acarbedir@gmail.com
Kediler edebiyatçı ve sanatçıların da ilham kaynağı... Binlerce kedi hikâyesi, şiiri, yüzlerce kedi kitabı yazıldı. Halkanın yeni kitabı Kediname’yi 17 Şubat Dünya Kedi Günü’nü vesile ederek yazarı Mehmet Nuri Yardım ile konuştuk.
Rivayet odur ki Hz. Peygamber kedileri severdi. Kedileri sevenleri de severdi. Hatta kedileri çok seven Ebu Hüreyre’ye ‘Sen kedi babasısın, öğün’ dediği hadisler arasında yer alır.
Kediler öteden beri insanoğlunun yanında, yöresinde oldu. Ünlü edebiyatçılar arasında da kedi sevgisi had safhada olanlar var. Bu yüzden binlerce kedi hikâyesi, şiiri, yüzlerce kedi kitabı yazılmıştır. Kedilere ve kedi sevgisine adanmış yeni bir kitap çıktı yakınlarda. Edebiyat dünyasının yakından tanıdığı Mehmet Nuri Yardım’ın kaleme aldığı ‘Kediname’ adlı kitap, Akıl Fikir Yayınları’ndan çıktı. Yardım ile sekiz yıllık kedileri Lokum’u ve Kediname’yi konuştuk.
Lokum ile maceranız ve genel olarak kedilere ilginiz ne zaman başladı?
Doğrusu bu bir kader. Çocukluğumuzda kedilerle ünsiyet daha fazlaydı. Güneydoğu’da kediler ‘ev halkı’ndan sayılır. Evde pişen yemeklerden yerler.
Bundan sekiz yıl önce eve geldiğimde, bir tatlı misafirin de salonda olduğunu gördüm. Henüz göbeği kesilmemiş bir kedi yavrusuydu. Bir şiltenin üstünde sürünüyordu. Hanım yolda görmüş, onu ölümden kurtarmış, eve getirmişti. Derhal adı kondu: Lokum. Sonra biberonla beslenmeye başladı. Büyüdü, 8 yaşına geldi. O şimdi yeleleriyle haşmetli küçük bir arslan yavrusu. İki oğlumdan sonra üçüncü çocuğumuz.
Kedilere bakmak zor olmuyor mu? Temizliği, bakımı, sorumluluğu…
Genelde bana sorulan soru şu: “Apartman hayatında kedi beslemek zor değil mi?” Asla değil. Biz insanlar nasıl tek katlı, iki katlı, bahçeli evlerden apartmanlara geçtiysek ve bu modern binalara alıştıysak kediler de apartman hayatına pekâlâ alışıyor. Evden çıkmasa da olur. Zaten kediler en ‘evcil’ hayvanlardır. Mesela köpek için bunu söyleyemezsiniz. Köpekler mutlaka her gün dışarı çıkmak, dolaşmak ister. Ama mesela bizim Lokum, 8 senedir bizimle yaşıyor. Bir gün bile “Beni Boğaz’a götürüp biraz gezdirin.” demedi. Tuvaletlerini ise muntazaman, gösterilen yere yapıyor. Sekiz yıldan beri Lokum, bir sefer bile bunun aksini yapmadı. Yani temizlikte on numara.
İslam toplumlarında kedilerin mübarek olduğuna dair söylentiler var, bu konuda ne düşünüyorsunuz?
Aslında sadece kediler değil, bütün hayvanlar bir hikmet için yaratılmışlardır. Yaratılışları gayesiz değildir. Ama biz bilemiyoruz. Meselâ kediler insanoğlu için bir terapi vasıtasıdır. Şöyle bir beş, on dakika onu sevin, okşayın, bütün gerginliğiniz geçer, yorgunluğunuz biter, rahatlarsınız. Müslümanların kedilere bağlılığının sebebi Hz. Peygamber’in tavsiyeleridir. Peygamberimiz evinde ‘Müezza’ adını verdiği bir kedi beslemiştir. Sırtını sıvazlamış, “Kedi sevmek imandandır.” buyurmuştur. Hatta rivayete göre kediler kâinatın efendisi tarafından sırtları sıvandığı için hiçbir zaman sırtüstü düşmez, hep dört ayak üzerine düşerler.
Osmanlı’da da kedi severlik had safhada…
Elbette… Beyazıt Devlet Kütüphanesi’nin meşhur müdürü, büyük allame İsmail Saib Sencer’in yüzden fazla kedisi bulunmaktaydı. Beyazıt, “Kedileriyle, velileriyle ve delileriyle” meşhurdu. Topkapı Sarayı’nda “Kedi Odası” vardı. Kurda kuşa, bütün canlılara merhamet ve şefkatini gösteren ecdadımız, kedilere de sahip çıkmış, onların aç kalmaması için sofrasına ortak etmiştir. Velhasıl kediler, tarih boyunca diz dize, kardeşçe yaşadığımız tabiatın en sevimli mahluku olarak yanı başımızda duruyor.
İSTANBUL’DA 1 MİLYON SAHİPSİZ KEDİ VAR
Kitabın bir bölümünde “Lokum’un Günlüğü” var. Bu günlükleri Lokum mu kaleme aldı?
Yani Kediname’nin hataları benim, bütün sevapları Lokum’un. Ona sizin aracılığınızla buradan çok teşekkür ediyorum. Amacım insanları biraz daha bu kadim dostlarımıza yaklaştırmak, onları barıştırmak ve beraber yaşamalarını sağlamak. Sadece İstanbul’da bir milyona yakın sahipsiz kedi var. Bir milyona yakın da ev. Hesaplamalarıma göre her eve bir kedi alınırsa sokakta pazarda, araba altlarında kedi kalmaz. Her türlü tehlikeden, soğuklardan kurtulur, sıcacık bir yuvaya kavuşmuş olurlar. İnşallah bu hedefim tahakkuk eder, hayalim gerçekleşir. Parolam: “Her eve bir kedi”
Kedisizlere mesajınız var mı?
Bugüne kadar kedisiz yaşayanlar, bir sürpriz yapıp denesinler, apartman önünde bekleşen bir kediyi evlerine alıp beslesinler. Hayatlarının ne kadar renklendiğini ve anlam kazandığını o zaman göreceklerdir.
ÜNLÜ KEDİ SEVERLER
Tanburi Cemil
Tevfik Fikret
Mesut Cemil
Ahmet Hamdi Tanpınar
Ekrem Hakkı Ayverdi
Münevver Ayaşlı
Sâmiha Ayverdi
Tarık Buğra
Behçet Necatigil
Nahit Sırrı Örik
Halit Refiğ
Mehmed Şevket Eygi
Mustafa Necati Karaer
Halide Nusret Zorlutuna
Muzaffer Ozak
Nazım Hikmet