MERVE YILMAZ ORUÇ / merve.oruc@aksam.com.tr
Çoğumuzun adını belki de ilk defa duyduğu spor dallarından biri capoeira. Bu ilginç spor dalında Türkiye'yi başarı ile temsil eden iki sporcu 17 yaşındaki Kadir Efe Ekinci ve 18 yaşındaki Umay Doğu 2022 Budapeste Uluslararası Capoeira Turnuvası'ndan bir altın ve bir bronz madalya ile döndü. Genç sporcular kendi çabaları ve ailelerin maddi, manevi desteği ile büyük bir alkışı hak etti. Herhangi bir makamdan, federasyondan destek almadan hayallerinin peşinden giden bu iki sporcunun isteği, Türkiye'de bu alanda bir federasyon kurulması ve dünya çapındaki organizasyonlarda bayrağımızı başarı ile dalgalandırmak.
Capoeira nasıl bir spor? Ülkemizde yaygın bir branş değil sanırım...
Kadir Efe: Capoeira, Brezilya asıllı saldırı ve savunma sporu. 16. yüzyıl başlarında ortaya çıkmış. İlk capoeiristalar (capoeira yapan kişiler) Afrika'dan Brezilya'ya getirilen köleler. Afrikalı köleler, sahiplerine karşı isyan çıkaracakları anlaşılmasın diye saldırı ve savunmayı hem müzik hem dans hem de akrobasi ile gizlemişler. Böylece dışardan bakıldığı zaman dans ve akrobasi olarak gözükür fakat sporun içine girdiğimizde çok sert saldırı teknikleri barındırdığını anlarsınız.
Bu sporu yapmak için ne tür kabiliyetlere sahip olmak gerekiyor?
Kadir Efe: Capoeiranın felsefesi şudur; Capoeirayı çocuklar, kadınlar, erkekler yapabilir. Yapamayacak tek insan profili "istemeyenlerdir."
İkiniz bir ekip misiniz? Bu anlamda aradaki uyumu sağlamak önemli olsa gerek. Bunu nasıl başardınız?
Umay: Evet, biz bir ekibiz. Küçük yaşlarda, karakterlerimizin gelişim sürecinde tanıştık. Bu yüzden uyum sağlamamız kolay oldu. Capoeira ne kadar grup sporu olarak görünse de arka planında bireysel olarak çok fazla hazırlık gerektiriyor.
Bu spor konusunda ne tür şampiyonalar, turnuvalar yapıyor?
Kadir Efe: Türkiye'de bazı gruplar kendi aralarında eğlence amaçlı turnuvalar düzenliyor. Turnuvalar genelde müsabaka şeklinde yapılıyor. 45 saniyeden oluşan iki raunttan oluşuyor ve berabere kalma durumunda 30 saniyeden oluşan bir raunt daha yapılıyor. Hareketlere göre puanlama sistemi bulunuyor. Beş kişilik jüri değerlendirme yapıyor. Bunlardan biri akrobasiye, biri tekmelere, biri düşürüşlere ve geriye kalan iki jüri de müsabakanın tamamına bakıyor.
Capoeira sporunda dünya çapında ne durumdayız?
Umay: Ülkemiz dünya çapında gerçekleştirilen birçok organizasyonun dışında kalmakta. Bu anlamda çok fazla makama başvurduk fakat hiçbir geri dönüş alamadık. Ailemizin maddi ve manevi desteği olmasaydı bu başarıya yine sahip olamayacaktık. Dünya çapındaki yarışmalara katılmak istesek de ekonomik sıkıntılar yüzünden geri planda kalıyoruz.
Geçen hafta düzenlenen 2022 Budapeste Uluslararası Capoeira Turnuvası'ndan madalyalar ile döndünüz. Beklediğiniz bir şey miydi? Nasıl hazırlandınız?
Kadir Efe: Turnuvada üçüncü oldum ve bronz madalya aldım. Bu benim aldığım ilk madalya. Turnuvadan iki ay önce haberimiz oldu. Hemen çalışmaya başladık. Buradan madalya ile döneceğimizi tahmin etmezdik. Çünkü bu turnuva ikimiz için de bir ilkti ve çok heyecanlıydık. Türkiye'yi temsilen bu başarıları elde edeceğimizi hayal bile edemiyorduk.
Umay: Ben de birinci oldum ve altın madalyaya layık görüldüm. Ekonomik süreçlerden dolayı turnuvaya katılacağımızın kesinleştiğinde hazırlık için bir ayımız kalmıştı. Bu süreçte çok çalıştık. Diğer ülkelerde capoeira kültürü çok daha farklı. Sonuçlar açıklandığında bir süre idrak edemedim. O an çok komik ve güzeldi.
Madalya alıp kürsüye çıktığınızda ne hissetiniz?
Umay: 14 farklı ülkenin olduğu böyle bir organizasyonda kürsüye bir Türk olarak çağırılmak çok başka bir duygu. Nasıl anlatabilirim bilmiyorum. Umarım tekrar yaşama fırsatı elde edip hem ailemi hem de ülkemi tekrar gururlandırabilirim.
Kadir Efe: Madalyayı alacağım belli olduğunda heyecandan ne yapacağımı bilemedim, koşarak kürsüye çıktım. Orada bayrağımız ile bulunmak, ülkemi temsil etmek ve başarı kazandırmak beni ve ailemi çok gururlandırdı.
Bundan sonraki turnuva ne zaman?
Kadir Efe: İki ay sonra Dubai'de gerçekleşmesi ön görülüyor. O turnuvaya katılmayı çok istiyoruz. Fakat ekonomik durumumuz bizi zor durumda bırakıyor.
"NERDE CAPOEİRA ORDA BEN"
Ne zamandır bu spor ile uğraşıyorsun? Seni kim yönlendirdi?
Umay: 8 yaşındayken 5 yıllık yüzme serüvenimi babamın capoeirayı keşfetmesi sayesinde ailecek bir karar alıp sonlandırdık. On yıldır bu spor ile uğraşıyorum.
Kadir Efe: Yaklaşık 5 senedir capoeira yapıyorum. Annem yönlendirdi beni. Aslında yüzme kursuna yazılmaya gitmiştim tesise fakat annem orda capoeira dersi verildiğini görünce bana bu sporu ve içeriğini anlattı. Sonra bana uygun olduğunu düşünerek kayıt oldum.
Bu spor için nasıl bir antrenman yapıyorsunuz?
Kadir Efe: Daha önce antrenör ile çalışırken dersler bir saat sürüyordu. Antrenörümüzden ayrıldıktan sonra capoeirada ısınma ve tekmeden daha fazlasını olduğunu keşfettik ve ikili olarak çalışmaya başladık. Şu anda katılabildiğimiz her capoeira etkinliğine giderek bu spor hakkında daha fazla bilgi edinmeye çalışıyoruz.
Umay: Çevremde tanıdığım her capoeiristanın dersine katılmaya çalışıyorum. "Nerde capoeira orda ben" felsefesini benimsedim...
DÜNYA ÇAPINDA BAŞARILAR ELDE ETMEK İSTİYORUZ
Bu sporu tavsiye eder misiniz?
Umay: Capoeira bir kültürdür, felsefedir, müziktir, sanattır, enerjidir, bazen öfke bazen mutluluktur. Kısacası capoeira hayattır. Her gün capoeirayla yeni bir şey öğrenirsiniz. Capoeira "yapamam, olmaz" gibi kelimeleri kabul etmez. Tüm insanları evrenselleştirir, eşitler. Kibri, törpüler. Jogo dediğimiz ve oyunlarımızı gerçekleştirdiğimiz o alana herkesin çıkıp o enerjiyi ve mutluluğu tatmasını çok isterim...
Capoeira sporu ile uğraşmak sizin ne kattı?
Umay: Çok küçük yaşlarda özgüven sahibi oldum. Capoeirayı ön yargısız bir şekilde insanlara aşılamaya çalışmak büyük sabır gerektiren bir durumdu, bu yüzden bana sabretmeyi de öğretti. Benden yaşça büyük insanlarla arkadaş olmak durumunda kaldığım için nerede, ne şekilde davranılması gerektiğini daha erken yaşta kavradım. Egonun kibre dönüşmemesi gerektiğini öğrendim.
Kadir Efe: Capoeira sporu ile uğraşmak bana çok güzel arkadaşlıklar kazandırdı ve aynı zamanda hayatımı düzene sokmamı sağladı. Bedenim ve zihnim capoeira ile gelişti.
İleriye dönük bu spor ile ilgili bir hayaliniz var mı?
Kadir Efe: Türkiye'de bu spor ile ilgili bir federasyonun kurulmasını istiyorum. Böylece daha fazla turnuvalara katılıp daha çok madalya ve başarı kazanmak istiyorum.