Dikkat! Bebeğiniz sürekli ağlıyorsa kolik olabilir

PINAR HİÇDURMAZ
pinarhicdurmaz@gmail.com

Çiçeği burnunda annelerin korkulu rüyasıdır ‘kolik’. Henüz iki haftalık bebeğiniz usul usul uyurken birden çılgınlar gibi ağlamaya başlar. İşte bunun nedeni genelde koliktir. Liv Hospital Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Seza Baykan’la kolik üzerine bir söyleşi gerçekleştirdik.

Kolik, anneliğe adım attığınız, bebeğinize ve bebekli hayata uyum sağlama süreci yaşadığınız o ilk haftalarda adeta ‘hoşgeldin’ karşılamasıdır. Doğru düzgün gözünü bile açamayan bebeğiniz, bir akşam üzeri (genelde akşam 7 civarında) ağlamaya başlar ve bir türlü teskin de edilemez. Ta ki doğru sesi, hareketi ya da yeri bulana kadar. Çünkü bu durum bebekten bebeğe değişir. Kimi saç kurutma makinesinin sesiyle, kimi  karına masajla kimi de arabada gezerek sakinleşir (bu liste epey uzun ama yılmayın mutlaka sizin bebeğiniz için de bir sakinleştirici yol vardır). Kolik adını verilen bu sürecin geçmesini beklemekten başka çareniz yok. Bu yüzden yapmanız gereken kabullenmek ve en az gerginlikle atlatmaya çalışmak. Peki, kolik neden olur, neden kesin çözümü yok? Liv Hospital Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Seza Baykan anlattı.  

Kolik nedir?

Sağlıklı bir bebekte şiddetli ve bir türlü teskin edilemeyen ağlama nöbetlerine ‘kolik’ adı verilir. Bir ağlama nöbetine kolik denilebilmesi için genellikle günde en az üç saat, haftada en az üç kez ve üç hafta ardı ardına olması beklenir.     Kolik nöbetleri bebek 2-3 haftalık     olduğu zaman başlar ve sıklıkla 12-16 haftada sona erer. Nadir de olsa bir yaşına kadar süren koliklere de rastlanır. Tabii bir bebeğe ‘kolikli’ denmeden önce ağlamaya neden olan diğer sebeplerin ekarte edilmesi gerekir. 

CİNSİYET ETKEN DEĞİL

Bir bebeğin kolik olmasında; cinsiyetinin, sezeryan veya normal doğum olmasının etkisi olur mu? 

Erkek çocuklarda daha sık görüldüğü rivayeti var da... Kolik nöbetinin sebebi bilinmemektedir. Bebeğin cinsiyeti, anne sütü ya da formül mamayla besleniyor olması kolik oluşmasında bir etken değildir. 

Kolik neden olur?

Her ne kadar kolik sebebi bilinmiyorsa da bazı teoriler öne sürülmektedir. Gelişmekte olan sindirim sisteminde oluşan kas spazmları, gaz, hormonal etkiler, ışık, gürültü vs gibi etkenlere verilen aşırı tepki veya aşırı duyarlılık, huysuz ve sinirli bebekler, gelişmekte olan sinir sistemi bunlar arasında sayılabilir.

KARINLARI GERGİN VE SERTTİR

En belirgin belirtileri nelerdir?

Kolik bebekler tipik olarak kızarana kadar çok şiddetli ağlar. Ağlarken ayaklarını karınlarına toplar ya da gövdelerini geriye doğru atarlar. Karınları çok gergin ve serttir. Hiçbir şekilde teskin edilemezler. Bazen hiç memeden ayrılmak istemezler bazen de meme emmeyi reddederler.

MASAJ SAKİNLEŞTİREBİLİR

Tedavisi mümkün mü?

Koliğin bilinen hiçbir etkili tedavi yöntemi yoktur. Bebeğin kollarını sarıp ayaklarını serbest bırakacak şekilde kundaklamak, hafif hafif sallamak, kulağına anne karnındaymış duygusunu verecek şekilde hafifçe “şşşşş” diye fısıldamak, karın üstü yatırıp hafif masajlar yapmak bazı bebekleri sakinleştirebilir. Son yıllarda probiyotikler sıklıkla tavsiye edilmekte ancak koliğin seyrini pek değiştirmemektedir. Simetikon içeren gaz giderici damlalar ya da bitkisel gaz gidericilerin de belirgin bir iyileştirici etkisi olmamaktadır.

HOŞ GELDİN BEBEK!

Sezaryenle doğum yaptığım için bir iyileşme süreci yaşadım. Bu yüzden annem hem bana destek olmak hem de bebeğimle nasıl ilgileneceğimi öğretmek adına iki hafta yanımdaydı. Bu iki hafta Tuna mışıl mışıl uyurken ben ağrılı bir dönem geçirdim. Kendimi daha iyi hissetmeye başlayınca annem gitti. O günün akşamı soluğu acilde aldık. Mışıl mışıl uyuyan o bebek, ağlamaktan kıpkırmızı olmuştu. Ne yaparsak yapalım işe yaramıyordu.  Ama nedense doktora giderken arabada uyudu ve yine dünyanın en sakin bebeği oluvermişti. Teşhis; Tuna daha pek çok bebekte olduğu gibi kolik olmuştu. Teşhis vardı ama bilenen bir tedavi yöntemi yoktu. Maalesef alternatif tıbbın yeni adresi ‘internet anneleri’ de aynı şeyi söylüyordu. Bu illetin tedavisi değil tedavileri vardı ve sizin bebeğinize uygun olanı deneme yanılma yöntemiyle bulmanız gerekiyor. Hal böyle olunca başladım denemelere; 

Anne sütünü gazdan arındır: Rezene çayı, yemeklere kimyon atmak ve gaz yapan yiyeceklerden uzak durmak. Aaa bir de muskat var. Azacık bebeğe bolca size...
Bebek jimnastiği: Sırtüstü bbebeği yatır, bacakları karnına doğru çek bırak. Bu bir ölçüde etkili oldu. Olay gazdan kaynaklıysa güzel güzel çıkardı ama yetmedi.
Çeşitli sesler: Anne karnındaki seslere benzer sesler bulmak. İnternette white noise (beyaz gürültü) adı altında bu seslere ulaşabilirsiniz. İşe yararsa ne mutlu yaramazsa; saç kurutma, elektrik süpürgesi, aspratör sesi, su sesi sırayla denenebilir. 
Dolaştırmak: Hava güzelse bebek arabasıyla dışarıda dolaştırmak tercihiniz olmalı. Bizde işe yaradı ama en etikili olan arabayla dolaştırmak oldu. Araba çalışınca susuyordu. Bu yüzden trafikten uzak durmalısınız!
‘Kolik için’ başlığı altında satılan ürünler: Emzikler, biberonlar ve bitkisel içerikli damlalar. 
Ayakları ve karnı sıcak tutmak: Ayaklarına ve karnına sıcak havlu koyabilirsiniz. Bu tam olarak işe yaramasa da bebeği sakinleştiriyor. 
Bu liste daha da uzayabilir. Neyse ki Tuna’nın koliği dört aylık olduğunda sona erdi. “Hangisi işe yaradı ya da daha etkili oldu?” diye soracak olursanız, hepsi bir ölçüde etkili oldu. İlla birini seçmem gerekirse ‘arabayla dolaşmak’ olabilir.