Çocuğunuz okuldan korkmasın

ARZU AKYOL
arzu.akyol@aksam.com.tr

Hedefe Psikolojik Danışmanlık ve Eğitim Merkezi uzmanlarından Klinik Psikolog İrem Alişanoğlu Polat’a göre okula başlamak hem çocuklar hem de ebeveynleri için heyecan verici bir yenilik ama aynı zamanda kaygı uyandırıcı bir değişim. Ancak iyi bir planlama ve zamanlamayla bu değişime ayak uydurmak mümkün… Nasıl mı? İrem Alişanoğlu Polat’a kulak verelim…

Önce siz hazır olun

Çocuğun okula başlama sürecine ebeveynlerin de duygusal olarak hazır olması önemlidir. Çocuk ebeveyninin üzüntüsünü ve kaygısını hissettiğinde uyum süreci zorlaşmaktadır. 
Merak uyandırın
Okulla ilgili merak uyandırmanız, çocuğunuzun ilgisini çekecektir. Okulun nasıl bir yer olduğunu, içinde nelerin olduğunu sorgulamasına, hayal etmesine fırsat sunabilirsiniz. 
Tanıdık bir yer haline getirin
Okula başlamadan önce okulu ziyaret etmek, buranın güvenli ve tanıdık bir yer olduğunu çocuğa hissettirmek alışma sürecinde etkili olacaktır.
Öğretmeniyle tanışın
Eğer mümkünse okul başlamadan çocuğunuzu öğretmeniyle tanıştırabilirsiniz. Öğretmeniyle sohbet etme fırsatı bulan çocuk bilinmeyen dünyaya daha rahat adapte olacaktır.
Detaylıca anlatın
Çocuğunuza nereye gideceği, ne kadar süre vakit geçireceği, neler yapacağı, onu okula kimin bırakacağı ve okuldan kimin alacağı gibi tüm rutin süreçleri detaylı anlatmak gereklidir. 
Sürece çocuğu dâhil edin
Okulla ilgili yapılan alışverişlerde, ev ve oda düzenlemelerinde çocuğun fikrini almak, ona seçenekler sunmak ve çocuğu sürece dâhil etmek, çocuğunuzun motivasyonunu arttıracaktır.
Çocuğunuzun yanında olun
Çocuklar, yeni ortama ve kişilere alışmak ve güvenmek için yanlarında güvendikleri bir kişiye ihtiyaç duyar. İlk günler okulda olmak, ayrılığa, birlikte hazırlanmak önemlidir. 
İlk günleri kısa tutun
Çocuğun okulda kalma süresi yavaş yavaş arttırılmalıdır. Okulun, öğrendiği, eğlendiği ve keyif aldığı bir yer olduğunu hisseden çocuk, okulla ilgili olumlu bir algı geliştirecektir. 
Model olun
Kendi çocukluğunuzdaki olumlu okul anılarınızdan bahsedebilirsiniz. 
Öğretmenine güvendiğinizi hissettirin
Ebeveyninin, öğretmenine ve okuluna güvendiğini, inandığını, onu sevdiğini gören çocuk benzer duyguları hissetmeye ve davranışlarını buna göre şekillendirmeye meyilli olacaktır. 
Sorularını yanıtlayın
Sorduğu tüm sorulara sabırla yanıt vermek önemlidir. Çocuğun çok soru sorması, merakını gidermenin yanı sıra rahatlatma ihtiyacındandır.
Hazırlıklı olun
Çocuğunuzdan gelebilecek olumlu ve olumsuz cümlelere ve davranışlara hazırlıklı olun. Kimi zaman bu süreçte çocuklar tarafından gerileme davranışlarının sergilendiği, yani kazanılmış becerilerde gerileme oluşabildiği görülebilmektedir. 
Sebebini anlayın
Eğer çocuğunuz okula gitmek istemiyorsa, davranış ve duygularının altında yatan dinamikleri araştırın. Çocuklar bu süreçte ebeveyne aşırı bağlı oldukları, yalnız hissettikleri, hep okulda kalacaklarını düşündükleri gibi pek çok sebepten dolayı okula gitmek istemiyor olabilirler.
Zamanla ilgili hassasiyet gösterin
Özellikle okulun ilk günlerinde çocukları vaktinde okula bırakmak ve vaktinde almak çok önemlidir. Okula geç giden çocuk, kaynaşmış bir gruba dâhil olmakta güçlük yaşayabilir. Okuldan geç alınan çocuk da ‘ben unutuldum’, ‘değersizim’ gibi duygular hissedebilecektir. 
Kararlı ve tutarlı olun
Ebeveynin istikrarlı, kararlı ve tutarlı bir tavır takınması önemlidir. Ağladığı için ‘Tamam canım, bugün gitmesen de olur’ tutumu, çocukta ‘ağladığımda istediklerimi elde ediyorum’ algısını oluşturacaktır. Bunun yerine ‘Seni anlıyorum, bu gerçekten sana zor geliyor, merak etme, yanındayım’ söylemleri çocukta güven uyandıracaktır. 
Önce siz hazırlanın
Kimi zaman çocuklar okula başlamaya son derece hazırken, ebeveynler çocuğun kendilerinden bağımsızlaşmasına hazır değildir. Böylesi bir süreç okula uyumu oldukça zorlaştıracaktır.
Onu destekleyin
Okulda tanıştığı arkadaşlarıyla dışarıda da programlar yapmak paylaşımı ve bağı arttıracaktır. Tanıdığı kişilerin bulunduğu ortama girmek çocuk için daha kolay olacaktır.
Bir objeyi okula götürmesine izin verin
Okulla ev arasında bir bağ kuracak oyuncak ayı, aile fotoğrafı gibi bir nesneyi öğretmenin bilgisi dâhilinde okula götürmek çocukları pek çok zaman rahatlatmaktadır. 
Okul sonrasında aktif zaman geçirin
İlk günlerde okul sonrası birlikte keyifli ve kaliteli vakit geçirilmeye özen gösterilmesi önemlidir.
Sorgulayıcı olmayın
‘Günün nasıl geçti?’ sorusu yerine ‘Bugün sana ne komik geldi?’ gibi sorular sormak, sorgulandığını hissetmesi yerine keyifle gününü gözden geçirmesine imkân sağlayacaktır.
Okulla  ortak dil kullanın
Uyum sürecinde çocuğunuzun sınıf ve rehber öğretmeniyle düzenli iletişimde bulunmak, geri bildirim almak, çocuğun süreciyle ilgili okulu bilgilendirmek önemlidir.
Okul faaliyetlerinden sergi yapın
Okulla ev arasındaki bağı pekiştirmek için okulda yaptığı ürünlerden oluşan bir sergiyi evinizde çocuğunuzla birlikte hazırlayabilirsiniz. 
Radikal değişikliklerden kaçının
Hayatınızda planladığınız diğer değişimleri mümkünse okul başlama sürecine denk getirmeyin. 
Duygularını anlayın
Değişim süreçlerinde anlaşıldığını hissetmek oldukça önemlidir. Sakin ve tutarlı bir ebeveynin çocuğa dokunması, sarılması, göz teması kurması çocuğun duygu durumunu düzenlemesine fırsat sunacaktır.
Öğretmeni karıştırmayın
Çocuğunuzu disipline etmeye çalışırken sürece öğretmeni katmamak çok önemlidir. ‘Odanı toplamadığını öğretmeninle paylaşacağım’ gibi cümleler çocuğun öğretmeni korku uyandırıcı bir figür olarak algılamasına neden olacaktır. Sosyal hayatınızı zenginleştirinBu süreçte çocuğunuzu destekleyecek spor ve sanatsal faaliyetlere yönlendirmek, çeşitli etkinliklerle ilgilenmesine olanak sağlamak önemlidir. 
Ona ve kendinize zaman tanıyın
Her çocuğun süreci ve yolculuğu biriciktir. Kendinize ve çocuğunuza zaman tanımanız önemlidir.
Uzman desteği alın
Okula başlama ve uyum oldukça önemli bir yaşam olayıdır. Bu süreçte ihtiyaç halinde uzman desteği almak önemlidir.