HABER MERKEZİ
Dünya'nın iklimi, gezegenimizin Güneş etrafındaki yörüngesinde ve dönme ekseninin açısında meydana gelen ince değişiklikler tarafından yönlendirilmektedir. Milyonlarca yıl boyunca bu değişimler, buzul çağları ile daha ılıman dönemler arasında düzenli bir salınım yaratmıştır. Milankovitch döngüleri olarak adlandırılan bu iklim dalgalanmaları, Dünya'nın Güneş'in etrafında tek başına hareket etmemesinden kaynaklanmaktadır. Diğer gezegenlerin yerçekimi çekimi, Dünya'nın yörünge yolunu, ekseninin eğimini ve kutuplarının işaret ettiği yönü sürekli olarak değiştirmektedir.
Gökbilimciler uzun yıllar boyunca Jüpiter ve Venüs'ün Dünya'nın iklim döngülerinde önemli roller oynadığını bilmektedirler. Ancak Stephen Kane ve ekibi tarafından gerçekleştirilen detaylı bir analiz, gaz devlerinden çok daha küçük olan Mars'ın da Dünya'nın iklim ritimleri üzerinde şaşırtıcı derecede güçlü bir etki uyguladığını göstermektedir. Araştırmacılar, Mars'ın kütlesini sıfırdan mevcut değerinin on katına kadar değiştiren bilgisayar simülasyonları gerçekleştirmiş ve bu değişikliklerin milyonlarca yıl boyunca Dünya'nın yörünge hareketlerini nasıl etkilediğini izlemişlerdir. Elde edilen sonuçlar, Mars'ın Dünya'daki mevsimleri belirlemede kilit bir oyuncu olduğunu açıkça ortaya koymaktadır.
Tüm simülasyonlarda en istikrarlı özellik, Venüs ve Jüpiter arasındaki etkileşimler tarafından yönlendirilen 405.000 yıllık dışmerkezlik döngüsü olmuştur. Bu döngü, bir tür iklimsel metronom görevi görerek Mars'ın kütlesinden bağımsız olarak devam etmektedir. Bu istikrarlı vuruş, Dünya'nın iklim değişimlerinin altında yatan temel bir ritim sağlamaktadır. Ancak buzul çağı geçişlerini hızlandıran daha kısa, yaklaşık 100.000 yıllık döngüler kritik olarak Mars'a bağlıdır. Mars simülasyonlarda daha kütleli hale geldikçe, bu döngüler uzamakta ve güç kazanmaktadır. Bu durum, iç gezegenlerin yörünge hareketleri arasında artan eşleşme ile tutarlıdır.
Belki de en çarpıcı bulgu, Mars'ın kütlesi modellerde sıfıra yaklaştığında, hayati bir iklim deseninin tamamen ortadan kaybolmasıdır. Uzun vadeli iklim dalgalanmalarına neden olan 2,4 milyon yıllık büyük döngü, yalnızca Mars'ın doğru yerçekimi rezonansını yaratmak için yeterli kütleye sahip olması nedeniyle var olmaktadır. Bu döngü, Dünya'nın ve Mars'ın yörüngelerinin yavaş dönüşüyle ilgilidir ve Dünya'nın milyonlarca yıl boyunca ne kadar güneş ışığı aldığını doğrudan etkilemektedir.
Dünya'nın eksen eğimi veya eğikliği de Mars'ın yerçekimi etkisine yanıt vermektedir. Jeolojik kayıtlarda görünen tanıdık 41.000 yıllık eğiklik döngüsü, Mars daha kütleli hale geldikçe uzamaktadır. Eğer Mars gerçeklikten on kat daha ağır olsaydı, bu döngü 45.000 ila 55.000 yıllık baskın bir periyoda kaymış olurdu. Böyle bir değişim, buz tabakası büyümesi ile geri çekilmesinin desenini dramatik bir şekilde değiştirmiş olacaktır. Bu bulgular, doğru yörünge konfigürasyonunda kütleli bir komşuya sahip karasal bir gezegenin, kontrolden çıkan donmayı önleyen veya mevsimlerini yaşama daha elverişli hale getiren iklim değişimleri yaşayabileceğini göstermektedir.
Bu araştırma, Dünya'nın Milankovitch döngülerinin sadece Dünya ve Güneş hakkında olmadığını kanıtlamaktadır. Bunlar, tüm gezegen komşuluğumuzun bir ürünüdür ve Mars'ın iklimimizi şekillendirmede beklenmedik şekilde önemli bir destekleyici rol oynadığı ortaya çıkmıştır. Bilim insanlarının bu keşfi, gezegensel sistemlerin ne kadar karmaşık ve birbirine bağlı olduğunu göstermektedir. Mars'ın yerçekimi etkisi, Dünya'nın iklim tarihinin her döneminde belirleyici bir faktör olmuştur ve gelecekteki iklim modellemeleri için de dikkate alınması gereken önemli bir unsurdur.