Tüm dünya çağımızın en önemli küresel krizi olarak tanımlanan Covid 19 pandemisi ile yoğun bir mücadele içerisinde. Pandemi ile mücadelede bağışıklık sistemi güçlü ve zinde olması önemli avantajlar sağlıyor. Vücudu hastalıklara karşı koruyan kusursuz bir savunma kalkanı olan bağışıklık sistemini güçlendirmek ise bizim elimizde.
Bağışıklık sistemi vücuda girmeye çalışan virüsleri, parazitleri bakterileri, toksinleri ve yabancı maddeleri tanır, ayrıştırır ve zararlı gördüklerini yok eder. Güçlü bir bağışıklık sistemi için düzenli ve yeterli uyku, dengeli ve sağlıklı beslenmek, stresten uzak kalmak ve düzenli egzersiz yapmak gerekir. Bunlara ek olarak, araştırmalar bazı vitaminler, mineraller ve bitkisel ekstreler içeren takviyelerin bağışıklık sistemini güçlendirebileceğini gösteriyor. Reçeteli veya reçetesiz ürünler ile etkileşime girebilen takviyeler için ise mutlaka sağlık profesyonellerine danışılmak gerekiyor. Eczacı Selman Alimoğlu bu noktada kullanılması gereken takviyeleri şöyle sıralıyor:
1- C VİTAMİNİ
C vitamini bağışıklık sisteminin desteklenmesinde ve korunmasında hayati bir öneme sahip. C vitamini enfeksiyonlara karşı bağışıklık sistemini destekler ve geliştirmeye yardımcı olur. Ayrıca vücuttaki serbest radikalleri temizleyerek oksidatif stresin neden olduğu hasara karşı bağışıklık sistemini koruyan güçlü bir antioksidandır. Araştırmalarda düzenli C vitamini takviyesi alımının; Üst solunum yolu enfeksiyonlarının süresini ve şiddetini azalttığı, yüksek stres altındaki bireylerde soğuk algınlığı görülmesini önemli derecede azalttığı, viral kaynaklı enfeksiyonlarda sepsis akut solunum yetmezliği semptomlarını iyileştirdiği bildiriliyor.
2- D VİTAMİNİ
D vitamini eksikliğinin; insan bağışıklık sistemini olumsuz etkileyerek özellikle üst solunum yolu enfeksiyonlarında artışa neden olabileceği düşünülmektedir. 2019 yılında yapılan meta analizde düzenli D vitamini kullanımının solunum yolu enfeksiyonu riskini önemli ölçüde azalttığı bildiriliyor. D vitamini bağışıklık sistemimizin önemli parçası olan beyaz kan hücrelerinin patojenlere karşı mücadele kabiliyetini arttırıyor.
3- ÇİNKO
Çinko demirden sonra vücudumuzda en çok bulunan element. Çinko eksikliği bulunan insanlarda enfeksiyon ve hastalıklarda artış görülür. Çinko eksikliği en çok Covid 19 için risk grupları olarak tanımlanan yaşlılarda görülüyor. Yapılan çalışmalarda çinko takviyesinin soğuk algınlığı ve solunum yolu enfeksiyonlarının belirtilerini hafiflettiği ve süresini kısalttığı görülmüştür.
4- SAMBUCUS NIGRA (KARA MÜRVER)
Kara mürver bitkisinin meyvelerinden elde edilen ekstreler antiviral özelliği ile ön plana çıkmaktadır. Sambucus antiviral etkisinden dolayı soğuk algınlığı, influenza ve herpes enfeksiyonlarına karşı kullanılıyor. Sambucus literatürde immuno modülator olarak değerlendiriliyor. Yapılan çalışmalarda bağışıklık sistemini uyardığı, enfeksiyonların süresini kısalttığı ve semptomları azalttığı tespit edilmiştir.
5- PROPOLİS
Propolis, arıların kovanlarını bakteri, virus ve soğuklara karşı korumak için kullandıkları reçinemsi bir maddedir. Yapılan çalışamalar Propolis’in önemli bir bağışıklık sistemi destekleyicisi ve koruyucusu olduğunu göstermiştir.
6- PELARGONIUMSIDOIDES
Afrika sardunyası olarak bilinen bu bitki yapılan klinik çalışmalarda akut bronşit, akut tonsillo farenjit ve akut sinüzit tedavisinde etkili bulunmuştur. Bazı araştırmalarda soğuk algınlığı ve bronşit gibi akut viral solunum yolu enfeksiyonlarının semptomlarını hafifletmek için bu bitkinin ekstresinin kullanımı önerilmektedir.
7- PROBİYOTİKLER
Hipokrat binlerce yıl önce “Bütün hastalıklar bağırsakta başlar” diyerek bu organımızın önemine dikkat çekmiştir. Probiyotiklerin babası olarak tanınan Pasteur enstitüsü çalışanı İlya İlyich Metchnikoff; ölüm bağırsakla başlar. İbni Sina ise “can bağırsaktadır” demiştir. Vücudumuzda trilyonlarca probiyotik bulunur. Bunların azalması durumunda bağışıklık sistemi zayıflar ve vücudumuz hastalıklara karşı savunmasız kalır. Dost bakteriler olarak bilinen probiyotikler, yeterli miktarda ve düzenli olarak alındığında bağışıklık sistemini destekler.
8- SELENYUM
Selenyum bağışıklık için gerekli bir mineraldir. Yapılan çalışmalar ile selenyum takviyesinin H1N, H9N2 virüsleri dahil olmak üzere influenza suşlarına karşı antiviral savunmayı artırabildiği gösterilmiştir.
9- EKİNEZYA
Ekinezya papatya ailesindeki bir bitki olup geleneksel olarak hastalıklara karşı bağışıklık sistemini güçlendirici olarak kullanılmıştır. Özellikle membran içeren virüslere karşı güçlü antiviral aktivitelere sahiptir. Çalışmalarda ekinezyanın kuş gribi virüsü, herpessimpleks virüsü, solunum sinsityal virüsü ve rino virüslerine karşı etkili olduğu bulunmuştur.
10- KURKUMİN
Kurkumin zerdeçaldaki ana aktif bileşenin adıdır. Güçlü anti-inflamatuar olarak bilinir. Yapılan çalışmalar ile bağışıklık fonksiyonunu iyileştirmeye yardımcı olabileceğini göstermiştir. Bu yıl mart ayında yapılan bir klinik çalışma ile kurkuminin covid 19 tedavisinde etkili olduğu gösterilmiştir.
11- RESVERATROL
Bir polifenol olan resveratrol üzüm çekirdeğinden elde edilir. Antioksidan ve antienflamatuar etkisi ile bilinmektedir. Resveratrolün MERS-CoV karşı in vitro etkinliğe sahip olduğu gösterilmiştir.