Türkiye için tarihi gün! TANAP Avrupa ile buluştu

Başkan Erdoğan'ın konuşmasından satır başları; Bugün hep birlikte ülkelerimiz ve bölgemiz adına gerçekten tarihi bir ana şahitlik ediyoruz. Her aşaması sabırla, dirayetle, Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan’ın ortak gayretleriyle örülen 7,5 senelik uzun ve meşakkatli bir süreci başarıyla taçlandırmanın haklı gururunu yaşıyoruz. Bu proje her şeyden önce ülkelerimiz arasındaki köklü dostluğun sembolüdür.

TANAP, bu aşamaya Türkiye ve Azerbaycan’ın karşılıklı güvene dayalı ilişkileri sayesinde gelebilmiştir. Projenin başarısında ayrıca, üretici, transit ve tüketici ülkeler ile projede pay sahibi olan şirketler arasındaki uyum da kilit rol oynamıştır.

"İÇERDE VE DIŞARDA ATLATTIĞIMIZ ONCA BADİREYE RAĞMEN TANAP’I PLANLANDIĞI ŞEKİLDE İLERLETTİK" Hatırlayacağınız üzere TANAP’la ilgili ilk adımı, 2012 senesinin Haziran ayında Hükümetlerarası ve Ev Sahibi Hükümet Anlaşmaları’nın İstanbul’da imzalanmasıyla atmıştık. Şah Deniz 2 Nihai Yatırım Kararı Anlaşmasını ise 2013’ün Aralık ayında, Bakü’de düzenlenen bir törenle neticelendirdik.

Ardından 17 Mart 2015 tarihinde Kars’ta; Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan Cumhurbaşkanları olarak TANAP’ın temel atma töreni gerçekleştirdik. Bu tarihten 3 yıl sonra ise 12 Haziran 2018’de dost ve kardeş ülkelerin de katılımıyla, Eskişehir’de TANAP’ın açılış törenini yaptık. Haziran 2012’den bu yana geçen sürede, TANAP Projesinin hayata geçmesi için gerçekten büyük çaba sarf ettik.

İçerde ve dışarda atlattığımız onca badireye, bölgesel gerilime, hatta sıcak çatışmalara varan istikrarsızlıklara rağmen, TANAP’ı planlandığı şekilde ilerlettik. Gerek değerli kardeşim Aliyev’in şahsi ilgisi, gerek Gürcistan makamlarının işbirlikleri, gerekse bu projeye emek veren kardeşlerimizin gayretleriyle hamdolsun TANAP’ı bugünkü aşamasına getirdik.

"'ENERJİNİN İPEK YOLU' OLARAK GÖRÜLEN BU PROJENİN ÜLKEMİZLE İLGİLİ KISMINI TAMAMLADIK" Bugün işte hep beraber verilen emeklerin boşa gitmediğini görüyoruz.

“Enerjinin ipek yolu” olarak görülen bu muhteşem projenin; belirlenen takvime, hedeflerimize ve taahhütlerimize uygun bir şekilde ülkelerimizle ilgili kısmını bugün itibarıyla tamamlamış oluyoruz. Bu projeyle, sahip olduğumuz zenginlikleri kendi vatandaşlarımızın, onlarla birlikte tüm bölge halklarının, tüm insanlığın hizmetine sunma irademizi teyit ettik. Biz TANAP’la ülkemizin enerji ihtiyacını garanti altına almanın yanı sıra Avrupa’nın enerji arz güvenliğine de katkı yapmayı hedefledik.

Sizlerin de bildiği gibi TANAP, Azerbaycan’dan Avrupa’ya uzanan 3 bin 500 kilometrelik enerji koridorunun en önemli parçasıdır. Bugün itibarıyla Azerbaycan doğalgazı, ülkemiz üzerinden 20 il, 67 ilçe ve 600 köyden geçerek artık Avrupa’nın kapısına ulaşmıştır.

TANAP’la 16 milyar metreküplük Azerbaycan doğalgazının Türkiye ve Avrupa’nın istifadesine sunulması, hayalden çıkıp gerçeğe dönüşmüştür. 16 milyar metreküplük bu gaz miktarının 6 milyarını biz, 10 milyarını ise Avrupa ülkeleri kullanacaktır. Nitekim 18 Kasım 2019 itibariyle TANAP üzerinden Türkiye’ye taşınan gaz miktarı 3,23 milyar metreküpe ulaştı.

"TANAP’IN TAŞIMA KAPASİTESİNİ 31 MİLYAR METREKÜPE ÇIKARMAYI PLANLIYORUZ" İlerleyen yıllarda TANAP’ın taşıma kapasitesini önce 24 milyar metreküp ardından 31 milyar metreküpe çıkarmayı planlıyoruz. Bundan sonra asıl sorumluluk sınırın öte tarafındaki komşularımıza düşüyor. Avrupa’ya gaz sevkinin başlaması için Trans-Adriyatik Doğal Gaz Boru Hattı TAP’ın bir an önce tamamlanması gerekiyor. İnşallah TAP’ın da 2020 yılı içinde tamamlanmasını bekliyoruz.

İnsanlık, son iki asırda enerji kaynaklarının kontrolü için savaşmış, çatışmış; sonuçta milyonlarca insanın canına mal olan çok ağır bedeller ödemiştir. Özellikle içinde bulunduğumuz coğrafya, enerji kaynakları üzerine yaşanan yıkıcı rekabete bizzat sahne olmuştur. Ortadoğu’nun on yıllardır istikrarsızlıkla boğuşmasının arka planında bu mücadele vardır. Bir damla petrolü insan kanından, insan hayatından daha değerli gören zihniyet, dünyaya barış ve huzur getirememiştir.

Yaşanan onca acıya, ölüme, yıkıma rağmen, ne yazık ki, bu anlayışın belli güçler tarafından devam ettirildiğini görüyoruz. Özellikle Doğu Akdeniz’de bulunan hidrokarbon kaynaklarının paylaşımı konusunda, birileri hakça paylaşım yerine gerilimi körüklemeye çalışıyor. Adaletli paylaşım imkânı varken, tehdit diline ve şantaj politikalarına başvuruluyor. Oysa hiç kimse, hiçbir ülke uluslararası hukuktan üstün değildir. Emrivakilerle netice alınamayacağı artık idrak edilmelidir. “Ben yaptım oldu” mantığıyla kimse bir yere varamaz. Aba altından sopa göstererek, hiçbir ülke bir başkasına haklarından sarf-ı nazar ettiremez. Bilhassa Türkiye, böyle bir zillete asla boyun eğmez. Ülkemiz, ne kendi hukukunun ne de Kıbrıs Türk’ünün çıkarlarının çiğnenmesine izin verir.

"BİR DAMLA PETROLÜ İNSAN KANINDAN DAHA DEĞERLİ GÖREN ZİHNİYET, DÜNYAYA BARIŞ VE HUZUR GETİREMEMİŞTİR" İnsanlık, son iki asırda enerji kaynaklarının kontrolü için savaşmış, çatışmış; sonuçta milyonlarca insanın canına mal olan çok ağır bedeller ödemiştir. Özellikle içinde bulunduğumuz coğrafya, enerji kaynakları üzerine yaşanan yıkıcı rekabete bizzat sahne olmuştur.

Ortadoğu’nun on yıllardır istikrarsızlıkla boğuşmasının arka planında bu mücadele vardır. Bir damla petrolü insan kanından, insan hayatından daha değerli gören zihniyet, dünyaya barış ve huzur getirememiştir. Yaşanan onca acıya, ölüme, yıkıma rağmen, ne yazık ki, bu anlayışın belli güçler tarafından devam ettirildiğini görüyoruz.

"HİÇBİR ÜLKE ULUSLARARASI HUKUKTAN ÜSTÜN DEĞİLDİR" Özellikle Doğu Akdeniz’de bulunan hidrokarbon kaynaklarının paylaşımı konusunda, birileri hakça paylaşım yerine gerilimi körüklemeye çalışıyor. Adaletli paylaşım imkânı varken, tehdit diline ve şantaj politikalarına başvuruluyor.

Oysa hiç kimse, hiçbir ülke uluslararası hukuktan üstün değildir. Emrivakilerle netice alınamayacağı artık idrak edilmelidir. “Ben yaptım oldu” mantığıyla kimse bir yere varamaz. Aba altından sopa göstererek, hiçbir ülke bir başkasına haklarından sarf-ı nazar ettiremez. Bilhassa Türkiye, böyle bir zillete asla boyun eğmez. Ülkemiz, ne kendi hukukunun ne de Kıbrıs Türk’ünün çıkarlarının çiğnenmesine izin verir.

"LİBYA İLE VARDIĞIMIZ ANLAŞMA ÇATIŞMA VE KAN DEĞİL, BARIŞ GETİRECEK" Doğu Akdeniz’de en uzun deniz sınırlarına sahip bir ülkeyi dışlamak, ona rağmen projeler gerçekleştirmeye çalışmak zaten mümkün değildir. Şu an, son teknolojiye sahip iki sondaj gemimiz, Fatih ve Yavuz ile iki sismik araştırma gemimiz bölgede çalışmalarını sürdürüyor.

Gemilerimizin ve mürettebatımızın güvenliliği ise Deniz Kuvvetlerimiz tarafından en üst düzeyle sağlanıyor. Bu gemilerimizin yürüttüğü faaliyetlerin kısa sürede meyve vereceğine inanıyorum. Libya ile vardığımız anlaşma çatışma ve kan değil, barış getirecek.

"GELİN, ENERJİYİ BİR ÇATIŞMA ARACI YERİNE İŞBİRLİĞİ ZEMİNİNE DÖNÜŞTÜRELİM" Bizim sondajlarımızdan çatışma ve kan değil barış ve refah fışkıracaktır. Ben bu inançla sizlerin vasıtasıyla Doğu Akdeniz’deki tüm taraflara samimi bir çağrıda bulunmak istiyorum. Gelin, enerjiyi bir çatışma aracı yerine işbirliği zeminine dönüştürelim. Diplomasinin imkânlarını kullanmak varken, bölgeye yeni bedeller ödetecek yollara tevessül etmeyelim.

TANAP AÇILIYOR Edirne'nin İpsala ilçesi Sarıcaali Köyü'nde bulunan TANAP MS4 Ölçüm İstasyonu'nda gerçekleştirilen törene, Başkan Recep Tayyip Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in katılıyor. Ayrıca törene Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez ile ilgili ülkelerin enerji bakanları katıldı.

Yatırım tutarı yaklaşık 7 milyar dolar olan TANAP, Yunanistan sınırında Trans Adriyatik Boru Hattı (TAP) üzerinden Avrupa'ya bağlanacak. Avrupa tarafındaki süreçlerin tamamlanmasının ardından TAP üzerinden gaz sevkiyatına başlanacak.

TANAP 20 İLDEN GEÇİYOR TANAP'ta ilk adım, Türkiye-Azerbaycan arasında 24 Aralık 2011'de imzalanan mutabakat zaptıyla atıldı. Bu kapsamda Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Petrol Şirketi (SOCAR) tarafından TANAP Doğalgaz İletim AŞ kuruldu. Şirket, TANAP'ın tasarımı, inşaatı ve işletilmesini tamamlamak üzere proje sahibi olarak yetkilendirildi.

Projenin hukuki altyapısı 26 Haziran 2012'de İstanbul'da Türkiye ve Azerbaycan arasında imzalanan hükümetler arası anlaşma ve "Ev Sahibi Hükümet Anlaşması" ile oluşturuldu. Ev Sahibi Hükümet Anlaşması, 10 Eylül 2014'te TBMM tarafından onaylandı.

Hattın açılışı 12 Haziran 2018'de Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev'in katıldığı törenle Eskişehir'de gerçekleştirildi. Türkiye'ye TANAP'tan ekim sonu itibarıyla 3 milyar 180 milyon metreküp gaz geldi.

Toplam kapasitesi 16 milyar metreküp olan boru hattından Türkiye'ye gelen gaz miktarının yakın zamanda 6 milyar metreküpe çıkarılması hedefleniyor. Kalan 10 milyar metreküp doğal gaz ise TAP ile Avrupa'ya gönderilecek.

TANAP'ın Türkiye-Gürcistan sınırında Ardahan'ın Posof ilçesi Türkgözü köyünde başlayan yolculuğu, Kars, Erzurum, Erzincan, Bayburt, Gümüşhane, Giresun, Sivas, Yozgat, Kırşehir, Kırıkkale, Ankara, Eskişehir, Bilecik, Kütahya, Bursa, Balıkesir, Çanakkale, Tekirdağ ve Edirne olmak üzere 20 il ve 67 ilçeden geçerek Türkiye-Yunanistan sınırında sona eriyor.

TANAP'ta, SOCAR ve Güney Gaz Koridoru AŞ'nin yüzde 51, Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ'nin yüzde 30, BP'nin yüzde 12 ve SOCAR Türkiye Enerji AŞ'nin de yüzde 7 hissesi bulunuyor.