Neden grip aşısı olmalıyız?

Grip mevsimi başladı. Her yıl olduğu gibi milyonlarca kişi gripten etkileniyor. Peki, grip aşısı yaptırmak sağlıklı mı, kimler yaptırabilir ve gribi önlemek mümkün mü? Okan Üniversitesi Hastanesi Çocuk Kardiyolojisi Uzmanı Prof. Dr. Taner Yavuz’a sorduk.

Grip aşısı gribe yakalanma riskini azaltarak grip olsak da hastalığı hafif geçirmemize olanak sağlar. Grip aşısı kalp krizi riskini yarı yarıya düşürür. Grip vücutta akut enflamasyona neden olur, koroner damarlardaki aterosklerotik plakların stabilizasyonunu bozabilir ve bu durum pıhtı oluşumunu kolaylaştırarak kalp krizine yol açabilir. Grip aşısı yaptırmak kalp krizinin önlenmesinde en az sigarayı bırakmak ve kolestrol ilaçları kullanmak kadar etkilidir. Kalp krizinin önlenmesinde genel öneriler şunlardır; sigara içilmemesi, sağlıklı beslenme, egzersiz, stresin azaltılması, kalp krizi riskini artıran diyabet gibi hastalıkların kontrolü, bazı hastalarda da aspirin kullanımıdır. Ayrıca kalp hastalarına kalp krizinden korunmada grip aşısı önerilmeli ve bunun önemi vurgulanmalıdır. Aşı yaptırarak  küçük çocukları, kalp hastalarını, akciğer hastalarını ve yaşlıları da gribe karşı koruruz.

GEBELER NEDEN GRİP AŞISI OLMALIDIR?

Gebelerin grip hastalığını ağır geçirme ve hastaneye yatırılma oranı yaşıtlarından 4 kat daha fazladır. Bu nedenle tüm gebeler ve grip sezonunda hamilelik planlayan tüm kadınlar aşı olmalıdır. Gebeye aşı yapılması hem anneyi hem de bebeği gripten korur. 

GRİP AŞISI NE ZAMAN YAPILMALIDIR?

Ülkemizde grip sezonu Aralık ayında başlar ve Nisan ayına kadar devam eder. Aşı için en uygun zaman Ekim-Kasım aylarıdır. Çocuklar 9 yaşın altında ve ilk kez aşı oluyorsa 4 hafta arayla 2 doz aşı yapılmalıdır. Bu nedenle ilk aşı en geç ekim aynın son haftalarında yapılmalıdır. 

GRİP AŞISI GRİP YAPAR MI?

Prof. Dr. Taner Yavuz, “Günümüzde en yaygın kullanılan aşı adaleye yapılan inaktif grip aşısıdır. Aşıda kullanılan virüsün proteinleri bağışıklık oluştururlar. Bu proteinler grip yapacak özellik taşımamaktadır. Diğer bir ifadeyle grip aşısı grip yapmaz. Ancak aşı yerinde hassasiyet, nadiren de hafif ateş ve sırtta kas ağrısı oluşturabilir. Grip aşısındaki yumurta proteini, alerjik reaksiyon yapamayacak kadar küçük miktardadır. Eski görüşün aksine yapılan çalışmaların ışığında yumurta alerjisi olanlarda grip aşısı önerilmektedir” diyor.

NE ZAMAN GRİP AŞISI YAPILMAMALI? 

Günümüzde en yaygın kullanılan aşı adaleye yapılan inaktif aşıdır. Kesinlikle aşı yapılmaması gereken durumlar;

1. Grip aşısına bağlı daha önce gelişmiş tehlikeli alerjik reaksiyon (anaflaksi) 

2. Orta ya da ağır şiddette hastalık durumunda (aşının yan etkileriyle mevcut hastalığın bulguların karıştırmamak için iyileşme beklenmelidir).

3. Grip aşısından sonraki ilk 6 hafta içinde Guillain-Barre sendromu denilen nörolojk bir hastalık geçirmiş olmak.  

GRİP NASIL ÖNLENİR?

Grip aşısı gripten korunmada en etkili ve güvenli yöntemdir. Amerikan Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezi ve Amerikan Pediatri Akademisi 6 aydan büyük tüm bireylere her yıl grip aşısı yapılmasını önermektedir. Gripte korunmada başka genel önerilerde bulunmaktadır. Bunlar sırasıyla; gripli insanlardan uzak durmak, grip salgını başladığında aşısız iseniz kalabalıktan uzak durmak, elleri sık yıkamak ve yüzden uzak tutmaktır. Grip olduğunuzu düşündüğünüzde hemen doktorunuza müracaat ederek erken tedaviyle hastalığın uzun sürmesi önlenebilir. 

KİMLER MUTLAKA GRİP AŞISI OLMALIDIR?

- Gebeler

- 5 yaşından küçük çocuklar (aşı 6 ay üzerindeki çocuklara yapılabilir)

- 50 yaşın üzerindekiler

- Kronik hastalığı olanlar (Özellikle kalp hastaları, kronik akciğer ve böbrek hastaları, diyabetikler vb.)

- Bakım evlerinde yaşayanlar

- Yüksek riskli hastalarla birlikte yaşayanlar ve sağlık hizmeti sunanlar