Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Soçi'den dönerken uçakta basın mensuplarıyla sohbet etti. Erdoğan ABD Başkanı Biden ile bir değil, iki görüşme yapabileceklerini söyledi. F-35 krizinde Türkiye'nin hakkını aramaya devam ettiğini anlattı. S-400'lerde ise geri adım atılmayacağını söyledi. Rusya ile uçak motoru, denizler ve uzay çalışmalarında da ortaklık yapılabilir.
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Soçi dönüşü uçakta gazetecilerin sorularını yanıtladı. ABD dönüşünde Biden yönetimi ile ilişkilerin iyi gitmediğini söylemişti. Ardından Roma'da görüşme olacağı açıklandı. Erdoğan, Biden ile ikinci bir görüşme yapabileceğini de söyledi.
'Nasip olursa Roma'da görüşeceğiz. Oradan da inşallah Glasgow'a gideceğiz. Glasgow'da da büyük ihtimalle görüşeceğiz. Demek ki hayra alamet bazı adımlar atılıyor.'
Biden ile görüşmede f-35 meselesi gündeme gelir mi? ABD ile ilişkilerdeki en önemli sorunlardan biri bu.
'1 milyar 400 milyon dolar ödeme yapmışız. Bu ne olacak? Bu paraları kolay kolay kazanmadık, kazanmıyoruz. Ya uçaklarımızı verecekler ya da parayı verecekler.'
Ve S-400 meselesi... ABD'nin yaptırım tehditleri sürüyor
'Bir defa S-400 konusunda bizim sürecimiz devam ediyor. Geri adım atmak gibi bir şey söz konusu değil. Bunları daha ileri boyutlara nasıl taşıyacağımızı görüştük.'
Rusya ile savaş uçağı konusunda ve denizde de ortaklık olabilir.
'Allah nasip ederse uçak motorları konusunda da aynı adımı atacağız. Bir diğer konu, gemi inşasında da yine beraber birçok adım atabiliriz.'
Görüşmedeki önemli güncem maddelerinden biri İdlib'di. Erdoğan taahhütleri yerine getirdiklerini, Rusya'dan da aynısını beklediklerini söyledi.
'Bütün mutabakatlara uymaya ve güvenlik koridorundaki radikal unsurların temizlenmesine de Türkiye olarak biz devam ettik. Bundan da taviz yok. Ama tabii aynı yaklaşımı muhataplarımızdan da bekliyoruz.'
Suriye'de bir başka mesele PKK/YPG terör örgütü. Örgüt sadece ABD ile değil, Rusya ile de temasta.
'Benim özellikle üzerinde durduğum bir diğer konu da PKK/YPG'nin Moskova'da olmasıydı. Bunu kendilerine hatırlattım. 'Terörle mücadele konusuyla ilgili dayanışmamızı daha da artırmamız gerekir' dedik.'
ABD'nin PKK/YPG'ye desteği de artarak sürüyor.
'McGurk... Teröristlerle mücadele verdiğim bir bölgede bunun onlarla kol kola dolaşması beni ciddi manada rahatsız etmektedir. Er veya geç Amerika buradan çıkmalı ve burası Suriye halkına bırakılmalı.'
Kafkaslar bir diğer önemli mesele. Ermenistan Zengezur koridoru konusunda verdiği sözü tutmuyor.
'Zengezur Koridoru bütün bölge için önemli bir imkan olacak. Tabii Ermenistan tarafının da yükümlülüklerini yerine getirmesi gerekiyor.'
Ve Afganistan'da kabil havalimanının işletilmesi
'Şu an itibarıyla yokuz ama ileride olabilir. Taliban'ın bizle uyumlu bir çalışma içerisine girmesi halinde bizim Taliban'la görüşmemek gibi bir ön yargımız da yoktur.'
Putin'le görüşmede enerji projeleri de önemli yer tuttu. Özellikle de Akkuyu Nükleer Santrali.
'Nasip olursa 2023'ün Mayıs ayında birinci üniteyi bitirme sözünü kendilerinden aldık. Ondan sonra iki, üç, dört numaralı üniteler var.'
Türkiye'nin hedefi üç nükleer santral inşa etmek
'Sayın Putin'le 'Bu iki nükleer santrali de sizinle birlikte yapabilir miyiz?' diye de görüştük. 'Bu konuyla ilgili çalışalım' dediler.'
İkili ilişkiler uzay çalışmalarında da ortaklığa dönüşebilir.
'Sayın Putin, uzayla ilgili Türkiye ile beraber çalışmaya var. Bir tane karada, bir tane denizde platform oluşturmak suretiyle, buradan uzaya roket fırlatma çalışmalarını beraber yapabileceğimizin teklifini sağ olsun yaptılar.'
Ve iç siyaset... Cumhur İttifakı'nın anayasa çalışmaları gündemde.
'Bizim anayasa ile ilgili çalışmamız bitme noktasına geldi. Bu arada yaşadığımız afetler sebebiyle bir kesintiye uğradı. Tekrar bir araya gelip, çalışmamızı süratle bitireceğiz.'
Muhalefet partilerinin parlamenter sisteme dönüş hakkındaki tartışmaları da bir diğer gündem maddesi.
'Asla böyle bir şey söz konusu değil. Biz başkanlık sistemini getirdik ve bu yeni sistemden de memnunuz. Aldığımız mesafe de ortadadır. Bizi yıllarca geride bırakmış olan eski vesayetçi sistemi tekrar denemenin anlamı yok. Eski sistem demek, yamalı bohça demektir.'
Ve zincir marketlerle fahiş fiyat meselesi...
'Şu anda bazı marketlerle ilgili bir denetim süreci olacak. Bazı cezai müeyyideler gelecek. Böyle bir durum söz konusu. Biz kendilerinden hassasiyet bekliyoruz.'