GÜLCAN TEZCAN / gulcantezcann@gmail.com
Gaziantep Büyükşehir Belediyesi'nin, Gaziantep Valiliği koordinasyonunda ve Gaziantep'i Geliştirme Vakfı (GAGEV) iş birliğinde düzenlenen 4. Uluslararası Gastronomi Festivali tüm coşkusuyla sürüyor. Gastronomi, tarih ve kültürü buluşturan festival, "Dünya bir ev olsaydı mutfağı Gaziantep olurdu" mottosuyla uluslararası kimliğine de vurgu yapıyor.
Festivali izlemek üzere Gaziantep'e gittiğimizde öncelikle şehrin kimliğine, kültür ve tarihine ilişkin bir programla karşılandık. Temelleri 2015 yılında atılan ve 2022 Temmuz'unda tamamlanan Türk Arkeoloji ve Kültürel Miras Enstitüsü Gaziantep'te restore edilen 162 yıllık Kendirli Kilisesi'nde hizmet veriyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın açılışını yaptığı enstitü, Meclis'te yeni dönemde çıkarılacak yasanın ardından aktif olarak çalışmalarına başlayacak. Enstitü, Türk arkeolojisi ve kültürel diplomasi adına çok heyecan verici bir kurum. Enstitüde bu ay sonuna kadar devam edecek olan "Tarih Size Bakıyor Ara Güler Fotoğraflarında Arkeoloji" sergisi de ülkemizdeki arkeolojik alanların görsel bir belleği olarak mutlaka görülmesi gereken bir çalışma. Bu sergi de Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Gaziantep Büyükşehir Belediyesi iş birliğiyle hazırlanmış.
Gaziantep Kültür Yolu üzerindeki bir başka önemli nokta ise yine yakın bir zamanda açılan Panorama 25 Aralık Müzesi. Milli Mücadele denilince çoğunlukla Çanakkale, Sakarya anlaşılsa da Fransız işgaline karşı verilen destansı Antep savunması da Türkiye'nin bağımsızlık savaşında kilit rol oynamıştı. İşte Panorama 25 Aralık bu hayati direnişi ve Fransızların Antep halkına yaşattıklarını, Anteplilerin işgalden kurtuluş mücadelesini belgeler ışığında ve yer yer kreatif sanatsal yerleştirmeler, deneyim alanları ile ziyaretçilerin dikkatine sunuyor. Müze rehberi tarihçi Sevil Deniz'in etkileyici anlatımı da bize müze alanında adım adım tarihe yolculuk yaptırıyor.
ŞEHRE İKİ YENİ MÜZE
Gaziantep'in kültürel zenginliği mutfağının gölgesinde kalıyor gibi görünse de bölgeyi müzeler şehrine dönüştüren Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin, Antep'in zengin potansiyelini nakış gibi işleyerek şehrin her noktasında ziyarete açmış. Gastronomi ile kültürü ustalıkla buluşturan Gastroantep de bu anlayışı her yıl biraz daha ileriye taşıyor. Sözgelimi bu yıl festival kapsamında şehre iki yeni müze daha kazandırıldı. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy'un açılışını yaptığı Udma Peynir Müzesi bu alanda büyük bir eksikliği gideriyor. Müzenin açılışında konuşan Bakan Ersoy, ilk Türkçe sözlük niteliği taşıyan Dîvânu Lugâti't-Türk'te peynirin ilk defa 'udma' kelimesiyle kullanıldığını belirterek, "Biz, peynirin uyutulmasında udmayı söyledik. Şimdi, Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin ile peynirin uyanışını gerçekleştiriyoruz" dedi. Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin ise açılışı yapılan müzenin bulunduğu Eski Hamam'ın doğup büyüdüğü yer olduğunu hatırlatarak, "Biz şimdiye kadar başkalarının peynirlerinin hikâyesini dinledik. En güzel peynir Anadolu'da olmasına rağmen bir türlü dünyaya pazarlayamadık. Bugün, 'Peynir nasıl yapılır, peynir nasıl çeşitlendirilir, peynir nasıl tanıtılır' sorularına cevap aramak için buradayız." ifadelerini kullandı.
Festivalin ilk günü açılan Rayiha Baharat Müzesi de baharatın tarihini modern müzecilik anlayışıyla izleyenlere aktarırken müzenin Ar-Ge bölümünde baharatın DNA'sı özü, özgün efektleri araştırılacak. Restoran bölümünde de baharatın kullanımıyla ilgili yeni lezzetler deneyimlenecek.
Festival kapsamında şenlik havasında geçen korteje, Gaziantep protokolü, dünyaca ünlü Michelin yıldızlı şefler, UNESCO gastronomi şehirleri temsilcileri, kardeş şehirlerden gelen yetkililer, Türkiye'nin gastronomi profesyonelleri ve şefleri, gurmeler, gastronomi yazarları, Gaziantepli tarım üreticileri, yerli ve yabancı basın temsilcileri ve vatandaşlar katıldı.
GAZİANTEP ULUSLARARASI GASTRONOMİ ŞEHRİ
UNESCO'nun gastronomi alanında "Yaratıcı Şehirler Ağı"na dahil ettiği Gaziantep'te 4. Kez yapılan Uluslararası Gastronomi Festivali, fıstık hasadı ve şire yapımı ile başladı. GastroAntep'in Batalhöyük'teki açılışına; Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Gaziantep Valisi Davut Gül, Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin, milletvekilleri, ilçe belediye başkanları, STK başkanları ve ünlü şefler katıldı. Fıstık bahçesine giden Bakan Ersoy, protokol üyeleri, şefler, Türkiye'nin gastronomi profesyonelleri, gurmeler, gastronomi yazarları ile ağaçlardan fıstık topladı. Fıstık hasadının ardından toplanan üzümlerle yapılan sucuk, muska, dilme, pekmez gibi ürünlere verilen genel isim olan 'şire' hazırlandı. Protokol üyeleri, iplere dizilen fıstık ve cevizleri tatlandırarak güneşte kurumaya bıraktı. Açılışta Gaziantep'e özgü yöresel kıyafetler giyen Ersoy, fıstık toplayıp üzüm tepeledi. Akşam saatlerinde ise görkemli bir kortej eşliğinde açılış gerçekleşti.
COĞRAFİ TESCİL KONUSUNDA GAZİANTEP MODELİ KONUŞULDU
"Organizasyona 70 ülkeden katılım oldu" diyen Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin her yıl organizasyonun daha da büyüyerek devam ettiğini söyledi. Bu yıl organizasyona 70 ülkeden katılım olduğunu bildiren Şahin, "Aramızda bu yıl 300 önemli misafirimiz var. Bunların arasında sanatçıdan mutfak şeflerine kadar birbirinden değerli isim yer alıyor. Bu sene festivalde sürdürülebilir kalkınmayı esas aldık. Bu kapsamda çevreyi koruma ve öze dönmeyi çok önemsiyor ve benimsiyoruz. Bunları başardığımızda daha sağlıklı bir toplum da inşa edeceğiz." diye konuştu.
Festivalin en önemli ayaklarından birini de şehrin gastronomik zenginliğini ve tecrübesini akademik sahaya taşıyan "Sürdürülebilir Bir Gastronomi İçin Coğrafi İşaretlerin Önemi: Gaziantep Örneği" çalıştayı oldu. Gaziantep Büyükşehir Belediyesi, Yöresel Ürünler ve Coğrafi İşaretler Türkiye Araştırma Ağı iş birliğinde düzenlenen çalıştayda, Gaziantep'in coğrafi işaret aldığı tescilli ürünler konuşuldu. Cumhuriyetin 100'üncü yılında 100 tescilli ürüne ulaşan Gaziantep'in başarısının diğer şehirlere yol haritası oluşturması için istişarelerde bulunuldu.