Elon Musk'ın derdi ne?

Twitter'ı satın aldığından beri tartışmalı birçok karara imza atan Elon Musk bu kez görüntüleme sınırı ile dünyanın gündeminde. Daha önce de mavi tıklari kaldırıp paralı yapmıştı. Ve kullanıcı hesabını doğrulayan onay işareti için aylık abonelik ödemesi yapmayanların hesaplarından mavi tiki kaldırmaya başladı.

Musk kendi resmi hesabından yaptığı açıklamada ise platformdaki manipülasyonu belirleyebilmek için kullanıcılara geçici olarak içerik görüntüleme limiti getirildiğini duyurdu. Daha sonra konuya ilişkin Twitter hesabından açıklama yapan Musk, doğrulanmış hesapların günde 6 bin, doğrulanmamış hesapların 600, yeni doğrulanmamış hesapların ise günde 300 gönderi okuya bileceğini kaydetti. Söz konusu limitlerin yakında sırasıyla 8 bin, 800 ve 400'e yükseleceğini ifade eden Musk, bu kararının sebebini ise, "Hepimizin Twitter bağımlısı olmamız ve dışarı çıkmaya ihtiyaç duymamız. Burada dünya için bir iyilik yapıyorum. Ayrıca şu an bir görüntüleme hakkın daha bitti." sözleriyle açıkladı.

Musk'ın sonraki mesajıysa, "Derin bir transtan uyan, arkadaşlarını ve aileni görmek için telefondan uzaklaş." oldu. Musk'ın bu kararının gerçek sebebi ne? Özgürlük alanı olarak görülen Twitter etkisinin kaybeder mi? Musk'in bir sonraki adımı ne olur? Uluslararası Sosyal Medya Derneği (USMED) Başkanı Said Ercan, Teknoloji editörü Hakkı Alkan ve İstanbul Bilgi Üniversitesi Medya Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Erkan Saka sorularımızı cevapladı.

AMACI SADECE PARA KAZANMAK

Said Ercan

Musk Twitter'ı satın aldığından beri radikal değişiklikler yapıyor. Onun yaptıklarını anlamak için Musk'ı iyi tanımak lazım. Para odaklı bir insan. Önceki yönetim daha ideolojik, küresel yapıya meyilliydi. Elon Musk Twitter'ı kriptodan para kazanmak için aracı olarak kullandı. Burada şifreli mesajlarla kendi çıkardığı kripto paraları yayınladı ve günün sonunda kazandı. Bu parayla da Twitter'ı satın aldı. Musk'ın ideolojik açıdan başka gizli bir ajandası yok. Önceki sahipleri öyle değildi. Kimi düşünceleri dünya sistemine entegre etmek için birçok hizmetten ücret almıyordu. Bugüne baktığımızda mavi tık paralı, okuma limiti getirildi. Aslında Musk Twitter'a verdiği parayı da bu şekilde çıkarmak istiyor. ChatGPT gibi yapay zeka platformları Twettleri çok kullanıyor. Buradaki veri akışını da kapatmış oldu. Günün sonunda söylediği şey şu, "Ben bu dataları parayla satarım." Şöyle düşünün sadece Türkiye'de günlük 20-30 milyon tweet atılıyor bu dünya genelinde milyarlarca tweet demek. Çok geniş bir veri akışı var. Twitter açık veri olduğu için Instagram ve Facebook böyle değil o yüzden herkes Twitter verilerini kullanıyor. Mavi tık kararı da taklit hesapların mavi tık almasına neden oldu. İnsanlar sizi gerçek sanıyor oysa hesap sahte. Bu da ciddi bir soru. Twitter kuralsız bir yer haline geldi. Elon Musk'ın oynadığını ve oynarken de para kazandığını düşünüyorum. Etik değerleri yok. Twitter'ın bu durumu insanları farklı yerlere yöneltiyor. Blueskya yeni bir Twitter oluşturmak üzere ortaya çıkmış ama bence taklitler aslını yaşatır. Bu anlamda Twitter'ı geçemese bile hatrı sayılır kitlesi olur. Yine Trump'ın Twitter'ı geri açıldı ama ekip oraya dönmedi. Kendilerine bir sosyal medya kurdular. Twitter bundan sonra yükselmez etkinliğini kaybetmeye başlar.

HERŞEY AVRUPA'NIN GÜVENLİĞİ İÇİN

Hakkı Alkan

Alınan bu kararın arkasındaki neden, Fransa'da başlayıp diğer Avrupa ülkelerine de yayılması muhtemel protestoların örgütlenmesinin önüne geçmek. Sosyal medyayı manipüle ederek, özellikle de gençleri sokağa teşvik eden içeriklerin önüne geçmek ve bot dediğimiz algoritmaların çalışmasını engellemek için alındığını düşünüyorum. Sunucuların yetersiz kalması, reklamdan ve içerikten gelir elde eden bir sosyal medya şirketi için asla kabul edilemez. Aksine, ne kadar fazla içerik üreticisi ve ne kadar fazla bu içeriği tüketen gerçek kullanıcı olursa, sosyal medya şirketi için reklam pastasından pay almak da bu kadar kolaylaşır. Elon Musk'ın, gelir ve kullanıcı kaybedeceğini bile bile bu adımı atmasının sebebi, Avrupa'nın güvenliği.

Bu hamle Twitter'a çok şey kaybettirebilir. Bu hafta kullanıma açılan Meta'nın Threads platformu, görüntü ve işleyiş olarak tamamen Twitter'a benziyor ve aynı amaca hizmet ediyor. Kısıtlanan kullanıcılar, Instagram hesabı ile giriş yapılan Threads'e kaçacak gibi duruyor.

VERİ AKIŞINI ELİNDE TUTMAK İSTİYOR

Prof. Dr. Erkan Saka

Elon Musk platform üzerinden yeni gelir kaynakları yaratmak istiyor. Twitter şirket olarak her zaman finansal olarak zayıf bir platformdu. Musk'ın bu çabalarını prensip olarak anlıyorum. Ancak şirketi şahsi oyuncağı gibi yönetmeye çalışınca Twitter'ın yarattığı ekosistemin birçok unsuru zarar görüyor. Son uygulama sıradan kullanıcıyı da etkiledi ve daha büyük tepki dalgası başladı. Son görüntülenme kararının yanlış olduğunu düşünüyorum. İnsanların ailelerine daha çok zaman ayırması için bunu yaptığını söylemesi tam bir yalan ki zaten kendisi de veri çekilmesini kontrol etmek ve daha yüksek ücret talep etmek için bunu yaptığını söyledi. Ücret talep etmesi normal ama bunun şekli ve miktarı konusunda büyük sorunlar var. Ticari bir şirketin özgürlük alanı sınırlı olacaktır. Her platformun kendine göre uygulamaları var, bazıları ifade özgürlüğüne daha mü sait olabilir ama prensip olarak bu platformlara özgürlük alanı rolü atfetmekte dikkat etmeliyiz. Onların önceliği genellikle kâr odaklılık oluyor ama tabi kâr odaklılık özgürlüğe de engel değil. Musk geri adım atmayarak bu sürece devam edecek gibi. Elon Musk narsist zengin bir karakter. Kolay kolay vazgeçeceğini sanmıyorum bu süreçten. Musk'ın hamlelerinde ve keyfiliğinde şunun da etkisi var: Twitter o kadar büyük bir kamusal alan platformu oldu ki ondan vazgeçmek zor. O yüzden ara sıra başka platformlara göç olsa da Twitter'a ciddi bir rakip çıkamadı. Bu satırlar yazılırken Mastodon ve Meta'nın Threads'i rakip olmaya en yakın iki platform. Kullanıcılar konfor alanlarından çıkıp tek bir alternatif platforma geçiş yaparsa ki bu ihtimal hala var Twitter gerçekten büyük bir darbe alabilir.