Adalet hizmetlerinde, mevzuattan altyapıya, ceza infaz kurumlarından yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığına kadar önemli gelişmeler kat ettik. Hakim-savcı sayımızı 9 bin 349’dan 2019 yılı sonu itibarıyla 20 bin 629’a, yardımcı personel sayısını 51 binden 138 bine çıkardık.
Mahkeme sayılarını yüzde 82 artırarak ve 256 adalet sarayı inşa ederek, yargının işleyişini kolaylaştırdık.
İstinaftan ihtisaslaşmaya, ombudsmanlıktan HSK’nın yeniden yapılandırılmasına ve askeri mahkemelerin kaldırılmasına kadar pek çok tarihi reform yaptık. Yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığının güçlendirilmesini, hukukun üstünlüğünün temel şartı olarak görüyoruz.
Yargı Reformu Strateji Belgemizi, 2019 yılı Mayıs ayında milletimiz ile paylaşmıştık. Belgedeki hedeflerin gerçekleştirilmesi amacıyla hazırlanan birinci yargı paketi, yine geçtiğimiz yıl Meclis’te kabul edilerek kanunlaştı. Bu düzenleme ile ceza adaleti sistemine "seri muhakeme usulü" ve "basit yargılama" adı altında iki yeni uygulama da kazandırdık.
Kamu vicdanını rahatsız etmeyecek, suçluların cezalarını çektiği, ceza adaleti sisteminin amacına uygun, ölçülü ve adaletli bir infaz rejimi üzerinde çalışıyoruz. Aynı şekilde, önemli bir çalışma olan insan hakları eylem planını da birkaç ay içerisinde tamamlamayı planlıyoruz.
İnfaz düzenlemesini de içeren ikinci yargı paketinin hazırlıklarını tamamladık, birkaç hafta içinde Meclis gündemine getiriyoruz. Bir başka önemli reform da, vatandaşlarımızın devletle olan hukuki ihtilaflarının yargıya gitmeden, arabuluculuk benzeri bir idari sulh sistemiyle çözümünü içeren düzenlemedir. Bununla vatandaşlarımızın idareyle, ya da kamu kurumlarının kendi aralarındaki uyuşmazlıkların zahmetsiz ve hızlı bir şekilde çözülmesini amaçlıyoruz. Bu konudaki hazırlıkları 2019’da tamamladık, inşallah yakında konu Meclis gündemine gelecektir.
Nöbetçi noterlik uygulamasına geçmenin yanında, dijital bağlantıyla bir noterde yapılan işleme ait belgenin diğer noterlikten alınabilmesini sağladık. Bu konuda bir başka yenilik, noterliğe girişte sınav usulünün getirilmesi ve noter yardımcılığı müessesesinin kurulması olacaktır.
Veraset ilamlarında olduğu gibi, bazı çekişmesiz yargı işleri ile henüz dava açılmamış aşamadaki delil tespitlerinin noterlikler tarafından yapılması, yargının iş yükünü azaltacaktır. Elektronik tebligat sistemiyle, yargı sürecinde bu sebeple oluşan hataların ve gecikmelerin önüne geçtik.
Bu sistemle şu ana kadar 17 milyondan fazla e-tebligat gönderimi yapılarak, 210 milyon liranın üzerinde tasarruf sağlandı.
2019 yılında yeni adli yıla girerken 4 yeni bölge adliye mahkemesi kurarak sayıyı 11’den 15’e çıkarttık. "Geç gelen adalet, adalet değildir" yaklaşımıyla, geçtiğimiz yıl yargılamada hedef süre uygulamasını başlattık. Soruşturmalarda yüzde 74, yargılamada ise yüzde 80’nin üzerinde hedef sürelere uyulduğu görülüyor. Önümüzdeki günlerde bu uygulamayı Adli Tıp Kurumunda da hayata geçiriyoruz.
"Ticari davalarda zorunlu arabuluculuk" uygulaması ile arabulucu atanan yaklaşık 150 bin dosyanın yarıdan fazlası çözüldü. 2019 yılında uzlaştırma bürolarında görüşülen 270 bin dosyadan 231 bini uzlaşma ile sonuçlanmıştır. Yargı Sistemimize kazandırmayı düşündüğümüz önemli yeniliklerden biri de hakim ve savcı yardımcılığıdır.
Yargı Reformu Stratejisi’nde geniş bir hukuk eğitimi reformu yapacağımızı belirtmiştik.
Bu konuda Adalet Bakanlığının ve YÖK’ün çalışmaları devam ediyor.