LEYLA ÖZTÜRK / cumartesi@aksam.com.tr
Araştırmalar, çocukları aşırıya kaçarak övme kültürünün, onların gelecekte yaşadıkları sorunlarda ve her durumda her şeye sınırsız haklarının olduğunu, her konuda haklı olduklarını hissetmelerine neden olduğunu gösteriyor. Onlara her zaman iyi olduklarını söyleyerek, hayatlarında ihtiyaç duyacakları adalet terazilerinin dengesinin bozulmasına sebep olabilirsiniz. Hayatlarında hangi konuda ne kadar iyi olduklarını kendi kendilerine karar vermeleri için alanlar bırakın. Abartılı takdir ifadelerinden kaçının. Çocuğunuzun kendi çabası ile gerçekleşen eylemlerine, bir iş yapmak için gösterdiği çabaya odaklanın.
'Ne kadar iyi bir aşçısın' demek yerine, 'Yemek yapmama yardım ettiğin için teşekkür ederim' deyin. 'Sen mükemmel bir çocuksun' demek yerine, 'Bulaşık makinasını yerleştirmeme yardım ettiğin için teşekkür ederim' demeyi tercih edin. Yapılan araştırmalarda çocukları kitap okumak ya da ayakkabılarını giymek gibi bir şey yaptıkları için övdüğümüzde, aslında bizim onlardan yapmalarını istediğimiz şeyi yapmış olduklarını söylüyoruz. Küçük çocuklar bile, sözlerimizin samimi olmadığını ve manipüle edildiğini anlayabilir. Kitap okuyan bir çocuğa 'aferin, mükemmelsin' dediğimizde hissettikleri, bizlerin kitap okurken birinin bizlere 'aferin sen mükemmelsin' dediğinde hissettiklerimiz ile aynı. Bunun yerine ne okuyorsun? En çok neresi etkiledi seni bu kitabın' denilebilir.
Çocuğunuz, davranışlarının başkalarını nasıl etkilediğini zamanla fark etmeye başlar. Onun yaşam boyu sürecek kendini keşfetme ve gerçekleştirme yolculuğunun başlangıcında onu aşırı övmek, yargılamak veya eleştirmek yerine davranışlarının farkına varmasına yardımcı olun. Böylelikle, yavaş yavaş kendi davranışının ve kendi gerçekliğinin farkına varacak ve hayatının kontrolünü ele geçirmeye başlayacaktır.