Bu “Duvarın Arkasında Ne Var” çocuklar?

Ayşegül Dede, Kidsnook Masal Akademi ve Çocuk Kitabevinin kurucu ortaklarından aynı zamanda Hadi Masal Anlatalım ile Masal Mutfakta kitaplarının yazarı. Kendisiyle hem yeni çıkardığı kitabı Duvarın Arkasında Ne Var?’ı hem de çocuk kitabı yazarlığının önemli detaylarını konuşmak için bir araya geldik. İşte söyleşimizden öne çıkan başlıklar…

Çocuk kitapları yazmaya nasıl karar verdiniz?

Günlük tutmaya başlamamla gelişti her şey. Günlüğüme yazdığım olayları hikâyeleştirmeye başladım. Kısa öykü ve hikâyelerle doluydu günlüklerim. Muhakkak her hikâye için bir de resim çizerdim. Üniversitede de Dil ve Edebiyat okumayı tercih ettim. Bitirme tezim masallar ve semboller üzerineydi. Hikâyeler okumayı, yazmayı, dinlemeyi ve anlatmayı çok seviyordum. Ama en çok çocuklar için içerik üretmek heyecanlandırıyordu beni. Daha sonra Kidsnook Masal Akademisi’ni kurduk ve burada çocuklara yönelik masal atölyeleri düzenlemeye başladık.

Resimli çocuk kitapları sadece çocuklar için midir? Çocuk kitapları seçerken nelere dikkat etmeliyiz?

Resimli kitapların sadece çocuklar için olduğunu düşünmüyorum. Çocuk edebiyatı hem çocuklara hem yetişkinlere yönelik bir alan. Çocukların okuduğu hikâyenin alt metninde yetişkinlerin kalbine dokunacak sembolik anlamlar gizli. Ben öncelikle iyi bir çocuk kitapları okuyucusuyum. Kütüphanemde binlerce çocuk kitabı bulunmakta. Çocuk kitapları seçerken, sadece konusu değil yazarın kullandığı dil, mizah ve kitabın çizimleri de benim için tercih sebebidir. Resimli kitaplardaki illüstrasyonların kendine ait bir büyüsü olduğunu düşünüyorum. Okul öncesi dönem çocukları okuma yazma bilmese bile resimlere bakarak görsel okuma yapabilmektedir. Ben yazdığım hikâyeleri her şeyden önce kendi içimdeki çocuğa yazıyorum.

Herkes çocuk kitabı yazabilir mi? Çocuk kitabı yazmak isteyenlerin hangi donanımlara sahip olması gerekiyor?

Çocuk kitapları yazabilmek için öncelikle çok ama çok çocuk kitabı okumuş olmak gerek. Farklı kültürlere ait farklı dillerde yayınlanmış çocuk edebiyatı eserlerini de araştırmak gerek. Her konuda olduğu gibi vizyon sahibi olmak gerektiğini düşünüyorum. Daha sonra çocukları iyi tanımak lâzım. Çocuk gözüyle hayata bakabilmekte önemli. Onların yakalayabildiği küçük ayrıntıları görebilmek yazara çok şey katıyor. En büyük ilham kaynağı; çocukları ve doğayı gözlemlemek.

Bundan önceki kitaplarınızdan kısaca bahseder misiniz?

İlk kitabım Hadi Masal Anlatalım, eğitimcilere ve ebeveynlere yönelik bir kılavuz kitap olarak hazırlandı. Etkileşimli hikâye anlatmak ve sesli kitap okumak üzerine püf noktalara yer verdim. Öncelikle masal anlatıcılığı, çocukla iletişim sanatı! Ebeveynler ve eğitimciler anlatım esnasında çocukların dikkatini çekmeli ve onları da hikâyenin içine dahil edebilmeli. İşitsel ve görsel yönergelerle bu anlatımı eğlenceli bir oyuna dönüştürmek mümkün. Masal Mutfakta kitabım 6-12 yaş çocuklar için hazırlandı. Okudukları masalları duyularını kullanarak unutulmaz birer anıya dönüştürmelerini amaçladık. Her masal bir yiyecek ile ilgili. Her Masal bittiğinde bir yemek tarifi çıkıyor çocukların karşısına. Bu tarifler çocukların kendi yapabileceği kolay tarifler. Önce masalı okuyup sonra mutfağa girip masalı pişiriyorlar. Kidsnook Masal Seti ise 20 sessiz kitaptan oluşan, çocuklarda dil gelişimini destekleyen bir set. Erken yaştan itibaren çocuklar, hayal güçlerini kullanarak hikâye anlatma becerilerini geliştirsinler istiyorum.

BU KİTAP ÜÇLEME DİZİSİNİN İLKİ: DİĞERLERİ YOLDA

Yeni kitabınızı yazma fikri nasıl çıktı ortaya?

Geçen sene hayat dersi niteliğinde üç deneyim yaşadım. İlki Bakırköy kadın Kapalı Cezaevi içindeki çocukların duvarların arkasında rüzgârı hissetmek için astıkları kurdeleleri incelemelerini, gözlemlemek oldu. İkincisi aylar boyu hastaneden dışarı çıkamayan lösemi hastası küçücük bir öğrencimin annesinin hastane odasında onu eğlendirme çabası… Son olarak kendi kızımla, pandemi sebebi ile sokağa çıkma yasağı boyunca evde geçirdiğim günler... Bu bir üçleme hikâye dizisinin ilk kitabı aynı zamanda. İlk kitap kişinin bulunduğu durumu, ikinci kitap kişinin kendini olduğu gibi, üçüncü kitap ise kişinin karşısındakini olduğu gibi kabul etmesi üzerine. Bu üçlemenin ilk kitabı Duvarın Arkasında Ne Var’ı sevgili Öykü Akarca çizdi, Timaş Çocuk yayınladı.

BİR ÇOCUĞUN GÖZÜNDEN MUTLULUĞU ANLATMAYA ÇALIŞTIK

Yeni kitabınızın içeriği nedir?

Hikâyenin kahramanı bir çocuk! Adı hiç geçmiyor hikâyede. Sadece çocuk olarak belirtiliyor. Hikâyeyi okuyan her çocuğun, o çocuğu kendisi olarak düşlemesini istedik. Bir gün çocuk, her günkü gibi bahçede oyun oynamakta, hayaller kurmaktadır. Birden gözü karıncalara takılır. Karıncalar duvarın arkasına geçmektedir. Duvar kocaman ve yüksektir. Tabureleri üst üste koyup üstüne çıksa bile duvarın arkasını göremez. Merak etmeye başlar, düşünür ve heyecanlanır… Duvarın arkasında ne olduğunu tahmin etmek için daha dikkatli dinler, koklar ve incelemeye başlar. Boya kalemlerini, düşüncelerini, hayallerini de yanına alır ve çizmeye başlar. Böylece duvarın arkasında ne olduğunu görebilecektir… Sahi duvarın arkasında ne vardır? Bu hikâyede hangi şartlarda olursak olalım mutlu olmak için bir yol bulabileceğimiz işleniyor. Bir çocuğun gözünden mutluluğu anlatmaya çalıştım.