Beyin sağlığımızı korumak için neler tüketmeli?

Antioksidanların yaşlanmayı geciktirici etkisi üzerine birçok yayın var. Ben bugün antioksidanların beyin sağlığı üzerine etkilerinden bahsedeceğim. Beyin yaşlanması denilince akla ilk gelen Alzheimer hastalığıdır. Yani antioksidanların Alzheimer hastalığından koruyucu rolü üzerine konuşacağız. Alzheimer hastalığına bağlı beyin hücre ölümünde ve hücreler arası bağlantı kaybında, oksidatif stres adını verdiğimiz toksik bazı maddelerin artışının yarattığı dengesizliğin de etkisi olduğu düşünülüyor. Oksidatif strese sebep olan toksik bileşenlere OKSİDAN adı verilir. Bunlar vücudumuza giren besinleri yakıt olarak kullandığımız sırada ortaya çıkan ve hücrelerimize zarar veren serbest radikallerdir. Serbest radikallerin zarar verici etkisini ortadan kaldıran maddelere ise ANTİOKSİDAN denilir. Bu nedenle Alzheimer hastalığından korunmada antioksidanların rolü olduğu düşünülerek bazı çalışmalar yapılmış. Şimdi sırasıyla antioksidan içerikli vitaminler ve diğer maddeleri gözden geçirelim.Besinlerle alınan en önemli antioksidan içerikli vitaminler Beta karoten (A vitamininin öncümaddesi) E vitamini ve C vitaminidir.

1. E VİTAMİNİ

Antioksidan özelliği bulunan E vitamini vücuttaki birçok hücre zarının yapısında bulunan, yağda çözünen vitamin grubundadır. Hücre zarını oksidanlara karşı koruyarak bozulmasını engelleme özelliği vardır. E Vitamini ayrıca nöroprotektif (beyin hücrelerini koruyucu), antiinflamatuar (iltihabı önleyici) ve kolesterol düşürücü özelliklere de sahiptir. Yapılan bazı çalışmalarda Alzheimer hastalığında ve ılımlı kognitif yıkım vakalarında, kanda E vitamini düzeyi düşük bulunmuştur. 55 Busonuçları destekler nitelikte başka çalışmalarda da kanda E vitamini düzeyi yüksek olan ve diyetlerinde E vitamininden zengin gıdalar bulunduran kişilerde Alzheimer hastalığı gelişme olasılığının DÜŞÜK olduğu tespit edilmiştir. Bunun üzerine E vitamininin dışarıdan verilmesiyle ilgili birçok çalışma yapılmıştır. Fakat son yapılan çalışmalarda dışarıdan verilen yüksek doz E vitamininin Alzheimer hastalığı olasılığını düşürmediği hatta bazı yan etkileri dolayısıyla başka rahatsızlıklara yol açtığı gösterilmiştir. Bu bilgiler ışığında yapmamız gereken E vitamini içeren gıdaları diyetimizde bulundurmaktır. Dışarıdan preparat şeklinde alınan E vitamini haplarının bir etkisi bulunmamaktadır.

İçeriğinde E vitamini bulunan bazı gıdalar: Ay çekirdeği, badem, çam fıstığı, yer fıstığı, domates, brokoli, brüksel lahanası, ıspanak, yeşil zeytin, acı biber tozu.

2. C VİTAMİNİ

Vücutta serbest radikal oluşumunda rol oynayan lipid peroksidasyonunu engellemekle birlikte kanda bulunan serbest radikallere karşı da savaş veren, suda çözünen ve antioksidan özelliği olan bir vitamindir. E Vitamini için de belirttiğim gibi diyetimiz içerisinde almak en kıymetlisidir. Yani gıdalarla aldığımız C vitamini, ilaç formunda aldıklarımızdan daha önemlidir. Bu bağlamda çok önemli olduğunu düşündüğüm ve hastalarıma sürekli söylerim; eğer bir hastalıktan korunmak için önlem alıyorsanız, bu önlem her ne kadar doğal olduğu da söylense, dışarıda satılan hap formunda destek vitaminler olmamalıdır, bu vitaminleri içeren doğal gıdalar olmalıdır. Hekiminizin özellikle önerdiği durumlar hariç tabi.Suda çözünme özelliği nedeniyle C vitamini vücutta depolanamaz. Vücuda alınan Cvitaminin fazlası idrar ve ter yolu ile vücut dışına atılır. Depolanma özelliği olmadığından birçok hastalıktan korunmak için vücudun ihtiyaç duyduğu C vitamini günlük olarak vücuda alınmalıdır. Serbest radikalleri yok edebilme özelliği dolayısıyla C vitamini vücutta hava kirliliği, güneş, sigaranın yol açtığı birçok olumsuzluğa karşı da koruyucudur. O nedenle günlük alınması gereken önemli vitaminlerdendir.

İçeriğinde C vitamini bulunan bazı gıdalar: Portakal, mandalina, greyfurt ve limongibi turunçgiller, brokoli, karnabahar, çilek, kavun, maydanoz, kabak, domates, ıspanak