ZEKİ GÜMÜŞ / zeki.gumus@aksam.com.tr
Olası afet durumunda insanların yaralarını ilk saran kurumlardan olan, kan bağışı, ekonomik sıkıntı kaynaklı ihtiyaçların giderilmesinde yine en önde olan Kızılay, bu kez bilinmeyen bir yönüyle kendini gösterdi. Kızılay kadınları, kurumun tüm bu yardımların yanı sıra sanattan da hiçbir zaman kopmadığını belirterek genç sanatçılarla birlikte hazırladıkları sergiyi açtı. Yedikule'deki Atölye Cer'de açılan sergide 'Hilâl-i Ahmer Kadınları'nın portreleri yer aldı. İyilik İçin Sanat Derneği ile ortaklaşa gerçekleştirilen serginin Ramazan Bayramı'na kadar açık olacağını belirten Türk Kızılay'ı İstanbul Kadın Kolları İl Başkanı Nilhan Kösen Ayan, AKŞAM'dan Zeki Gümüş'ün sorularını yanıtladı.
Bu serginin amacı nedir, nasıl hazırlık yaptınız?
Amaç Kızılay kadınlarını tanımak. Çünkü Kızılay kadınları aslında Kızılay'ı herkes biliyor çok büyük bir yapı gerçekten marka değeri de belki çok yüksek bir kurum. Ama Kızılay kadınlarının çevremde çok tanınmadığını fark ettim. Oysa kadın kolları çok iyi çalışır. Yiyecek, giyecek dağıtımında, atölye çalışmalarında, dezavantajlı kesime yardım konusunda çok çalışırlar. 15 Nisan Dünya Sanat Günü etkinlikleri çerçevesinde İyilik İçin Sanat Derneği ile ortak bir çalışma başlattık. Oradaki genç sanatçı arkadaşlarımızın verdikleri destekle Hilal-i Ahmer'den bugüne kadın kurumun kadın kahramanlarını bu sergi ile herkese tanıtmak istedik. Desteklerinden ötürü Sanat da hayat kurtarır sergisi sanatçıları Hakan Cingöz, Özge Günaydın, Özge Gürkan, Dilek Yalçın, Zeynep Yazıcı'ya buradan teşekkürlerimiz de sunarım
Hilal-i Ahmer kadınları o dönem ne yapmıştı?
Hilal-i Ahmer kadınları çok güçlü kadınlar. Savaşta hem hastalara, yaralılara yardım etmişler aynı zamanda toplumu güçlendirmek için de çok fazla çalışmış kadınlar. Bu kadınlar 1. Dünya savaşı yıllarında dahi sanattan uzak kalmamışlar ve o zor koşullarda sergiler düzenlemişler. Bu fotoğraflara bizler bugün bile hayranlıkla bakıyoruz çünkü onlar sanatı hiçbir zaman geride tutmamışlar.
Hilal-i Ahmer kadınları bir cemiyet kurmuşlar. Kurtuluş savaşından sonra da bir sanat evi kurmuşlar. Bu sanat evinde o dönemin şehit ailelerinin çocukları dezavantajlı kesimden çocuklar hem barınmışlar orada hem de sanat öğrenmişler. Güzel işler yapıp hayata tutunmuş, kazanç elde etmişler. Orada yapılan işler Avrupa'da sergilendiği birçok yerde ilgiyle takip edilmiş, dünyada örnek olmuşlar. Ben de vizyonları çok yüksek olan Hilal-i Ahmer kadınlarını takip ediyorum. Toplumun değişmesine rağmen onlar o kadar vizyoner ki yaptıkları işleri bugünde aynı şekilde yapsalar kabul görecek nitelikte. Hilal-i Ahmer kadınları çağının çok ötesinde kadınlarmış.
ONLARI ÖRNEK ALMALIYIZ
Kızılay'ın her zaman kan bağışı, insani ihtiyaçlar, barınma, beslenme elbette önceliği ama toplumsal gelişme de Kızılay için aynı derecede önemli. Hilal-i Ahmer kadınlarına baktığımızda; örneğin Halide Edip Adıvar, Safiye Hüseyin Ergin hepsi çok güçlü, hepsi o dönemki topluma çok şey katmışlar. Onlarım o dönem yaptıkları bizlere bugün ilham kaynağı oluyor. Bizim bunları hatırlamamız, geçmişimizden güç almamız çok önemli. Bugün genç kadınlarımızın, gençlerimizin bütün insanlarımızın o günkü kadınların; o dönemde, o şartlarda yaptıklarına bakıp bugünlerde neler yapabilecekleri açısından ilham verdiğini düşünüyorum. Bu nedenle de ben bu kadınlara hayranlık duyuyorum çünkü onlar savaşta yaraların sarılması için mücadele verirken sanatı da hiçbir zaman ötelememişler.
TOPLUM SANATLA GÜÇLENİR
Size referans kaynağı mı oldu bu kadınlar?
Hilal-i Ahmer 153 yıl önce kuruldu sonradan Türk Kızılay'ı adını aldı. Hilal-i Ahmer Kadın Cemiyeti de bugün Kızılay Kadın Kolları ismiyle devam ediyor. Ben İstanbul İl Başkanı olarak kadın kollarının aynı güç ve etki ile çalışmasını arzu ediyorum. O kadınların vizyonuna ulaşmak çok zor ancak onların yaptıkları bizim için de hedef olmalı. Bugün de kolay zamanlardan geçmiyoruz. Bir afet yaşıyoruz pandemi nedeniyle. Yine sanatla toplumu güçlendirmeye çok ihtiyaç var.
Kadınlara bir görev düşüyor o zaman bu noktada?
Bana kalırsa bugünde Türk kadınına çok görev düşüyor. Çünkü aileyi de tutan, koruyan, toplumu koruyanın kadın olduğunu düşünecek olursak Kızılay Başkanı Kerem Kınık, 'Kızılay'ın bir cinsiyeti olsa kadın olurdu' der. Çünkü Kızılay'da kadın toplumun şefkat eli, merhamet elidir. Sahada çalışırken insanlar bir kadın elinin uzatıp size yardım etmesini çoğu zaman tercih ediyor.
HEPİMİZ KIZILAY'IN BİR FERDİYİZ
Kızılay kadın kollarının toplum içerisinde yapacağı çok şey var değil mi?
Aslında Kızılay'ın ferdiyiz, hepimizin ihtiyacı olabilecek bir kurum Kızılay, herkesin hayatına bir şekilde bir yerden dokunuyor çünkü. Onun için ben ne kadar Kızılaylıysam aslında herkes o kadar Kızılaylı. Onun içinde hiçbir şekilde renk, dil, din, ırk ayırt etmeden Kızılay herkese yardım elini uzatır. Bir insana kan verirken ya da yardıma koşarken, afet bölgesinde siz onun kimliğiyle değil o kişinin ıstırabını durdurmakla mükellefsiniz ve onun için koşarsınız. Kızılay bir çatı aslında ve ben herkesin bu çatıyı tanımasını, yeniden hatırlamasını istiyorum.
GÜÇLÜ KADIN GÜÇLÜ TOPLUM
Projeleriniz neler?
Daha büyük işler de yapabilir kadınlarımız. Bunu için Kızılay Başkanımız Kerem Kınık ve İl Başkanımız Kadem Ekşi'nin desteğiyle biz kadınlar daha güçlü projeleri hayata geçirebiliyoruz. Bugün yaptığımız projeler arasında; kadın istihdamını artırmak için yapılan dünyadan fonlar almak için çalışılan projeler var. İnşallah hepsi bunların hayata geçecek. Pandemilerde, afetlerde en çok yarayı alan kadın aslında. Dünyada fakirliğin kadınlaşması diye bir araştırma yapılmış yani bir olumsuzluk yaşandığında bundan en çok hasarı alan kadın. Kadının hasarı aldığı yerde de aile hasar alıyor, toplum hasar alıyor yani aslında zincirleme bir durum söz konusu.
GELİRİ SANAT VE KADINLARA
Serginin geliri nereye harcanacak ilgiden memnun musunuz?
Bu çalışmayı İyilik İçin Sanat Derneği'yle birlikte yaptık. Burada Türkiye'nin çok başarılı genç sanatçılarıyla birlikte Kızılay kadınlarına bir saygı duruşu niteliğinde onları sanatla saygıyla, şükranla andık. Buradan elde ettiğimiz geliri genç sanatçılarımızı desteklemek için ve kadın çocuk odaklı projelerimize fon oluşturmada kullanacağız.
Sergi ne kadar açık kalacak?
Bayrama kadar açık kalacak. Normalde böyle bir sergiyi çok fazla gezen olur ama insanları tek tek gezdiriyoruz buna rağmen ilgi çok iyi araştırıyorlar. Mesela çoğu kimse Halide Edip'in Sinekli Bakkal'ı yazdığı mülkünü Kızılay'a bağışladığını burada öğreniyor. Kurumda çok etkin rol aldığını yine bu sergide öğreniyorlar.
TOPLUMSAL GELİŞMEYİ ARZULUYORUZ
Kızılay kadın kolları başkanı olarak başka ne tür çalışmalar neler yapıyorsunuz?
Bizim çalışmalarımız kadın ve çocuk odaklı. Yardım kampanyalarımız oluyor, koli dağıtımları yapılıyor, ihtiyaç kartlar dağıtılıyor. Ramazanda çok fazla kişiye erzak yardımında bulunduk. Onun dışında biz çocuk evleriyle çalışıyoruz onlara motor gelişimlerini sağlamak için çocuk gelişimi uzmanı 60 arkadaşımız var. Oradaki toplumsal gelişimi sağlamak için onlarla birlikte çocuklara destek veriyoruz. Dil bilmeyen mülteci çocuklarına dil öğrenmeleri için eğitim hizmeti veriyoruz. Onların topluma adaptasyonu için çalışıyoruz. Kadınlar için dikim atölyesi yapmak istiyoruz kadınlarımızın kooperatifleştirerek istihdamda daha fazla olmalarını istiyoruz. Bizim için önemli olan toplumun güçlü olması.