İklim krizi bir çocuk hakları krizidir

Çocuklar, hayatlarını yetişkinlerden daha hızlı yaşarlar. Daha az yorulur, çevrede olup bitene daha duyarlı olurlar.

LEYLA ÖZTÜRK / cumartesi@aksam.com.tr

Hayatı doya doya yaşama istekleri ve yaptıkları en basit aktiviteden bile aldıkları haz çok daha fazladır. Su ve toprak ile oynamak bile onlara çoğu zaman çok keyif verir. Sonuç olarak, çevre ve doğa için zararlı herhangi bir şeyin onlar üzerinde etkisi çok daha fazladır. Örneğin, küçük çocuklar yetişkinlerin iki katı hızda nefes alır. Kirli ortamlarda, zatürree gibi solunum yolu enfeksiyonları veya astıma yakalanma riskleri yetişkinlerden çok daha yüksektir. Kötü su kalitesi yüzünden kötü hijyen uygulamalarına bağlı hastalıklardan çok daha hızlı etkilenirler. İklim değişikliğinin etkileri dünyamızda daha yeni başlıyor ve muhtemelen bugünün çocuklarının ve gelecek nesillerin yaşamlarında etkisi daha da artmaya devam edecek. Şimdi alınan kararlar çocuklarımız üzerinde en büyük etkiye sahip olacaktır. UNICEF verilerine göre bir milyar çocuk, yüksek iklim krizi riski altında.

Çocuklara daha yaşanabilir bir dünya bırakmak için elimizden geleni yapmalıyız. Dünyamızı korumak için alınacak önlemler çevresel güvenlik kapsamında takip edilir. Devletler, çevresel güvenliğin sağlanabilmesi için çaba göstermektedir. Ancak geldiğimiz bu noktada gösterilen çabaların yeterli olmadığını görmekteyiz. Çevresel güvenlik bütün ekosistemi ilgilendiren, en küçük canlı formundan bütün ekosisteme kadar bütün sistemin sorunsuz işleyebilmesi için gerekli olan faktördür. Çevre kirliliği ve iklim değişikliği, ilk olarak küçük yaşam formlarının hayati faktörlerini etkiler ve bu bir zincir şekilde ilerleyip birey güvenliğini tehdit etme noktasına gelir. Oluşacak olumsuzluklardan en çok çocuklar etkilendiği için iklim krizi geldiğimiz noktada çocukların neredeyse tüm haklarını elinden alma noktasına geliyor. Bunlar arasında temiz hava, gıda ve içilebilir suya erişim, eğitim, barınma, özgür yaşama ve hatta hayatta kalma hakları da yer alıyor. İklim krizi bütün çocukların hayatını etkileyecek bir kriz. Bu yüzden çocuklarımıza yaşanabilir bir gezegen bırakmak için bir an önce harekete geçmeliyiz. İklim değişikliği konusunda atılacak kararlı adımlar milyonlarca çocuğu etkileyebilir. İklim değişikliği ile ilgili verilecek eğitimler, çocukların ve toplumun sürece uyum sağlama kapasitesini artıracaktır. Çocukların değişimin en aktif aktörü olmalarından dolayı toplumu bilinçlendirme süreci hızlandıracaktır. Anaokulundan başlayarak ilk ve orta okulların müfredatına dahil edilebilecek şekilde hazırlanacak çevre bilinci ve iklim krizi eğitimi çocuklarda ve gençlerde iklim değişikliğine uyum ve çevresel sürdürülebilirliğe karşı duyarlılık sağlayacaktır.