ABD’den SİHA satışlarına yeni düzenleme

Silahlı insansız hava araçlarının modern savaşın yüzünü değiştirdiği, bu nedenle ABD yapımı SİHA’lara büyük bir talep olduğu belirtiliyor.

ABD son yıllarda sadece İngiltere ve İtalya’ya SİHA satışı gerçekleştirmişti. Reuters’ta yer alan habere göre bugüne kadar başka ülkelere SİHA satışına sıcak bakmayan ABD Başkanı Donald Trump, satışlardan Amerikan ekonomisine sağlanacak milyarlarca dolarlık kaynak nedeniyle SİHA’ların dost ülkelere satışını kolaylaştıracak.

NATO ÜYESİ, DOST VE MÜTTEFİKLERİ SİHA SATIŞI KOLAYLAŞTIRILACAK

NATO üyesi ülkelerin yanı sıra Suudi Arabistan, Körfez’deki diğer ortaklar ile Japonya ve Güney Kore listenin en başında yer alan ülkeler.

Hindistan, Singapur ve Avustralya gibi önemli ortakların yanı sıra, füze ve ilgili silah ihracatına ilişkin kuralları belirleyen uluslararası bir anlaşma olan Füze Teknolojisi Kontrol Rejimi'ne (MTCR) imza atan 35 ülkeye de SİHA ihracatı kolaylaştırılacak.

TÜRKİYE İSTEMİŞ, ABD VERMEMİŞTİ

Türkiye bir dönem özellikle terörle mücadelede kullanmak üzere ABD’den Predator istemişti. Yıllarca oyalanan Türkiye’ye satış izni çıkmamıştı. Ancak bu gizli SİHA ambargosu, Türkiye’nin kendi teknolojisini kullanarak tasarım yapmasına ve ürün geliştirmesine neden olmuştu.

Halen TAI’nin ANKA, Baykar’ın Bayraktar ve Vestel’in Karayel sistemleri ortaya çıkmış, üç İHA da atış yapar hale getirilmişti. Bu sistemler sayesinde Türkiye, dünyada az sayıda SİHA tasarlayan ülkelerden biri olmuştu.

YENİ DÜZENLEME

MTCR’ye göre 1. kategori (500 kg ve üstü yük kapasitesine sahip) olarak sınıflandırılan Predator tipi SİHA’ların ihracı konusunda sıkı kuralların korunacağı belirtiliyor. Ancak, Trump yönetiminin daha büyük silahlı insansız hava araçlarını ihraç etmeyi kolaylaştırmak için MTCR anlaşmasını yeniden müzakere etmeye çalıştığı kaydediliyor.

MTCR rejimi, füze, roket sistemleri, insansız hava araçları ve diğer bazı teknoloji sistemlerinin yanı sıra kitle imha silahlarının üretimini kısıtlayan gönüllü üyelerden oluşuyor.

MTCR, üye ülkelerin füze üretiminde kullanılan materyelleri, SİHA teknolojilerinin ihraç ve ithal usullerini kontrol altında tutmayı amaçlıyor. Rejim 1987'de G7 ülkeleri tarafından kurulmuştu. En son Hindistan, bu rejime tabi olan 35.ülke olmuştu. Türkiye de bu rejime 25 Nisan 1997 tarihinde taraf olmuştu.

İLK ETAPTA KÜÇÜK SİHA’LAR KONUSUNDA KURALLAR ESNETİLİYOR

İlk etapta ikonik Predator drone gibi daha büyük modellerden ziyade daha az füze veya mühimmat taşıyan ve daha kısa menzilli küçük SİHA’ların satışlarının önündeki engeller azaltılacak.

Yeni ihracat düzenlemeleri her boyuttaki gözetleme uçakları için de rahatlatılacak. Sektör kaynakları İHA ihracaat kurallarının gevşetilmesinin Boeing, Northrop Grumman, General Atomics, Lockeed Martin, Textron ve Kratos gibi üreticilerin yüzünü güldüreceğine vurgu yapıyor.

ABD'li yetkililer, SİHA ihracatına yönelik bu yeni yaklaşım ime Trump’ın 2016 kampanyasıyla Amerika’nın “savunma sanayi üssünü” destekleme sözünü tutmuş olacağına vurgu yapıyor.

AMERİKAN İHA ÜRETİCİLERİNİN SATIŞI 3.5 KAT ARTACAK

Trump’ın selefi Başkan Barack Obama da 2015 yılında SİHA’ların ihracatını artırmayı hedefleyen bir dizi düzenleme yapmıştı ancak ABD'li üreticiler gene de mevcut kuralların hala çok kısıtlayıcı olmasından şikayet ediyordu. Teal Group şirketine göre Amerikan İHA üreticileri 2016 yılında 2,8 milyar dolar olan satışlarını 2025'te 9.4 milyar dolara yükseltecek.

Ancak insan hakları savunucuları ve silah satışına karşı olan lobiler, yeni politikanın Orta Doğu ve Güney Asya gibi bölgelerde şiddet ve istikrarsızlık yaratacağı konusunda uyarıyor.

ABD’NİN KISITLAMALARI ÇİN SİHA’LARINA YARAMIŞTI

Amerikan İHA üreticisi şirketler kısıtlamalar nedeniyle özellikle Çin ve İsrailli rakip firmalara karşı rekabette geri kalıyordu. Özellik Çinli SİHA üreticileri, Ortadoğu ve Orta Asya’daki birçok ülkeden önemli ölçüde sipariş almayı başarmıştı.

Şu anda Ortadoğu ülkelerinde hizmet veren Çinli SİHA’ların gerçek sayısını belirlemek zor ancak Irak, Kazakistan, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin bu SİHA’lardan satın aldığı biliniyor. Mısır ve Ürdün'ün de Çin SİHA’larını satın almak için görüşmeler yaptığı biliniyor.

(Kokpit.aero)