ZEKİ GÜMÜŞ / zeki.gumus@aksam.com.tr
Akdeniz, Süveyş kanalı üzerinden birçok canlının göçüne sahne oluyor. Bu göçle birlikte yüzlerce tropik türün akınına uğrayan Akdeniz, istilacı olarak tanımlanan türler nedeniyle tehlike altında. Yerel türlere ve bölgenin ekolojik sistemine oluşturduğu tehdide dikkat çekmek için Biyolog Mert Gökalp yönetmenliğinde ve İstanbul Akvaryum Sponsorluğunda bir belgesel yapıldı. Aslan ve balon balığının yarattığı tehlikeyi ortaya koymak için çekilen "İstilacılar" belgeselinin çekimleri hem su üstü hem de su altında yapıldı. Dikkat çekici sahneleri ve uzman kişilerin görüşlerinin yer aldığı "İstilacılar" belgeselinin ilk gösterimi, Aqua Florya Cinemaximum'da yapıldı.
SERİNİN ÜÇÜNCÜ FİLMİ
Gökalp'in "Lüfer" (2017) ve "Orfoz" (2020) belgesellerinin ardından Akdeniz serisinin üçüncü filmi olan "İstilacılar", istilacı türler hakkında yapılan ilk belgesel olma özelliğini taşıyor. Filmde, tehlikeli türlerin Akdeniz kıyılarındaki durdurulamaz yayılımı, yerel türlere ve ekosisteme olan etkisi, bu balıkları inceleyen 5 bilim insanının gözünden anlatılıyor. Akdeniz kıyılarındaki tahribat, aşırı avcılık, iklim değişikliği ve sularımızın ısınması sonucunda değişen denizleri ve bunların gezegene olan etkilerinin çarpıcı şekilde anlatıldığı "İstilacılar" önümüzdeki günlerde birçok festivalde izleyicinin beğenisine sunulacak.
"ÇEŞİTLİ ÇÖZÜM YOLLARI BULMAYA ÇALIŞTIK"
İstilacılar belgeselinin yönetmeni Mert Gökalp yaptığı açıklamada, "Aslan balıkları akla hayale sığmayacak şekilde hızla yayılım gösterdi ve tüm Akdeniz kıyılarımızı kapladı. "İstilacılar" belgeseli ile bir yandan aslan ve balon balığı gibi diğer istilacı türleri tanıyarak, burada olmalarının nedenlerini ortaya koyup; sularımızda yarattıkları tahribatın boyutlarını inceleyerek, çeşitli çözüm yolları bulmaya çalıştık. Çok yakında filmimiz festival yolculuğuna başlayacak" dedi.
"OLDUKÇA ÖNEMLİ BİR BİLİMSEL ÇALIŞMA OLDU"
İstanbul Akvaryum Genel Müdürü Dilek Çapanoğlu, "İstilacılar" belgeselinin sponsoru olmaktan mutluluk duyduklarını belirterek, "Belgeselimiz, son dönemde denizlerimizdeki yayılımları oldukça artan aslan ve balon balığı gibi istilacı türler konusunda bilgi vermesi ve iklim değişikliği, denizlerin ısınması gibi mevcut sorunlara çözüm yolları sunması açısından oldukça önemli bir bilimsel çalışma oldu. İstanbul Akvaryum akvarist ekibimiz ile belgesel çekimlerine 24 saat süren dalışlar gerçekleştirerek destek verdik ve aslan balığının hareketlerini kayıt altına aldık. Edindiğimiz bu verilerden yakın zamanda bir makale yayınlamayı da hedefliyoruz" dedi.
MERT GÖKALP KİMDİR?
Mert Gökalp, 1978'de Ankara'da doğdu. Lisans ve yüksek lisans eğitimini sırasıyla Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Mühendislik Fakültesi, Miami ve Ankara Üniversitesi'nde Fiziksel Okyanus Bilimi ve Deniz Biyoteknolojisi Bölümleri'nde tamamladı. Üç Avrupa Birliği projesinde bilim insanı olarak çalışan Mert, doktora çalışmasını, Hollanda'da Wageningen Üniversitesi Deniz Ekolojisi departmanında Haziran 2021'de tamamladı. Akdeniz ile ilgili; Türkiye Deniz Canlıları Rehberi ve Akdeniz canlılarıyla ilgili bir akıllı telefon uygulaması olan "Doğa Rehberi" gibi işlere imza atmış olan Gökalp, kurulduğu yıldan beri Magma dergisinde yazar ve fotoğrafçı olarak çalışmaktadır. Magma dergisinde kapak konusu da olmak üzere toplam 30 konu, çeşitli kısa haber, röportajlara imza atan Gökalp, 2006'dan beri, freelancer fotoğraf ve video sanatçısı olarak dünya genelindeki çeşitli STK, (WWF, Greenpeace, Fikir Sahibi Damaklar, UNDP, SAD) ajans ve firmalarla birlikte projeler geliştirmektedir. Günümüze kadar dört fotoğraf sergisi, Hollanda TV'sinde VPRO, NTR, Türkiye'de ise, BluTV, İz TV ve Yaban TV kanallarında yayınlanan belgesellerde çalışmıştır. Mert Gökalp şu günlerde akademik çalışmalarına Haifa Üniversitesi'nde, Dr. Derya Akkaynak'ın bilimsel araştırma grubunda devam etmekte olup, Doğu Akdeniz deniz canlıları üzerinde geniş bir kitap çalışması içerisindedir. Mert Gökalp'in Türkiye Deniz Canlıları Rehberi (İnkılap Yayınları), İstanbul Deniz Canlıları (İBB Yayınları) ve Akdeniz Deniz Canlıları (İstanbul Akvaryum Yayınları) adlarında üç kitabı bulunuyor. Belgeselleri bugüne kadar birçok ulusal ve uluslararası festivalde gösterilen Gökalp, birçok ödülün de sahibi.