GÜLCAN TEZCAN / gulcantezcann@gmail.com
Sanat dünyasında bazı isimler vardır, eleştirilmez, eleştirilmesi dahi düşünülmez. Garip bir kutsiyet atfedilir onlara. Bu aslında hem 'Duayen', 'usta', 'üstad' mertebesindeki kişilerin sanatsal birikimine hem de onların ömürlerini adadığı alana haksızlıktır.
Ancak adı konulmamış ve görünmez zırh gibi bir 'mahalle baskısı' onların yapıp ettikleri üzerine sağlıklı eleştiri ve kritikler yapılmasına engel olur. Her şeyin en iyisi, en doğrusunu zaten onlar bilir, alınlarındaki ışıkla yolumuzu aydınlatırlar, sözlerinin üstüne söz söylenmez.
Sözgelimi bir film çeker o yapıma dair eleştirel üç, beş kelam edemezsiniz, saygısızlık addedilir. Kitap yazar sadece pr'ına hizmet etmelisinizdir. Gerçek edebî ya da akademik değeri üzerine cümle kuramazsınız. Tiyatro ve sahne sanatları sözkonusu olduğunda zaten belli isimlerin dokunulmazlığı vardır.
O isimlerden biri de Genco Erkal. Kurucusu olduğu Dostlar Tiyatrosu ile Türk tiyatrosunda önemli yere sahiptir. Ancak uzun yıllardır Nazım Hikmet ve Aziz Nesin sarmalından çıkamayıp sahnede devrimci şiirler okuyan birine dönüşmesi en çok da onu 'efsane' olarak gören seyirciye haksızlık değil mi?
"ÇEVİR ÇEVİR AYNI SAYFA"
Pek çok kişi bunun farkında olsa da kimse çıkıp bunu söyleme cesareti bulamıyor kendinde. Ancak geçtiğimiz günlerde tiyatro eleştirmeni Melik Anık dayanamayıp tweet hesabından Genco Erkal'ın 1 Ekim'de başlayacak olan Nazım Hikmet'in eserlerinden uyarlanan İnsanlarım oyunu ile ilgili haberi "Benim oğlum binâ okur... Çevir çevir aynı sayfa" yorumuyla paylaştı. Bir sonraki tweetinde ise "Genco Erkal'ın yapması gereken o kadar başka şeyler var ki. Bizim yaşımızda olanlar Dostlar Tiyatrosu'nu ve repertuarını hatırlar. O dostları tek kişiye indir ve evir çevir Nazım'ı getir. Bu artık istismar. Kaldı ki artık kötü şiir okuyor. Çınar dediğimiz tiyatro yapıcıların sahneden söyledikleri kendi sözleri olmalı. Bir metni tekrarlamak yetmez. Örneğin ünlü bir şairin şiirlerini peş peşe diz sahnede oku. Sırasını değiştir gene oku. Oldu mu? Olmaz. Bunu yeni mezunlar bile yapmıyor artık" ifadelerine yer verdi. Anık'ın eleştirilerine destek veren tiyatro oyuncusu Şahnaz Çakıralp de "Genco Erkal mesela. 50 yıldır hep Nazım okudu sahnede. En son pandemiden önce seyretmeye gittim, bari kostümü değiştirseydi dedim. Son 25 senedir aynı fikirdeyim ve bir tek babamla paylaşmıştım" yazdı. Melih Anık ve Şahnaz Çakıralp'in bu tweetleri sosyal medyada ölüm sessizliği ile karşılandı.