Taliban yönetimi altındaki Afganistan'da insani durum kötüleşiyor. Ekonomi ve gıda güvenliğine dair sorunlar büyüyor. taliban bir yandan da tartışmalı uygulamalarla gündemde. Bu arada, ABD'nin Afganistan üzerinde etkisini sürdürmek için Rusya'dan üs talep ettiği ortaya çıktı.
ABD Genelkurmay Başkanı Mark Milley ve Rusya Genelkurmay Başkanı Valeri Gerasimov... Finlandiya'da görüşmüş, Afganistan'daki durumu ele almışlardı. Birkaç gün önce yapılan o görüşme hakkında çok dikkat çekici bir detay ortaya çıktı.
ABD Afganistan'dan çıksa da komşu ülkeler üzerinden bölgedeki etkinliğini sürdürmek istiyor. Wall Street Journal'a göre, ABD Rusya'dan da üs talebinde bulundu. Milley, Rus mevkidaşından, talebi Devlet Başkanı Putin'e iletmesini istedi. Amerikalı yetkililere göre Putin, 16 Haziran'da görüştüğü Biden'a, Rus üslerinin ABD askerlerine ev sahipliği yapabileceğini söylemişti. Amerikan yasalarına göre ülkenin Rusya ile askeri iş birliği yapması yasak.
Afganistan'daki duruma gelince. Birleşmiş Milletler dünya gıda programına göre gıda güvenliği sorunu çok ciddi boyutlara ulaştı. Öyle ki ülkede hanelerin yalnızca yüzde 5'inde her gün yeterli yiyecek bulunabiliyor. Afganistan taliban öncesinde de ayakta kalabilmek için uluslararası insani yardıma muhtaçtı. Taliban'ın gelmesiyle durum iyice dramatik hale geldi. Dahası su kıtlığı da ciddi bir sorun haline geldi. Üstelik başkent Kabil'de bile. Taliban'ın kabil belediye başkanı, şehrin kuruyabileceğini söylüyor. Altyapı yatırımı için yabancı şirketlerle görüşmek istiyor. Aylar süren çatışmalar nedeniyle evlerini terk edip mülteci durumuna düşenler içinse durum herkesten daha zor. Üstelik her geçen gün daha da zorlaşıyor.
Tek sorun bu değil. Taliban'ın gelmesinin ardından, .zor durumda olan finans sistemi de çökme noktasına geldi. Bankaların önünde günlerce bekleyenlerin oluşturduğu uzun kuyruklar var. İnsanların sadece para çekmesi, bankacılık sistemini iflasın eşiğine getirdi.
Kızların eğitimi taliban yönetimi altında dünyanın en hassas olduğu konulardan biri. İlk ve orta dereceli okullarda eğitim sürüyor. Üniversitede de kızlar ve erkekler ayrı sınıflarda eğitime başlamıştı. Ancak Kabil Üniversitesi'nin yeni rektörü, kadın öğrenci ve eğitmenlerin, gerekli şartlar oluşuncaya kadar üniversiteye giremeyeceğini açıkladı.
Taliban bir de sakal kesme yasağıyla gündemde. Ülkenin bazı bölgelerinde erkeklere sakal tıraşı yasaklandı ve berberlere talimat gönderildi. Taliban söz konusu uygulamanın resmi politikaları olmadığını açıkladı.