GÜLCAN TEZCAN / gulcantezcann@gmail.com
Pandeminin kesintiye uğrattığı en önemli sektörlerden biri sinema. Üretiminden, seyirciyle buluşmasına kadar kolektif bir ortamda gerçekleşen bu sanata gönül verenler uzunca bir süre projelerini ertelemek, setleri durdurmak ve bir bilinmezliğin sıkıntısını yaşamak zorunda kaldı. Bazı yönetmenler yeni filmleri için ‘motor’ dese de gösterim aşamasında pandeminin etkilerinin son bulup bulmayacağı belli değil. Festivallerin bir kısmı online olarak yapılacak. Sinema sektörünün ‘yeni normal’i belirsizliğini koruyor.
Tam da böyle bir zamanda TRT’nin düzenlediği “12 Punto TRT Senaryo Günleri” ilaç gibi geldi. Zira sinema heyecandan beslenir ve yaptığınız, yapacağınız filmlerle ilgili heyecanınızı paylaşacağınız seyirciyle, diğer sinemacılarla bir araya geleceğiniz ortamlara ihtiyaç duyarsınız. Bu yıl ikincisi gerçekleşen 12 Punto TRT Senaryo Günleri, sinemacıları senaryo aşamasında destekleyerek projelerinin geliştirilmesine katkı sağlarken workshoplar ve söyleşiler ile de tecrübe aktarımına zemin hazırlıyor. Filmlerin festival dolaşımı için alan açarak uluslararası ortak yapımcı bulmalarına da yardımcı olan etkinlik Kültür Bakanlığından sonra sinemacılara en büyük desteği sağlayan ikinci fon.
Sektörün önde gelen profesyonellerince yeni tip koronavirüs tedbirleri kapsamında çevrim içi eğitimlerin verildiği 12 Punto TRT Senaryo Günleri’nin en önemli oturumlarından biri Oscar ödüllü İranlı yönetmen Asghar Farhadi’nin verdiği masterclass’tı.
MODERN TRAJEDİ’NİN KAYNAĞI DOĞU
Filmleri için çıkış noktasının alışıldık senaryo öğretisindeki gibi karakter değil hikâye olduğunu söyleyen Farhadi, “Ben asla karakteri yazarak başlamam, önce hikâyem, kuracağım dünya ortaya çıkar ve daha sonra karakterler bu hikâyenin etrafında toplanır. Her zaman hikâye çağırır nasıl bir karakterin uygun olacağını.” dedi. “Klasik trajedilerde bütün kavga iyi ve kötünün kavgasıdır ama modern trajedilerde bütün kavga iyi ile iyi arasındadır.” hatırlatmasında bulunan Farhadi, “Modern trajedi aslında Doğu’dan gelen bir yaklaşım. Bu anlamda bu topraklarda kök salmış bir anlayıştır bu. Ama İlyada ve Odysseia’da böyle bir durum söz konusu değildir.” şeklinde konuştu.
“Gerçekçi film yapmak doğrudur, bir anlamda başarıdır evet ama esas olan görünen dünyanın altında katmanlar yaratmak, sanat yapmak aslında budur.” diyen Farhadi “Bir manifestosu ya da ideolojisi olan filmler kalıcı olmazlar, çünkü o filmler aslında yönetmenlerin kalbinden değil akıllarından çıkan eserlerdir. Farsça’da bir mısramız var eğer bir cümle kalpten gelirse ancak o zaman kalbe oturur.” dedi.
Farhadi’nin “Yazarken hiçbir zaman Hollanda’daki izleyicimin benim kültürümü anlayıp anlamadığını düşünmem. Bu saygısızlık anlamında düşünülmesin. Ben senaryodan memnun kaldıysam dünyanın başka tarafındaki izleyici de memnun kalacaktır.” şeklindeki cümleleri ise komplekssiz bir sinemacı nasıl olur sorusunun cevabı niteliğindeydi.
Usta yönetmenin bu her biri kulağa küpe olacak, zihin açıcı cümlelerini pandemi sebebiyle toplantı salonunda 35, TRT12Punto youtube kanalında ise yaklaşık 110 kişi izledi.
Zor zamanda sinemamızın gelişimi için böylesi bir çabanın içine giren TRT’ye sinemaya gönül verenlerin de aynı iştiyakla karşılık vereceği günleri de görürüz inşallah.