ZEKİ GÜMÜŞ / zeki.gumus@aksam.com.tr
Bolu’nun Göynük ilçesi, tarihi İpek Yolu Koridoru olarak tanımlanan Geyve-Taraklı-Nallıhan-Beypazarı-Ayaş-Ankara güzergâhında yer alıyor. Göynük’ün eski ismi Koinon Gallicanon anlamı ise ‘olgunlaşmış, göynümüş’ ayrıca ‘keçi kılından yapılan heybe’ anlamına da geldiği söyleniyor. Göynük, tarihin bütün yapraklarında yer almış bir ilçemiz meşhur seyyah evliya Çelebi’de Göynük’e uğramış, buraya yaptığı seyahatte “8 mahallesi 2000 kadar evi vardır, ahalisi tamamen Türk`tür. 20 Sıbyan mektebi varsa da medrese yoktur” demektedir. Ayrıca Gazi Süleyman Paşa tarafından Camii ve Hamamın yapılışını hikâye etmektedir. Tarihi sokakları, 150 yıldan fazla geçmişe sahip konaklarıyla Türkiye’nin sessiz şehirlerinden, eski konaklar cenneti Göynük’ün, diğer bir özelliği de türbeler ilçesi olmasıdır. Osmanlı’nın kuruluş döneminden beri işgal görmemesi, birçok yapının bozulmadan günümüze gelmesini sağlamış. Bu özelliğiyle Göynük, turizm potansiyelini artırarak ilçeye daha çok turistin ziyaretini mümkün kılmaktadır. Açık hava müzesini andıran Göynük’ün her noktasını ziyaret etmeye kalkarsanız 1 hafta süre yetmeyebilir çünkü Göynük, türbe, çeşme, cami gibi 162 tane sivil mimari esere sahip. Bunların 135’i ev. Bu özelliğiyle Göynük, Türkiye’de ‘kentsel sit alanı’ ilan edilmiş ender yerlerden biridir.
NERELER ZİYARET EDİLİR?
Göynük Evleri
Tarihi dokusu bozulmamış olan Göynük’te 19. yüzyıldan kalma birçok tarihi Osmanlı tarzı ahşap evler bulunuyor. Geniş aileler için inşa edilmiş bu tarihi evlerden bazıları otel olarak da kullanılıyor. Hafta sonu gezilerinde buralarda konaklama imkânı bulunuyor.
Akşemsettin Türbesi
Osmanlı İmparatorluğu’nun en büyük Padişahlarından biri olan Fatih Sultan Mehmet’in hocası Akşemsettin İstanbul’un fethinden sonra buraya yerleşmiş.1389 yılında Şam’da doğan Akşemseddin, Göynük’ten geçerken burayı çok beğeniyor ve bu huzurlu ilçede vefat ediyor. 15 yıl boyunca burada yaşayan Akşemsettin burada vefat etmiş. Fatih Sultan Mehmet çok sevdiği hocası Akşemsettin için 1464 yılında buraya bir türbe yaptırmıştır. Her yıl mayıs ayında Göynük’te Akşemsettin’i anma etkinlikleri düzenlenir.
Zafer Kulesi
Göynük’ün simgesi haline gelen Zafer Kulesi, burada en çok fotoğrafı çekilen yerlerden biridir. Kasabanın en yüksek yerinde bulunan kule her yerden görülebilir. 1924 yılında yapılan kule Cumhuriyet Dönemi’nin ilk kaymakamı Hurşit Bey tarafından yaptırılmıştır. Zafer Kulesi’nin bulunduğu yerden şehrin fotoğraflarını çekebilirsiniz.
Gazi Süleyman Paşa Camii ve Hamamı
Osmanlılar zamanında Orhan Gazi’nin oğlu Süleyman Paşa tarafından 1335 yılında yapılan Süleyman Paşa Camii ve Hamamı bu bölgedeki en tarihi yapılardan biridir ve günümüzde de kullanılmaktadır.
Çubuk Gölü ve Sünnet Gölü
Göynük ilçesine yakın iki göl bulunuyor. Göynük’ten kısa bir süre içinde ulaşabileceğiniz Sünnet Gölü ve Çubuk Gölü muhteşem güzellikte manzaraya sahiptir. Doğal karaçam ormanları arasında kalan göllerin çevresinde yürüyüş yapabiliyor.
GÖYNÜK’TE YEMEK
Tarhana Çorbası
Göynük hanımlarının evlerinde kendi el emekleri ile yaz aylarında yaptıkları, sofralardan da hiç eksik edilmeyen bir çorbadır. Hanımlar bu çorbayı yaparken bol yoğurt, un ve tuz ile yoğurdukları hamuru yaklaşık bir hafta kadar bekletip iyice ekşimesini (halk arasında kapmasını) sağlarlar.
Erişte Çorbası
Göynük hanımları kışa hazırlık maksadıyla erişte çorbası ve ev makarnası kesmektedirler.
Düğün Çorbası
Et suyuna, un, yumurta ve yoğurttan yapılan terbiyenin katılması ve üzerinde kızdırılmış tereyağı sosu, karabiber ve maydanoz konularak servise sunulan, lezzetine doyum olmayan geleneksel bir çorbadır. Düğün ve mevlitlerde verilen yemeklerde vazgeçilmezlerdendir.
Keş (Kesik)
Yoğurt, yayıkta yağı alındıktan sonra ayran haline getirilir. Daha sonra bu torbaya (Göynük’ün “torbalı” şeklinde adını aldığı, özel dokuma, bez torbalar) konularak süzdürülür. Torba, süzdürme esnasında sık sık değiştirilir ve bu sırada üzerine baskı (taş) konur. Süzüldükten sonra kalıplar halinde şekil verilir.
Ev Makarnası
Erişte çorbasıyla yapımı aynıdır. Sadece yufkalar makarna yapımında biraz daha kalın açılmaktadır. Çeşitlerine göre saçak, topalak olarak adlandırılır.
Et Yemekleri
Güveç, kuzu doldurma, kavurma
Tatlılar
Oklava tatlısı, baklava, höşmerim
Börekler
Su böreği, yufkaböreği.
Pideler
Patatesli, patlıcanlı, lorlu, peynirli, kabaklı, ıspanaklı, mancarlı, kıymalı vs. çeşitleri vardır.
Gözleme
Toprak veya metal levhalarda (sac) pişirilerek hazırlanır. İçerisine peynir veya ceviz de konulabilir.Yukarıda sayılan bütün yiyecek çeşitleri Göynük’teki restoranların birçoğunda hazırlanıp gelen misafirlere sunulmaktadır.
Nerede Kalınır?
Göynük’e gelen misafirler otele dönüştürülen tarihi konaklarda ve butik otellerde konaklama yapabilirler. İlçe içinde ve göl çevresinde oteller bulunmaktadır.