anlamda sihirli bir oda gibi. Benim için de farklı bir deneyim oldu. Burası sadece bir havalimanı değil Avrupa'nın dünyaya açılan kapısı diyebiliriz. Bu anlamda eserlerimi dünyanın farklı yerlerinde yaşayan birçok insan görecek. Bu inanılmaz. Benim için büyük bir onur..." diyor.