reha.yavuzer@aksam.com.tr
Deri kanseri görülme oranı her geçen gün giderek artıyor. Güneş ışınlarının deri kanseri oluşumundaki etkisi artık hepimizin bildiği bir gerçek. Sağlıklı bir bireyde ortalama 13-15 adet ben mevcuttur. Bu sayı yaşla ve ultraviyoleye maruz kaldıkça artış gösterir. Her yıl ilkbahar ve yaz aylarıyla bedenimizdeki benler de sayıca artar. Genel olarak zararsız olan bu oluşumlar, kimi zaman bir değişim sürecine girerek deri kanserine dönüşebilir. Kimi deri kanserleri benlerle görüntü olarak kolayca karıştırılabildiği için kötü huylu bir oluşumun, iyi huylu bir ben olarak algılanıp tedavisiz bırakılması söz konusu olabilir. Bu nedenle benlerin yakından takip edilmeleri ve belli durumlarda alınarak patolojik olarak incelenmesini gerekir. Benlerin hepsinin alınması gerekli değildir. Belli kriterler benlerin alınması için neden teşkil eder;
- Beş mm'den büyük olanlar
- Birden fazla renk içerenler veya alacalı bir renge sahip olanlar
- Çevresi düzensiz, belirsiz, silik olanlar
- Üzerinde yara açılan, kanamaya meyilli olanlar
- Etrafı kızaran benler; sıkça tahriş olan (saç içinde, elbise askısı, sütyen kuşağı, kemer bölgesi, gömlek yakası bölgesinde, erkeklerde traş bölgesinde)
GÜNEŞ IŞINLARINDAN KORUNUN
Benlerin deri kanserine dönüşümünde güneşin önemli etkisi bulunmaktadır. Güneşten korunmak için özellikle yaz aylarında güneş ışınlarının en dik ve etkili şekilde olduğu saatler olan 11-15 arasında çok zorunlu olmadıkça güneşe çıkılmamalı. Güneşe maruz kalan alanların korunması için ise güneş koruyucu kullanılmalı (koruma faktörü 20 ve üzeri olan güneşten koruyucular ile). Güneş koruyucusu tercih ederken gerek UVA gerekse UVB’ye karşı koruyuculuğa sahip ürünler tercih edilmelidir.
Benleri fazla olanlar, güneşe çok sık maruz kalanlar (çiftçi, balıkçı, turizmci), açık tenli olanlar belli aralıklarla doktor kontrolüne (Plastik Cerrahi veya Dermatoloji Uzmanı) gitmelidir. Değişiklik gösteren benlerden biyopsi yapılması ve deri kanseri dönüşümü meydana gelmişse gecikmeden tedavi gerçekleştirilmesi çok önemlidir. Çoğu deri kanseri erken ve yeterli tedavi gerçekleştirildiğinde rahatlıkla tedavi edilebilmekte ancak tedavide gecikmeler meydana gelirse kötü sonuçlara sebep olmaktadır.
DEĞİŞİMLERİ TAKİP EDİN
Halen deri kanserinde en geçerli tedavi cerrahi olarak kanserli alanın alınmasıdır. En sık görülen deri kanseri tipi Bazal Hücreli Karsinomdur. Yüzümüzde oluşan ve iyileşmeyen yaralarla karakterize bu deri kanserinde cerrahi olarak çıkartılma işlemi yeterli tedavidir. Daha az görülen ancak daha hızlı ilerleyen bir diğer deri kanseri Yassı Hücreli Karsinomdur. Yüz bölgesini seven bu deri kanseri genellikle aylar içinde hızlı ilerleme gösteren bir yara şeklindedir. Sıklıkla koyu renkli benlerden köken alan bir diğer tip deri kanseri ise Malign Melanomdur. Bu deri kanserleri arasında en tehlikeli olanlardan biridir. Deri kanserinde başarılı tedavi erken teşhisten geçer. Gerekli durumlarda geciktirmeden biyopsi yapılması gerekir.