ALİ DEMİRTAŞ / ali.demirtas@aksam.com.tr
Son dönemin popüler kavramlarından biri NFT. Her alanı olduğu gibi sanat dünyasını çoktan etkisi altına almış durumda. Non-Fungible Tokens, yani takas edilemeyen değiştirilemeyen jetonlar/para anlamına geliyor NFT. Dijital sanat eserlerini ve koleksiyon ürünlerini tescil edilebilir ve satılabilir varlıklar haline getiren NFT, blok zinciri teknolojisiyle kayıt altında tutulan dijital sertifikalar olarak kullanılıyorlar. Nasıl kripto paraların ya da Bitcoin'in bir para karşılığı var ise NFT'lerin de dijital ortamda oluşturulan birtakım karşılıkları var. Bunlar bir sanat formu, fotoğraf, edebi bir yazı ve daha pek çok nitelikte eser olabiliyor. Biz de bu konuyu dijital sanatçı Berkan Alkan ile konuştuk. Lise yıllarından beri 3 boyutlu tasarıma büyük ilgi duyan Alkan, şimdilerde ise yaklaşık 8 senelik sektör tecrübesinden sonra kendi ismimi, hayallerini, hissettiklerini duyurmak adına çalışıyor...
NFT BENİM İÇİN ÖZGÜRLÜK DEMEK
Sanatın hangi türleriyle nasıl ilgileniyorsunuz, üretimlerinizden bahseder misiniz?
Benim için asıl sanat her bir karesi tek tek çizilen, tekniği ve yapımı bir hayli zor olan 2 boyutlu animasyonlardır. Bilirsiniz Hayao Miyazaki dijital tekniklerden nefret ediyor ve hala her karesini kendi çizerek animasyon filmler oluşturuyor. Ben ise sanatın dijital sanat kısmı ile ilgileniyorum. Çizerek animasyon yapmayı çok denedim fakat fark ettim ki dijital yeteneğim daha ağır basıyor ve bu sayede hayal ettiğim animasyonları oluşturabildim. Dijital sanat yeni yeni gelişen her gün büyüyen bir kavram. Üretilişinde bilgisayara ihtiyaç duyuyor ve her gün yeni donanımlar, yeni yazılımlar ortaya çıkıyor. Konumuz NFT de bu yeniliklerden bir tanesi.
NFT size bir sanatçı olarak nasıl bir fayda sağlıyor?
Kavramını açıklamak yerine bir sanatçı olarak bana nasıl bir fayda oluşturduğuna değinmek istiyorum. Benim için özgürlük demek. Eğer bir sanatçıysanız bilirsiniz ki en büyük düşmanınız paradır. Malzeme satın almaktan tutun da geçinebilmeye kadar ona muhtaçsınızdır ve bu durum sanatınızı/yeteneğinizi başka bir yöne çekerek belli bir ücret ya da maaş karşılığında satmanıza sebep olur. NFT ise size ne hayal ediyorsanız, tarzınız stiliniz ne ise, yarattığınız herhangi bir şey olabilir çizim, animasyon, fotoğraf, müzik... Bunları altını çizerek söylüyorum 'sanatçı kimliğinizle' satabilmenizi sağlıyor. Yani bu şu demek, sen sanatına devam et! sanatına ilgi duyan değer veren birileri var.
SANATÇI ODAĞINDAN DÖNDÜ
NFT hayatımıza girdiği günden bu yana sanatı ve sanatsal üretimleri nasıl etkiledi?
Bunun hem olumlu hem olumsuz iki yönü var. Ben gözlemlediğim olumsuz bir yanından bahsetmek istiyorum. İlk başlarda, NFT henüz yeniyken NFT'lere ilgi haliyle daha yoğundu. Hemen hemen her sanatçı eserini çok bekletmeden satabiliyor ve yüksek fiyatlar kazanabiliyordu. Daha sonra Bored Ape furyası dahil olunca sanatçı eser satışları gözlemlenebilir oranda düştü. Çünkü NFT'yi satın alanlar da kar elde etmek istiyordu ve bizden satın aldıklarının bazıları elinde kalıyordu. Bu da tasarımı şuna çevirdi: Nerede satışı fiyatı yüksek çok basit tarzda yapılmış bir NFT var ise bazı sanatçılar da kendi sanat tarzlarını bir kenara bırakıp ilgiye göre tasarım üretmeye başladılar. Sanatçı odağından çıkıp satış odağına döndü. Hepsi böyle demiyorum, gözlemlediğim ufak bir kısım. Beni korkutan bunun iyice büyümesi.
Her sanat eseri birer NFT olabilir mi? Ya da her şey bir NFT olabilir mi?
Tabii ki, dijitale aktarılan her şey NFT olabilir. Orijinallik katan/ilgiyi büyüten şey de bu zaten.
Siz hiç NFT satışında bulundunuz mu?
Evet, birçok sitede NFT eserlerim mevcut. Bir sitede yüklediğim 15 eserin 11'ini satabildim. Tam da ihtiyacım olduğu bir dönemde ilaç gibi gelebilecek kazançlar elde edebildim.
NFT sürdürülebilir bir şey mi? Geleceği var mı?
Daha da büyüyecek, yukarıda bahsettiğim gibi iyice şekilleniyor ve beni asıl heyecanlandıran kısım NFT oyunları mevzusu. Oyun içerisinde NFT alıp satabileceksiniz.
SANAL MÜZAYEDELER İÇİN ÜÇ BÜYÜK SİTE VAR
Sanal müzayedeler bu sürecin neresinde ve nasıl yer alıyor?
Şu an için 3 büyük site var. Foundation, Opensea ve Superrare. Hangi siteden yüklediğiniz çok önemli. Superrare'de eser koyuyorsanız harbiden çok büyük bir sanatçısınız denilebilir, çünkü içeri alımlar çok sıkı. Foundation davet ile ulaşabiliyorsunuz. Her eser yüklemeniz için ücret ödemeniz gerekiyor. Opensea'da ise tek seferlik bir ücret karşılığında sınırsız yükleme yapabiliyorsunuz ve herhangi bir davet gerektirmiyor.