yeliz.coskun@aksam.com.tr
Türk Edebiyatı’nın ‘Sorumlu Avaresi’ olarak tanıdığımız usta yazar Sait Faik Abasıyanık’ın yaşamının anlatıldığı belgesel ‘Benden Hikayesi’ vizyona girdi. Yönetmenliğini Onur Barış’ın üstlendiği film, adını Sait Faik Abasıyanık’ın meşhur ‘Son Kuşlar’ öyküsünün son satırlarından alıyor. Filmin Yönetmeni Onur Barış, Sait Faik’i ve belgeseli AKŞAM Cumartesi’ye anlattı…
“Dünya değişiyor dostlarım. Günün birinde gökyüzünde güz mevsiminde artık esmer lekeler göremeyeceksiniz. Günün birinde yol kenarlarında toprak anamızın koyu yeşil saçlarını da göremeyeceksiniz. Bizim için değil ama, çocuklar, sizin için kötü olacak. Biz kuşları ve yeşillikleri çok gördük. Sizin için kötü olacak. Benden hikâyesi” demiş, Sait Faik Abasıyanık, ‘Son Kuşlar’ öyküsünde… Bundan tam 65 yıl önce!
‘Ada adamı’ olarak tanıdığımız, Türk Edebiyatı’nın ‘Sorumlu Avaresi’ olarak bildiğimiz usta yazar Sait Faik’in yaşamı belgesele konu oldu. Yönetmenliğini Onur Barış’ın üstlendiği ‘Benden Hikayesi’nde yazarın hikayelerinin canlandırıldığı filmde, Ara Güler başta olmak üzere Sait Faik’in ahbapları da yer alıyor...
1954 yılından bugüne...
Neden Sait Faik’i beyazperdeye taşıdınız?
Sait Faik’in metinlerini okumaya başladığımda anlattığı karakterlerin benzerlerini hep etrafımda görmüşümdür. İlk zamanlarda bu bende basit bir merak halini almıştı. Etrafı gözlemlemek, yaşamın farkında olmak adına ilk adımdır belki. Sait Faik’i bizi birbirimize en iyi anlatan yazar olarak görüyorum. Mesela filme ismini veren son kuşlar öyküsü. Geldiğimiz noktada insanlığın doğayla ilişkisi daha da sıkıntılı bir hal almış durumda. Sait Faik bunu 1954’te bize anlatıyor. Birbirimizi daha iyi anlamamızı sağlayan bir şahsiyet. Aynı zamanda beni edebiyatla tanıştırdığı için bu film ona bir vefa borcu niteliği de taşıyor.
Çekim öncesi nasıl bir araştırma süreci geçirdiniz?
Sait Faik ile ilgili yazılmış bütün araştırma kitaplarını okuduk. Öldüğü dönemin gazete ve dergilerinde çıkan yazdıklarını inceledik. Orhan Kemal ölümü ardından Sait Faik için “O ölmedi ki… İnanmazsanız, kitaplarından herhangi birini rastgele açın. Eminim onun çarpan kalbinin sesini duyacaksınız” der. Biz de bu noktada Sait Faik’in yaşamını kendi öykülerini merkeze alarak onun ağzından anlatmaya karar verdik. Kısacası araştırma sürecinde de bol bol Sait Faik okuyup Sait Faik’leşmeye çalıştık.
Ondan hikayesi, bizden filmi
Filmin adı neden Benden Hikâyesi?
Sait Faik, bize bizi anlatırken aynı zamanda insanı ilişkilerdeki yozlaşmayı, insanın insana yaptığı kötülükleri insanın doğaya yaptıklarını naif bir dille tatlı sert bir üslupla dışa vuruyor. O hikâye yazarak güzellikleri doğruyu hatta hakikati hatırlatıyor. Yani hikâyesi Sait Benden Hikâyesi” diyor. Biz de kendimizce bir hikâye kurmaya çalıştık filmde bu hassasiyetleri içinde barındıran. Ondan hikâyesi bizden filmi, başkasından müziği gibi türetilebilir.
Sait Faik’in son fotoğrafını çeken de Ara Güler
Belgeselde beni en çok etkileyen röportajlar Vefa’daki sokak arkadaşı, bakkal ve Ara Güler oldu. Üçü de konuşurken yüzümde tebessüm, gözümde yaş doldu. Sizi en çok etkileyen röportaj hangisiydi?
Her röportajın bizim anlatımımızda kendine has bir yeri vardı. Ben Ara Güler’in Sait Faik ile hasta yatağındayken karşılaşma anını çok etkileyici buluyorum. Müthiş bir arşivci olduğundan Sait Faik gibi bir şahsiyeti hasta yatağında fotoğraflamak onun için çok önemli. Fotoğraf makinesi boynundayken odaya girdiğinde Sait Faik önce boynundaki fotoğraf makinesine sonrasında da Ara Güler’e bakıp “Ne o lan geberiyorum diye temini çekmeye geldin değil mi?” diyor. Ara Ağabey otuz dakikalık röportaj kaydında bu olayı iki kez anlattı bize. Anlatırken de yüzünde bir mahcubiyet vardı. O gün fotoğraf çekemedim diyor.
Belgeselde röportaj yaptığınız isimlere nasıl ulaştınız?
Onun öykülerindeki gibi sıradan insanlarla konuşmayı seçtik. Yaşamının geçtiği yerlerde duygu dünyalarını etkilediği kişiler bize usta yazarın yaşadığı yer ve kendi iç dünyalarındaki Sait Faik’i anlattılar. Ayrıca dönemin edebiyat atmosferini ve Sait Faik’in dünyasını çok iyi bilen Prof. Dr. Selçuk Özarmağan ile görüştük. Bir de Sait Faik’in yaşamına tanıklık etmiş Orhan Tuncer ve Ara Güler. İkisi de çok büyük duygu kattılar filme.