Havalar soğudu, grip mevsimi başladı. Hal böyle olunca İstanbul Florence Nightingale Hastanesi-İç hastalıkları Uzm. Dr. Bülent Yardımcı’nın kapısını çaldık. Gribin belirtilerini, tedavisini, nasıl beslenmemiz gerektiğini ve grip aşısını sorduk.
Son birkaç yıldır sonbahar-kış döneminde gündemimize oturan, kimi zaman paniğe yol açan grip korkulan fakat çok iyi bilinmeyen bir hastalık. Grip virüsüyle hastalanan ve virüsü taşıyan canlılar; kuşlar, domuzlar ve insanlardır. İnsanlara bulaşmadan önce hastalık domuzlarda yaygınsa ‘Domuz Gribi’, kuşlarda yaygınsa ‘Kuş Gribi’ adını alıyor. Aslında ilk halleriyle domuzdan veya kuştan insana bulaşmaları zordur. Bu hayvanlarla yakın temas ve virüsün yapısını değiştirebilmesiyle insana bulaşır.
HASTALIK HIZLI YAYILIR
Hastalığın hızlı yayılması ve şiddetli seyretmesi virüsün yeniliğiyle ilişkilidir. Daha önceki virüslere benzemeyen yeni virüsleri vücudumuz tanımadığı için bağışıklık sistemimiz yeteri kadar hızlı ve etkin çalışamaz. Hastalık daha hızlı yayılır ve daha ağır seyreder. Hastalık, hapşırma ve öksürmeyle hastalıklı insanların ağız-burun bölgesinden saçılan virüs taşıyan salgılarla yayılır. Bu salgıların bulaştığı kirli eller diğer bir yayılma yoludur. Sağlıklı insanlar bu virüsü aldıktan sonra birkaç gün içinde hastalık belirtilerini gösterirler ve bu andan itibaren onlar da bulaştırıcı olurlar. Bu da hastalık süresince devam eder.
HALSİZLİK VARSA
Belirtileri; halsizlik, kas ağrıları, baş ağrısı, ateş, boğaz ağrısı, kuru öksürük, burun akıntısı, karın ağrısı ishal, bulantı ve kusmadır. Normalde bu belirtiler başladıktan 3-7 gün içinde hastalık geriler. Fakat öksürük ve halsizlik daha uzun sürebilir. Özellikle yaşlı, çocuk, kanser, AIDS hastaları, bağışıklık sistemini baskılayan kortizon gibi ilaçları kullananlarda daha ağır hastalığa dönüşür. Sinüzit, zatürree, orta kulak iltihabı veya tüm vücuda yayılmasıyla kalp dokularının bile iltihaplanabileceği ciddi tablolar görülebilir. Ayrıca şeker, kalp ve kronik akciğer hastalığı olanlarda, bu hastalıkları alevlendirip kötüleştirebilir.
ERKEN TEDAVİ İYİLEŞTİRİR
Hastalık tedavisinde en önemli konu tanının erken konulmasıdır. Tedaviye erken başlamak hastalığı daha çabuk iyileştirir ve komplikasyonları engelleyebilir. Tanı için burun sürüntüsünün alındığı hızlı testler ve kandan yapılan testler kullanılabilir. Tedavide virüsleri öldüren ilaçlar, ağrı kesiciler, belirtileri gerileten ilaçlar kullanılır. Hastanın genel durumu kötüleşirse hastaneye yatırılması gerekebilir. İstirahat ve iyi beslenme önemlidir. Hastalıktan korunmada en önemli yol hasta insanların istirahatidir. Hastalar dışarı çıktığında mümkünse maske kullanmalıdırlar. Hastalığın kirli ellerle de bulaştığı unutulmamalıdır. Bu virüsün aşısı yoktur. Fakat diğer grip virüslerine karşı mevsimsel grip aşısı yapılabilir. Grip mevsimi uzadığı için aralık ayına kadar yapılması önerilen aşı halen yaptırılabilir. Vücut direncini yüksek tutmak için iyi beslenmeli ve düzenli spor yapılmalıdır.
Gribin ABC’si: En çok kimler gribe yakalanır? Evde tedavi nasıl olmalı?
Kimler daha çok grip oluyor?
Çocukluk çağında 5 yaş altındaki grup, 65 yaş üzerindeki kişiler ve gebeler sağlıklı risk grubunu oluştururlar. Astım, inme gibi nörolojik hastalığı olanlar, kronik bronşit, amfizem, kalp yetersizliği, doğuştan kalp hastalığı gibi kalp rahatsızlığı olanlar, şeker hastaları, börek ve karaciğer hastaları, vücut direncini kıran AIDS, kanser gibi direnci kıran rahatsızlığı olanlar, kortizon gibi bağışıklık sistemini zayıflatan ilaç kullananlar hastalıklı risk grubunu oluştururlar
Grip aşısı için doğru zaman nedir?
Ekim ayı en uygun zamandır. Daha önce aralık ayına kadar yapılırken virüsün dolaştığı bahar aylarına kadar aşı yapılabilir.
Gribe yakalanan kişi bulaştırmamak için nelere dikkat etmeli?
Grip iki önemli yolla bulaşır: solunum yolu ve burun-boğaz salgılarının bulaştığı kirli eller. Grip olan kişinin hastalığı bulaştırmamak için yapabileceği şeylerin başında maske kullanması ve hapşırırken ağız ve burnunu kapatmasıdır. Ellerin sık yıkanması, yakın solunum temasından ve öpüşmekten kaçınmak gerekir. Hasta kişilerin ev istirahatine çekilmesi işyeri ve dışarıdaki insanlara hastalığı bulaştırmalarını önler.
Grip evde tedavi edilecekse neler yapılabilir?
Evdeki tedavinin temelini yatak istirahati oluşturur. Yeterli sıvı tüketilmelidir. Sıcak meyve çayları, besleyici çorbalar ve meyve sularıyla bağışıklık sistemini kuvvetlendirmek mümkündür. Ateşin düşürülmesi vücudun toparlanmasını sağlar. İyi beslenmeyle hastalık daha hızlı iyileşir.
Gripli kişi nasıl beslenmeli?
A ve C vitamini gibi vitaminler antioksidan olarak bilinir. Kış aylarında antioksidan vitaminlerden zengin meyve ve sebzeler çıkar. Portakal, mandalina, elma, kabak, brokoli, havuç, maydanoz bunlara örnektir. Mercimek , tarhana ve tavuk suyuna çorba gibi besleyici çorbalar direncimizi artırır. Limonlu çay, papatya çayı, kuşburnu çayı ve adaçayı gibi bitkisel çaylar direnci artırma dışında öksürük ve ağrıya da iyi gelir. Soğan, sarımsak hastalığı daha kolay atlatmamızı sağlar. Diyette peynir, yoğurt, yumurta ve etin yeterli miktarda tüketilmesi hastanın ihtiyacı olan proteini sağlar.
Griple birlikte çok sık rastlanan bir başka sorun: Uçuk
Uçuk Herpes virüs denilen küçük mikroplarla oluşan özellikle dudak kenarlarında su kabarcıklarıyla seyreden bir hastalıktır.Çoğunlukla bu kabarcıkların olduğu yerlerde ağrı hissi oluşur.Grip gibi ateşli hastalılarda çıkması sık görülen bir durumdur.