LEYLA ÖZTÜRK / cumartesi@aksam.com.tr
Anne babalar çoğu zaman çocuklarının özgüveninin geliştirmesine yardımcı olacağını düşünerek çok fazla övgü cümlesi kullanırlar: 'Harikasın, müthiş bir ressamsın, çok uslu müthiş bir çocuksun' Ancak, bu sözlerin sürekli olarak kullanılması çoğu zaman faydadan ziyade çocuklara iç motivasyonları için övgüye ihtiyaç duymayı öğretir. Kendi içlerinde olan iç motivasyonu zaman içerisinde öldürür.
Araştırmalar, çocukları çok fazla aşırıya kaçarak övmenin, çocukların hayatlarının da yaşadıkları sorunlarda, yaşadıkları her durumda her şeye sınırsız haklarının olduğunu her konuda haklı olduklarını hissetmelerine neden olduğunu gösteriyor. Onlara her zaman iyi olduklarını söyleyerek, hayatlarında her zaman ihtiyaçları olacak adalet terazilerinin dengesinin bozulmasına sebep olabilirsiniz. Hayatlarında hangi konuda ne kadar iyi olduklarını kendi kendilerine karar vermeleri için alanlar bırakın. Bu, çocuğunuzu asla cesaretlendirmemeniz, hiç övgü sözcükleri kullanmamanız gerektiği anlamına gelmez. Çocuğunuzun çabası ile gerçekleşen eylemlerine önem verin. Yetenek gerektiren eylemler yerine çabaya odaklanın.
'Ne kadar iyi bir aşçısın' demek yerine, 'yemek yapmama yardım ettiğin için teşekkür ederim' diyebilirsiniz. 'Sen mükemmel bir çocuksun' demek yerine, 'Bulaşık makinasını yerleştirmeme yardım ettiğin için teşekkür ederim' demeyi tercih edin. Yapılan araştırmalarda çocuklara kitap okumak ya da ayakkabılarını giymek gibi bir şey yaptıkları için övdüğümüzde, aslında bizim onlardan yapmalarını istediğimiz şeyi yapmış olduklarını söylüyoruz.
Küçük çocuklar, sözlerimizin samimi olmadığını ve manipüle edildiğini anlayabilir. Kitap okuyan bir çocuğa aferin, mükemmelsin dediğimizde hissettikleri, bizlerin kitap okurken birinin bizlere aferin sen mükemmelsin dediğinde hissettiklerimiz ile aynı bunun yerine ne okuyorsun? En çok neresi seni etkiledi kitabın denilebilir.
Çocuğunuzun, davranışlarının başkalarını nasıl etkilediğinin farkın varmak zaman alır. Çocuğunuz, yaşam boyu sürecek kendini keşfetme ve gerçekleştirme yolculuğunun başlangıcında onu aşırı övmek, yargılamak veya eleştirmek yerine davranışlarının farkına varmasına yardımcı olan bir yol deneyin. Böylelikle, yavaş yavaş kendi davranışının ve kendi gerçekliğinin farkına varacak ve hayatının kontrolünü ele geçirmeye başlayacaktır.