Renkleri dokunarak anlamak mümkün mü?

UYGAR TAYLAN

uygartaylan@gmail.com

Görme engellilerin renk alfabesiyle resim sanatını algılamasını sağlayan İnfografik – Yaşam Sergisi’ni hazırlayan ressam Hülya Düzenli’yle eserleri hakkında konuştuk.

Hülya Düzenli tarafından görme engellilerin renkleri resim sanatı ve renk alfabesiyle algılamasını sağlayan İnfografik -  Yaşam sergisi 13 Kasım tarihine kadar Galeri Ark’ta kapılarını açıyor. Ressam Hülya Düzenli’yle özellikle “dokunarak anlamak” isteyen sanatseverleri davet ettiği sergisini konuştuk.

Görme engelli bireyler için sanat yapan az sanatçı var sizin bu projeyi hayata geçirmenizin sebebi nedir?

Hayat insanı nereye götürür, kiminle nerede, nasıl karşılaşırsınız bilinmez. Ben de bir sosyal dayanışma derneği için bir görme engelliler okuluna yardım amacıyla yapılan sergi teklifini kabul ettim. Bu nedenle okulu ziyarete gittim. Gözlerimi kapayarak okulun duvarların da ki haritaları parmaklarımla görmeye kalktım. O anda hiçbir şey göremez oldum. Bu dokunma duygumu ne kadar kaybettiğimi ve dokunmanın önemini farketmeme neden oldu. İşte bu proje o anda doğdu. Artık ben dünyayı algılama konusunda yeni, farklı, özel ve empati içeren yeni bir yaklaşıma sahiptim ve bu yaklaşımı içeren resimler yapmalıydım…

IŞIK VARSA RENK VARDIR

İnfografik - Yaşam sergisini deneyimleyen görme engelli bireylerin tepkisi nasıl oldu? Projenin bir sonraki adımı ne olacak?

Bu ‘Renk Alfabesi’ni kullanarak yaptığım üçüncü sergi. İlk sergiden bu yana sergime gelen görme engellilerin tepkileri öncelikle onlara gösterdiğim özene ilişkin bir teşekkür. Ancak bu defa örneğin eğitim araçlarında bu alfabeyi kullanabileceğimi öğrendim. Giysilerinin ya da kullanım eşyalarının renklerini hissetmek istediklerini fark ettim. Hatta içlerinde resim yapanlar bulunuyor ve artık bir renk alfabeleri olduğu için çok mutlular. Son olarak bu kişilerin eğitimleriyle ilgilenen öğretmenlerden ve araştırmacılardan çok iyi geri dönüşler alıyorum.

Renk sizin için nedir?  Renkleri hissetmek ne demek? Renkleri nasıl hissettiriyorsunuz teknikleriniz neler? Renk öncelikle fizik biliminin alanıdır ve ışık varsa renk vardır. Renk bir frekans aralığıdır ve duyarlılığa sahip olan canlılar fark edebilir. Renk kimya biliminin alanıdır. Bir pigment yani bir boyar maddedir. Hangi elementten elde edilmiş ise ve karışımlarıyla ortaya çıkar. Sosyoloji, psikoloji, iletişim başta olmak üzere başka disiplinlerin ve kültür alanlarının elemanıdır ve çok farklı ve zengin algılara açıktır. Renk, şüphesiz plastik sanatların özellikle resim sanatının temel elemanıdır. Bu temel eleman biçimi, yüzeyi, hacmi, uzaklığı, derinliği, ışığı, vb. plastik özelliklerin hepsini, duyguyu, kavramı kısaca söylemin her noktasını ilgilendirir. Ancak buraya kadar yaptığımız tanım doğrudan gözün algıladığı bir renk söz konusu olduğu zaman geçerlidir. Benim resimlerimde renk; artık bir doku özelliği kazanmıştır. Çünkü renk alanı tuşe ile algılanan bir evrime dönüşmüştür. Renklerin hem fiziki hem ruhsal etkileri üzerine çalışmalar yapan Filli Boya ile de bu şekilde bir araya geldik.

EĞİTİMLERİNİN PARÇASI OLACAK

Görme engellilerin renkleri ayırt ederek kendi zevklerini yansıtabileceklerini düşünüyor musunuz?

Evet onların kendi zevklerini yansıtmaları için renk bir araç olacaktır. Aynı zamanda gündelik yaşamlarını kolaylaştıracak ya da eğitimlerinin bir parçası olarak da kullanılabilecektir. Bu bir buluş olup dünyada ilk kez ortaya atılmıştır. Yapılan araştırmalarda başka bir yerde böyle bir buluşla karşılaşılmamıştır. Bu düşünce ve sergiyi destekleyen başta sponsorumuz Filli Boya ve Galeri Ark’a ve ilgilenen herkese teşekkür ederim.