GÜLCAN TEZCAN / gulcantezcann@gmail.com
Gazze'de soykırım bitmiş değil. Aylar geçti, zulüm dur durak bilmiyor. Vicdani olarak zalime 'dur' demek isteyen herkes en iyi bildiği şekilde mazlumdan yana tavrını ortaya koyuyor. Bu süreçte 30 yıl önce söylediğimiz Filistin marşlarına yenileri eklendi. Bilinen yabancı dildeki marşların da Türkçe aranjmanı yapıldı. Emin Çakır, Şeyma Sayımlar, Mustafa Fatsa, Muhammed Hasan Solmaz ve Dilan Aydın'dan oluşan Hayal Meyal Müzik Grubu Diren Filistin adıyla Leve Palestine marşının Türkçe aranjmanını yaptı ve seslendirdi. İsrail'in soykırımına notalarla karşı duran Hayal Meyal grubu üyeleri ile yakın zamanda İlim Yayma Cemiyeti Ankara şubesinin katkıları ile gerçekleşen Sürgün ve Soykırım konserini, grubun hikâyesini konuştuk.
DİREN FİLİSTİN İLE HAYAL MEYAL KURULDU
EMİN ÇAKIR
Grup ne zaman ve nasıl kuruldu?
Hepimiz müzikle yakında ilgilenen insanlarız ama bir grup değildik. Filistin olayları bizi bir araya getirdi. Filistin'de insanlık tarihinin en acı olayları yaşanıyor ve ben de bu konuda bir şeyler yapalım istiyordum. Sonunda iyi bildiğim yerden ilham oldu ve Diren Filistin doğdu. Diren Filistin, Leve Palestine parçasının Türkçe aranjmanı. Malum, şarkı her yerde çalıyordu, dilimize dolanmıştı. Ben de Türkçe'ye çevirirsek hepimizin eşlik edebileceği bir marş olur diye düşündüm. Sözleri birkaç saatte yazdım. Ardından bu marşı birlikte okuyabileceğimiz kişileri aradık ve hızla bu grup oluştu. Hayal Meyal bu marş etrafında toplandı.
Hayal meyal ismi nereden çıktı?
Diren Filistin'i yaptığımızda henüz bir isim altında toplanmamıştık. Bi ihtimal platformu altında yayınlandı marş. Bi ihtimal de yaklaşık bir yıl önce kuruldu. Gökhan Özcan ile güncel meseleleri konuştuğumuz bir ortamda, sosyal medyada gençlere yönelik olarak tarih, edebiyat, sanat, bilim, kültür gibi konularda popüler ama popülist olmayan içerikler üreten bir platform kurmaya karar vermiştik. İsmini Bi ihtimal koyduk. O zamandan bu yana Bi ihtimal müzikle hep kol kola ilerledi. Bu platform çatısı altında müzikal içerik üretecek Nev Niyaz isminde bir grup kuruldu. Nev Niyaz'la da Filistin için içerikler ürettik. O sıralar bu Filistin Marşı'nın yazılması gündeme geldi. Fakat bu marşın tarzıyla Nev Niyaz'ın tarzı örtüşmedi. Başka bir grup olarak marşı çıkardık. Grubun çok güzel bir sinerjisi oldu ve marştan sonra artık bir isme ihtiyacımız olduğunu düşündük. Gökhan Abi "meyal" ismini önerdi, Hasan ilk konserimizin adı "hayal meyal" olsun dedi. Sonra da 'ismimiz bu olsun' dedik.
Nasıl müzikler yapıyorsunuz?
Bir kalıba girmeden, gönlümüze, kulağımıza güzel gelen her tür müziği yaptığımızı söyleyebiliriz. Bir kaç aranjmanımız var. Bazen belli konseptler etrafında da şekillenebiliyor, birkaç hafta önce gerçekleşen Sürgün ve Soykırım Anma konserimiz gibi. Aklımızda başka temalar da var. (Takipte kalın J)
Grup kaç kişiden oluşuyor?
Çekirdek ekip 5 kişiyiz. Hasan şefimiz, Dilan, Mustafa Şeyma ve ben de solistiz. İki marşın güfteleri bana ait. Kayıt ve düzenlemelerimizi Hasan yapıyor.
Sürgün ve Anma Konseri'nin devamı gelecek mi?
Bunu gönülden istiyoruz. Konserin içeriği çok gönlümüze sindi. Katılımcılardan inanılmaz güzel dönüşler oldu. Konser sonrası başka şehirlerden teklifler gelmeye başladı. Önümüzdeki ay Konya'da bir konser için hazırlıklara başladık bile. Bu konseptle konserimizde konu edindiğimiz coğrafyalar başta olmak başka ülkelerde de bu konserin tekrarını yapmak isteriz. Tekliflere açığız :)
Sosyal medyadan alınan tepkiler nasıldı?
Çok çok güzel tepkiler ve dönüşler aldık. Hem kayıtlarımız, hem de konser içeriği ile ilgili yoğun bir ilgi ve iltifat gelmesi bizi mahçup ve oldukça mutlu etti. "Benim ailem de göç etmek zorunda kalmış", "Bu dedemin en sevdiği türküdür" gibi çok içten yorumlar aldık. Nadiren de olsa eleştiriler oluyor. Yapıcı eleştirileri değerlendirmeye çalışıyoruz.
MUHAMMED HASAN SOLMAZ
Grubun müzik yolculuğunda hangi duraklar olacak? Yeni neslin ilgi alanına girilecek mi?
Konser öncesi aldığımız kayıtlar var, sosyal medya mecralarında paylaşıyoruz. Çeşitli parçaları seslendirdiğimiz gibi, aranjmanlarımız da var. Bu konser umduğumuzdan çok hızlı gerçekleşti. Farklı yerlerde konser yapmayı çok arzu ediyoruz ve bu konuda çalışıyoruz. Bir yandan farklı aranjmanlar da geliyor. Kayıtlara devam edeceğiz.
Yaptığımız müziklerin genç nesle hitap etmesi için içerikte rock esintileri koyduk. Kendi jenerasyonumuza hitap edebilmeyi önemsiyoruz. Ama tarzımızın bir kalıbı yok, yüreğini açan herkese hitap ediyoruz.
Bundan sonra hangi eserleri dinleyeceğiz sizden?
Sözü, müziği bize ait eserler, çok sevdiğimiz yabancı parçaları Türkçe'ye uyarlamak, kıyıda köşede saklı kalmış müziğimizin değerli eserlerini de yeniden gündeme taşımak istiyoruz. Filistinli çocukların Arapçasını, Türk çocukların da Türkçesini söylediği bir şarkı kaydetmek istiyoruz. Bir de "Selvi Boylum Al Yazmalım"a yeni bir güfte yazdık, ilk kez buradan duyurmuş olalım. Çok güzel bir kayıt geliyor.
ŞURUK'UN ŞARKISI HEP AYNI!
MUSTAFA FATSA
Ömrüm Filistin'in nasıl çıktı ortaya?
Ömrüm Filistin hikâyesi olan bir marş. Yaklaşık 23 yıl önce Lübnan'daki bir mülteci kampında bu şarkıyı söylemiş Şuruk isminde Filistinli bir kız. Bu kız şu anda 35 yaşlarında olabilir. Hikâyesi bize çok çarpıcı gelmişti. Aradan geçen zamana rağmen aynı şeylerin tekrarlanması bizi hem hayrete hem inanılmaz bir kedere sürüklüyor. Biz o kızın hikâyesini bugüne taşımak istedik. Marşın klibi de Şuruk ile başlıyor, biz devam ediyoruz.
Bu videonun paylaşıldığı bir gönderinin altında Şuruk'un kızı "Bu benim annem" diye yorum yapmıştı. Oradan kızına ulaştık ve şarkımızı ona gönderdik. "Bizim yaşadıklarımızı şimdi bizim çocuklarımız yaşıyor." dedi. Sağolsun o da şarkımızı paylaştı kendi hesaplarında. Bizim için çok güzel bir anı oldu.
DİLAN AYDIN
Hüzünlü ama güçlü bir sesiniz var. Herkesi çok etkiledi yorumunuz. Konservatuar mezunu musunuz?
Hukuk fakültesi son sınıf öğrencisiyim. Mesleki olarak farklı bir yolda yürüyorum. Ama günümün çoğu müzikle geçiyor. Farklı hocalardan ders aldım ve Hayal Meyal'in yanı sıra Ankara Kadın Orkestrası'nın da solistiyim. Diren Filistin bu tutkumla bir davayı birleştirdiğinden çok özel bir eser oldu benim için. Konservatuar konusunda da hâlâ acaba konservatuar okumalı mıydım diye kendime soruyorum.
Diren Filistin Marşı herkesi çok etkiledi. Ne tür dönüşler oldu size?
Türkiye'nin dört bir yanından videolar aldık. Filistin mitinglerinde marşımız çalınıyordu, ya da küçük çocuklar marşımızı ezberlemişti, aileleri bu videoları paylaştı. 23 Nisan'da Anadolu'nun pek çok ilinde Diren Filistin eşliğinde dabke dansı yaptı çocuklar. Bu direnişe dahil olabilmek, bir neslin bilinçli yetişmesini sağlamak harika bir tecrübe. Sürgün ve Soykırım konserimizde tüm izleyicilerimiz ve sahnedeki çocuklarla birlikte haykırarak marşımızı okuduk. Bir insan daha ne ister ki.
Sahnede yeni yeni başörtülü solist görüyoruz. Nasıl bir tecrübe bu sizin için?
Tabiki zorlukları var. Bizim gibi kendi halinde müzik yapan insanlar için tanınmak, destek almak çok zor şeyler. Gerçekten nasipli olduğumuzu düşünüyoruz. Grubumuz sevildi, ilk konserimizi muazzam bir kalabalık ile yaptık. Ama daha çok yolumuz var. Müzik çok evrensel ve güçlü bir unsur. Toplumumuz müzikle, türkülerle hep iç içe olmuş ama yine de bu konuda eleştiriler alıyoruz bazen. Biz hayırlı işler yapmak için gayret ediyoruz ve bu şekilde devam etme niyetindeyiz.
ŞEYMA SAYIMLAR
Hayal Meyal, sizin için ne ifade ediyor? Gruptan önce nerede, nasıl müzik yapıyordunuz?
Her an müzikle yaşayan, müzik dinlemediği anlarda da kafasının içinde müzik dönen, dilinde daima bir ezgi olan biri olarak; müzikle ilgili aktivitelerin birden bu kadar yoğunlukla hayatıma giriş yapması beni mutluluktan sarhoş etti. Kendimi bildim bileli müziğe aşığım. Okul korolarına katıldım. Gitar çalmaya heveslendim ama pek sürmedi. Üniversite yıllarımda Türkiye Polifonik Korolar Derneği'nde soprano olarak söyledim. Başımı örtünce korodan çıkarıldım. O zamandan bu yana müzik adına elle tutulur başka bir şey yaptığımı söyleyemem, galiba bir heves kırılması yaşamıştım. Seneler sonra Ankara'da kurulan bir kadın orkestrasına girdim, sadece kadınlarla birlikte müzik yapmak için. O dönem Nev Niyaz ekibinden arkadaşlarla kayıtlar aldık. Sonra yolum Hayal Meyal ile kesişti. O kadar hızlı yol aldık ki, benim gibi amatör biri için bunlar çok şükredilecek anlar.
Filistin davasının sembolü olan bir şarkıyı seslendirirken neler hissettiniz?
Marşın sözlerini duyunca çok etkilendim. Sözlerimizi Emin Çakır yazıyor, çok yetenekli bir arkadaşımız. Bunu söyler misin diye geldiklerinde çok onore oldum. Sesim hiç marş ezgisine gidecek bir ses değil fakat denemek isterim dedim. Ama bu marşın en güzel şekilde çıkması önceliğimizdi. Dilan Ankara Kadın Orkestrası'ndan arkadaşım. Onu da çağırdık koro kısmına katılması için. Ve Dilan'a daha çok yakıştı marş. Kaydederken de içimizde büyük bir coşku vardı. Bu coşkunun parçaya çok yansıdığını düşünüyorum. Marşı sahiplenenler de oldu, görmezden gelenler de. Filistin'le ilgili herhangi bir paylaşımın, etkinliğin içinde marşımızı duymanın tadı bambaşka. Filistin çok uzun yıllardır süregiden bir dava. Uzaktan izleyip dua etmekten başka bir şey gelmiyor elimizden. Müzik insanın içinde kaynayan duyguların sel olup taşmasına ve yatağını bulmasına en güzel araçlardan biri. Konserimizde marşı herkesle birlikte söylerken bunu iliklerime kadar hissettim. Çocuklar sahneye çıktı. Çocuklara bu duyguyu geçirecek daha güzel bir ortam olabilir mi? Adeta Filistin'e olan birlik duygumuzun bir aracı gibiydi. Benim için bu süreçte marşın içinde olmak çok sağaltıcı bir deneyimdi. Emel Mathlouthi tarafından aranje edilmiş Naci en Palestina şarkısını söyledim konserde. Konuşamadığım dillerde şarkı söylemek kolay değildi. Ama Emel'i dinlemeyi çok seviyorum. Söylerken hem ondan aldığım ilhamı hem de kendi özgün sesimi yakalamaya çalıştım. Bu performansımı kolaylaştırmadıysa da, aldığım tepkiler bu heyecanın duyguyu dinleyiciye aktarma konusunda etkili olduğunu da gösterdi.