Türkiye, bir deprem ülkesi olduğu gerçeği ile dün gece Kahramanmaraş'ta meydana gelen 7.7 şiddetindeki deprem ile yeniden yüzleşti. Altınbaş Üniversitesi İlk ve Acil Yardım Programı Başkanı Özlem Karagöl, deprem gibi afetlerde yaralıya müdahale de ilkyardımı iyi bilmenin de herhangi bir enkazdan hayat kurtarabilmek için son derece önemli olduğunu vurguladı. Bu gibi durumlarda en sık karşılaşılan yaralanmaların ise iç ve dış kanamalar, kafa, göğüs, karın, göz yaralanmaları, ezik veya kırıklar ve yanmalar olduğunu anlattı. Bilinçsiz yapılan müdahaleler geri dönülmez, daha büyük hasarlara neden olabiliyor.
SARSINTI ANINDA OLDUĞUNUZ YERE GÖRE HAREKET ETMELİ
Sarsıntılar devam ederken pencereden, balkondan atlamak ve asansör kullanımının ölümcül sonuçlara yol açabileceğini belirten Özlem Karagöl, kişinin deprem anında bulunduğu alana göre hareket etmesi gerektiğini söyledi. Karagöl, zemin katta bulunanların ve binadan çıkışı saniyeler içinde gerçekleşebilecek kişiler dışındakilerin bina dışına çıkmaya çalışmaması gerektiği konusunda uyarılarda bulundu. Karagöl, güvenli bir alanda sakin kalabilmenin deprem esnasında hayatta kalabilirliği arttıran en temel faktörlerden biri olduğunu belirtti.
"Kişi bir bina içinde bulunuyorsa pencerelerden, sabit olmayan eşyalardan uzak güvenli bir alanda vücut yüzey alanını küçülterek travmatik etkilerden korunmak ve düşmemek için Çök-Kapan- Tutun pozisyonuna geçmeli" diyen Karagöl, sözlerine şöyle devam etti: "Sarsıntı esansında dışarıda bulunan kişiler bina ve duvarlardan oluşabilecek çöküntü ve parça düşmelerine karşı yapılardan uzak durmalı, açık alanlara gitmeli. Güvenli alan olarak deniz kenarları ve enerji hatlarına yakın yerler tercih edilmemeli. Kişi araç içindeyken deprem oluşursa açık alanlarda araç kenara çekilerek araç içinde depremin bitmesi beklenmeli, tünel, kapalı otopark gibi alanlarda ise araç içinden çıkılarak aracın yanına yan yatılarak Çök-Kapan-Tutun pozisyonuna geçilmeli. Metro gibi toplu taşıma araçlarından kontrolsüz inmeye çalışılmamalı, sabit duruş için sıkıca tutunarak yetkililerin uyarı ve talimatları dikkate alınmalı."
Sarsıntılar bittikten sonra ilk olarak gaz, elektrik, su vanaları ve açık olan ısıtıcıların kapatılması gerektiğini vurgulayan Karagöl, şu uyarılarda bulundu: "Daha önceden belirlenmiş tahliye yolları kullanılarak binadan uzaklaşılmalı. En yakın toplanma alanına ulaşılmalı. İletişim hatlarında yoğunluk oluşturmamaya dikkat edilmeli. İlkyardım eğitimi alan toplum sakinleri ilk yanıt personelleri alana ulaşasıya kadar topluluklarındaki yaralanmaların, tıbbi problemlerin bakımına destek olmalı. Panik ve kargaşaya neden olacak davranış ve söylemlerden uzak durularak sağduyulu davranılmalı."
UYUTMAYIN, KONUŞTURUN
Yaralıya ilk müdahalenin çok önemli olduğunu kaydeden Karagöl, "Deprem gibi afetlerde yaralıya müdahale de ilkyardımı iyi bilmek herhangi bir enkazdan hayat kurtarabilmek için son derece önemlidir. En sık karşılaşılan yaralanmalar; iç ve dış kanamalar, kafa, göğüs, karın, göz yaralanmaları, ezik veya kırıklar ve yanmalardır. Enkaz altından yaralı çıkarırken dikkat edilmesi gereken pek çok husus var. Aceleye getirilen kurtarma girişimleri sonucunda yeni kanamalar, yeni kırıklar meydana gelebilir, ağır yaralanmalar oluşabilir. İlk kural, yaralının vücudunun katlanmadan, boynunun ve belinin sağa sola, arkaya öne kıvrılmadan, vücut boyunca çekilerek çıkarılması. İlkyardım teknikleri yeterince bilinmezse, hayat kurtaracağım derken yapılan yanlışlıklar yaralının durumunu daha da ağırlaştırabilir" diyor ve kazazedeleri kaza ortamından çıkarırken dikkat edilmesi gereken noktaları şöyle sıraladı: "Boyun tespiti yapılmalı, sıkışmanın kaldırılması için araç gereç kullanılmalı, kazazedenin arkasına geçmeli, kollarını kazazedenin kollarının altından geçirmeli, kazazedeyi kolundan tutarak çekmeli, vücuda saplanmış cisim varsa çıkarılmamalı. Eğer kişi bilinçsiz ise; Solunum ve kalp kontrol edilir, eğer alınamıyorsa kalp-akciğer canlandırma yapılmalı, bilinçsiz, fakat kalp ve solunum varsa; kesinlikle ağızdan bir şey verilmemeli, bilinci yerinde ise; moral verilmelidir, kol ve bacaklarını hareket ettirmesi söylenilmeli. Altın Kural ise uyutmayın, konuşturunuz. 20 derecelik ortama alınız ve kademeli olarak ortamı ısıtınız."