GÜLCAN TEZCAN / gulcantezcann@gmail.com
Türkiye'nin kültürel diplomasi alanında en önemli kurumlarından biri Afrika Kültür Evi Derneği. Tüm dünyada oluşturulan yoksul, sömürülen, dışa bağımlı Afrika imajının hiç de öyle olmadığını 54 ülkeden oluşan bu büyük ve her anlamda zengin coğrafyanın gösterilenin aksine ne kadar üretken, çok renkli ve kültürel anlamda da çeşitlilik barındırdığını ortaya koyan bir sosyal sorumluluk projesi olan Afrika Kültür Evi Derneği Emine Erdoğan Hanımefendi'nin himayelerinde kurulan sivil toplum kuruluşlarından biri. Afrika Birliği nezdinde tanınan ve işbirliği geliştirilen tek dernek olan Afrika Kültür Evi, Ankara'ya gidenlerin mutlaka görmek istediği, methinin kulaktan kulağa herkese ulaştığı sımsıcak bir mekân. Misafirlerini Afrika'nın en canlı renkleri ile karşılayan mekân, Türk kadınları ve Afrikalı kadınlar arasında el emeği ve göznuru üzerinden bir gönül bağı kuruyor. Afrikalı bir kadının köyünde dokuduğu kumaş bir Anadolu kadınının dokunuşları ile göz alıcı bir ürüne dönüşüyor. Tanzanya'dan, Senegal'e, Güney Afrika'dan Cezayir'e ülkemize eğitim almaya gelen öğrenciler Emine Erdoğan hanımefendinin tabiriyle bu mekânda kendilerini evlerinde hissediyor ve Afrika Evi'nde gurbetlik hissinden sıyrılıyor. Irkçılığın, yabancı düşmanlığının Afrikalı öğrencilere kadar uzandığı bir dönemde Afrika Kültür Evi'nin varlığı daha da önem kazanıyor. Dünyanın ikinci büyük kıtasından eğitim ve kariyer için Türkiye'ye gelen Afrikalı gençler kendilerine ve kültürlerine kıymet veren, ortak projeler geliştiren samimi ve sahici bir mekânda Türkiye'nin gerçek anlamda misafirperverliğine tanık oluyorlar.
Her yıl 25 Mayıs Dünya Afrika Günü'nde pek çok etkinliğe ev sahipliği yapan Afrika Kültür Evi, bu yıl da 26 Mayıs'ta Gölbaşı'nda özel bir program gerçekleştirecek. Afrika'nın Türkiye'deki büyükelçi eşlerinin kurduğu ASHOM'un da katkıları ile oluşturulacak alanda katılımcılar bütün Afrika ülkelerinin el sanatları ürünlerini bir arada görebilecek. Afrika Kültür Evi Derneği ayrıca Rami Kütüphanesi'nde 25-27 Mayıs tarihleri arasında Şule Yüksel Şenler Vakfı'nın düzenlediği kitap fuarında da birbirinden renkli Afrika el sanatları ile yer alacak.
BURASI BİR İNSANLIK MAĞAZASI
Emine Erdoğan'ın himayelerinde 2016 yılında Afrika kıtasının sosyal kalkınma çabalarına katkı sağlamak, Afrikalı kadınlara eğitim ve sağlık alanında destek olmak amacıyla kurulan Afrika El Sanatları ve Kültür Evi gördüğü ilgi ve yapılan işin nasıl büyük bir insanî dokunuş olduğunun görülmesi üzerine kısa sürede dernekleşti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Afrika ziyaretlerine eşlik eden Emine Erdoğan'ın Afrikalı kadınların el emeklerinin hak ettiği değerde, kâr amacı gütmeksizin pazarlanması düşüncesinden hareketle yola çıkan Afrika Evi'nin misyonu dernekleştikten sonra çok daha geniş ve etkin bir hâl aldı. Senegalli ünlü müzisyen Cheik Lo'nun 'insanlık mağazası' tanımlaması bunu gösteriyor. Mekân Türkiye'de Afrika algısını doğru anlatan, Afrika hakkında bilgileri birinci elden verebilen yerlerden biri.
Afrika kültürlerinin karşılaşma noktası olan ve Türkiye-Afrika ilişkilerine katkı sunan Afrika Kültür Evi Derneği, Türkiye'de yaşayan Afrikalı öğrencilere de kendilerini evlerinde hissettiriyor. Afrika ülkelerinin kadim el sanatlarının yaşatılması ve geleceğe taşınmasına da destek olan Afrika Kültür Evi, ülkelere özgü geleneksel sanatların orijinal malzemeleri ile yapılmasına destek olarak bölgedeki kültürel mirasın korunması konusunda da önemli bir misyon üstleniyor.
AFRİKA KÜLTÜRLERİNİN KARŞILAŞMA MEKÂNI
Ankara Hamamönü'nde faaliyet gösteren Afrika Kültür Evi, Afrikalı kadınların el emeği ile ürettikleri ürünlerin kar amacı güdülmeksizin Türkiye'de satışa sunulup elde edilecek gelirlerin Afrikalı kadınlara geri dönüşümünü amaçlayan bir sosyal sorumluluk projesi olarak yola çıktı. Dışişleri Bakanlığı, TİKA, Yunus Emre Enstitüsü, YTB, Türk Havayolları, MÜSİAD, DEİK gibi kuruluşlarla birlikte çalışmalarına devam eden Afrika Kültür Evi, hali hazırda 40 farklı Afrika ülkesinden getirilen el emeği ürünlerin sergilenip satışa sunulduğu, Türkiye'deki Afrikalı misyonların, sanatçıların ve öğrencilerin buluşup, kültürel etkinlikler düzenleyebilecekleri bir mekân olarak tasarlandı. Atölyeler, akademik etkinlikler, eğitimler ve staj programları da düzenlenen Afrika Kültür Evi, Türkiye'de görev yapan Afrika ülkelerinin büyükelçilerinin ve eşlerinin ziyaret ettiği, Türkiye'ye gelen Afrikalı sanatçıların merak ettiği, ziyaret etmek istediği bir mekân haline geldi.
Afrikalı kadınların el emeği göz nuru işlerinin bulunduğu Afrika Kültür Evi'nde Gana, Fildişi Sahili, Nijer, Gambiya, Nijerya, Tanzanya, Sudan, Kenya, Somali, Uganda, Etiyopya, Cibuti, Senegal, Benin, Mali, Kamerun ve Gine gibi kırk Afrika ülkesinden gelen ürünler yer alıyor. Afrika El Sanatları ve Kültür Evi, Ankara'nın tarihî semti Hamamönü'ndeki merkezi, el yapımı Afrika ürünlerinin ilgilisine ulaştırıldığı bir pazar olmasının yanı sıra, Afrika kültürlerinin karşılaşma mekânı olarak da işlev görüyor.