GÜLCAN TEZCAN / gulcantezcann@gmail.com
Kahve, gündelik hayatımızda pek çok geleneğiyle birlikte yer eden bir içecek. Türk kültüründe bayramlardan kız isteme törenlerine, iki lafın belini kırmak için bir araya gelindiğinde fal bakma bahanesiyle hayallerin, beklentilerin dillendirilmesine kadar pek çok ritüelin olmazsa olmazı. Çay mı kahve mi tartışmalarını bir kenara bırakırsak günün en yoğun ve stresli saatlerinde bize nefes aldıran, zihnimizi toparlamamızı sağlayan, bazen de dostlarla buluşmalarımıza tat katan en gözde içeceğimiz de kahve elbett.
Kimimiz çok gelenekçi yaklaşıp Türk Kahvesi'nden vazgeçmeyiz kimimiz de yeni nesil kahveciler trendine tâbi olup farklı damak tadlarına uygun kahvelerin peşinde düşeriz. Bazılarımız sabah kahvesi mug'ına doldurup trafik stresi ile baş etmeyi seçer, bazılarımız ise türlü kahve makinaları ile gurmeliğin hakkını verir. Ama her hâlükârda gün içinde hayatımızın bir yerinde mutlaka kahve vardır.
TÜRKİYE'DE TÜRK KAHVESİ İÇİLİR
Elbette sadece bizim kültürümüzde değil dünyanın her yerinde kahve en çok tüketilen içeceklerin başında geliyor. Tam da bu yüzden 1 Ekim Dünya Kahve günü olarak kutlanıyor. Biz de bu özel gün vesilesi ile kahve kültürünü, değişen yaşam tarzı ve alışkanlıkların kahve tercihlerimizi nasıl değiştirdiğini Tchibo Türkiye Genel Müdürü Hasan Ulutürk ile konuştuk.
Kahve ile ilişkisi pek çoğumuz gibi öğrencilik yıllarında en pratik ürünler olan çözünebilir kahveler ile başlayan Ulutürk'ün barista olarak işe başladığı kahve sektöründe genel müdürlüğe kadar yükselişi özellikle gençler için oldukça ilgi çekici bir başarı hikâyesi. Öğrencilik döneminde part time olarak o yıllarda Türkiye'ye yeni adım atan Tchibo'nun bir mağazasında çalışmaya başlayan Ulutürk, o süreci "Barista olarak çalışmak o dönemde bana acayip havalı geldi. Bağdat Caddesi'nde mağazadayım, haftasonları çalışıyorum, hem part time bir iş harçlığımı kazanıyorum ve baristalık yapıyorum. Her şey dahil bir süreçti benim için. Okuldan mezun olduğumda mühendislik okuduğum için ofiste çalışmak ister misin diye sordular ve operasyon departmanına geçtim. Oradan sonra satış, iş geliştirme, satış operasyon derken son 3 yıldır da genel müdür pozisyonunda çalışıyorum." şeklinde özetliyor.
Hem kahve kültürünü anlatmak hem de kariyer hikâyesini paylaşmak üzere lisans ve yüksek lisans seviyesindeki gençlere eğitimler de verdiğini anlatan Ulutürk, bir Alman firması olan Tchibo'nun ülkemizdeki kahve kültüründen dolayı buradaki tüketicilerin damak tadına uygun olarak Türk Kahvesi de ürettiğini söylüyor.
KAHVE'Yİ YEMENDEN AVUSTURYA'YA TAŞIDIK
Ulutürk, "Tchibo Türkiye olarak Türk kahvesini kayırdık, yönetimi de bu konuda ikna ettik. Markamız bir aile firması olduğu için gelenekleri önemsiyor, hikâyesine bakıyor. Girdiği bütün ülkelerde İtalya'da da Polonya'da da böyle işbirlikleri yapıyor. Türkiye'de kahvenin hikâyesi Yemen'den başlıyor ve biz bu hikâyeyi Avusturya kapısına bırakıyoruz. Bizim kültürel olarak kahveyle tarihi ve kültürel bağımız çok önemli. Tchibo dünyanın en büyük kahve üreticisiyken Türkiye'deki lokal ihtiyaçları da göz önünde bulundurarak kendi Türk kahvesini çıkardı. Biz bir kahvemizi Türk kahvesi olarak satmıyoruz. Türk insanının damak tadına uygun, köpüğü, telvesi ile 2018'de özel Türk kahvesi üretildi. Hatta porsiyon olarak da en iyi sattığımız ürünlerimizden bir tanesi. Onu geliştirmek için de yeni markalarla beraber elimizden geleni yapıyoruz. Almanlar Türklerin kahve tutkusuna, sevgisine, geleneğine güvenerek buna yatırım yapmaya devam ediyor." şeklinde konuşuyor.
Değişen yaşam tarzımızla birlikte kahve içme alışkanlıklarının da farklılaştığına dikkat çeken Ulutürk, "Hayat hızlanıyor ve artık arabada bir yere giderken de yanına kahvesini alıyor insanlar. Ben Kurtköy'de oturuyorum ve buraya 45-50 dakika yol geliyorum. Arabalara baktığımda elinde kahvesi olmayan neredeyse yok. 'Spor yapmaya gitmeden önce de bir filtre kahvemi içiyorum' diyorlar. Şu anki beslenme şekillerinde kahvaltıya vakit ayıramıyor bir çok kişi. Onun yerine granola ile güne başlıyor, yanında kesinlikle bir kahve oluyor. Bu anlamda kahve harekete ve yoğun hayat temposuna eşlik ediyor. Bizim toplantılarımızın hepsinde, eminim birçok firmanın toplantılarında da kahve mutlaka ikram edilir ve içilir. Dışarda biraz hava alacağım dediğinizde de kahve size eşlikçi oluyor. Bence aslında rahatlamayı ve gün içindeki yorgunluktan biraz da olsa sıyrılmayı kahve ile başarıyor artık günümüz insanı." diyor.
KAHVE, ÇAYDAN ROL ÇALIYOR
Çay tutkumuz tartışılmaz olsa da yeni jenerasyonla beraber bu durum değişmeye başlıyor. Hasan Ulutürk, "10 yaşındaki oğlum mesela bana buzlu bir kahve, karamelli bir kahve yap baba diyor. Bizim evimize gelenler yaptığım işten dolayı da daha fazla kahve sormaya başladılar. Evlerdeki kahve makinalarının sayısı ve çeşidi artmaya başladı. Eskiden Türk kahvesi için cezve yeterli iken şu an filtre kahve makinası var, kapsül kahve makinası var, tam otomatik makine var. Yapım sürecindeki keyif kahvede daha fazla. Eskiden bana şu kahveden 250 gr verir misin denilirken artık herkes evinin baristası olmaya başladı ve insanlar kendi damak tadına göre özel kahve harmanını yapmaya başladı." derken çay ve kahve arasındaki rekabette ibrenin kahveden yana döndüğüne de şu sözlerle dikkat çekiyor:
Yeni nesil için kahve çayın yerini alırken keyif ve sohbeti de kahveyle yan yana getiriyor. Rakamlar da bunu gösteriyor. 2022'nin sonunda çayın pazar payının büyüklüğü değer olarak kahveye eşitlendi. 2023'ün ilk yarı yılına baktığımızda orada da oran eşitlendi. Tahminimiz bir iki sene içerisinde kahvenin pazar payı çayı geçecek gibi görünüyor."
1 Ekim Dünya Kahve Günü'nü özel etkinliklerle kutlamaya hazırlandıklarını söyleyen Hasan Ulutürk, tüm gün boyunca kahveseverlere karnaval havasında bir gün yaşatmaya hazırlandıklarını kaydetti. Tchibo'da Dünya Kahve Günü 1 Ekim'de saat 12.30'da Şaşkınbakkal Tchibo Mağazasında başlayacak kahve kokusu Bağdat Caddesi, Kadıköy ve Beşiktaş sokaklarına kadar uzanacak.