HABER MERKEZİ
Mürekkep balıkları üzerinde gerçekleştirilen çığır açan bir deney, hayvan zekasının ne kadar karmaşık olabileceğini bir kez daha gözler önüne serdi. Bilim insanları tarafından yürütülen bu araştırma, mürekkep balıklarının insan çocukları için geliştirilen marshmallow testinin bir versiyonunu başarıyla geçebildiğini kanıtladı. Sonuçlar, bu tuhaf görünümlü deniz canlılarının beyinlerinde daha önce tahmin edilenden çok daha fazla karmaşık işlemlerin gerçekleştiğini gösterdi.
Marshmallow testi veya Stanford marshmallow deneyi, insan bilişinin gelişimini anlamak için tasarlanmış oldukça basit bir yöntemdir. Orijinal testte bir çocuk, içinde bir marshmallow bulunan bir odaya alınır ve çocuğa 15 dakika boyunca marshmallow'u yememeyi başarırsa ikinci bir tane daha alacağı ve her ikisini de yiyebileceği söylenir. Bu test, tatmini erteleme yeteneğinin gelecek planlaması gibi önemli bilişsel yetenekleri ne ölçüde yansıttığını incelemek amacıyla yapılmıştır. Tatmini erteleme becerisi, bir bireyin daha iyi bir sonuç elde etmek için şu anda elindeki ödülü reddetme kabiliyetini gösterir.
Hayvanlar için bu testi uyarlamak oldukça yaratıcı bir çözüm gerektirmiştir. Çünkü bir hayvana bekledikleri takdirde daha iyi bir ödül alacaklarını söylemek mümkün değildir. Ancak araştırmacılar, hayvanları eğiterek, eğer önlerindeki yiyeceği hemen yemezlerse daha cazip bir yiyecek geleceğini anlamalarını sağlayabilirler. Geçmiş yıllarda bazı primatlar ve köpekler, tutarsız da olsa, tatmini erteleyebilme yeteneği göstermişlerdir. Hatta kargagiller de bu testi başarıyla geçmiş ve bu başarı, hayvan zekasının çeşitliliğini göstermiştir.
2020 yılında mürekkep balıkları da marshmallow testinin bir versiyonunu geçmeyi başardılar. Bilim insanları, yaygın mürekkep balıkları türü olan Sepia officinalis'in akşam yemeğinin çok daha sevdikleri bir şey olan karides olacağını öğrendikten sonra sabah yengeç eti yemeğini yemekten kaçınabildiklerini göstermişlerdir. Ancak bu sonuç, araştırmacılar için tam olarak tatmin edici değildi. Cambridge Üniversitesi'nden davranışsal ekolog Alexandra Schnell liderliğindeki araştırmacı ekibi, bu durumda gözlemlenen yiyecek arama davranışındaki değişikliğin aynı zamanda öz kontrol uygulama yeteneği tarafından da yönetilip yönetilmediğini kesin olarak belirlemek zordu.
Bu belirsizliği gidermek için araştırmacılar altı yaygın mürekkep balığı için tamamen yeni bir test tasarladılar. Mürekkep balıkları, hayvanların içeriyi görebilmeleri için şeffaf kapıları olan iki kapalı bölmesi bulunan özel bir tanka yerleştirildi. Her bölmede atıştırmalıklar vardı; birinde daha az tercih edilen bir parça çiğ kral karidesi ve diğerinde çok daha cazip canlı bir çim karidesi bulunuyordu. Bu düzenleme, mürekkep balıklarının gerçekten öz kontrol gösterip göstermediğini test etmek için ideal bir ortam oluşturdu.
Doğada hayatta kalabilmek için mürekkep balıklarının hızlı karar alması ve çevresel değişikliklere uyum sağlaması gerekir. Tatmini erteleme yeteneği, bu canlıların daha iyi bir fırsat bekleyerek daha kaliteli besin bulmasını sağlayabilir ve böylece hayatta kalma şanslarını artırabilir.
Bu araştırma sonuçları, hayvan zekasının ne kadar çeşitli ve karmaşık olabileceğini göstermektedir. Mürekkep balıkları, merkezi sinir sistemi yapısı insanlardan tamamen farklı olmasına rağmen, benzer bilişsel yetenekler gösterebilmektedir. Mürekkep balıklarının başarısı, bilim insanlarına hayvan davranışı ve bilişsel yetenekleri hakkında yeni sorular sorma fırsatı vermiştir.