“Gaz lambası tekniği nedir?” sorusu yoğun ilgi görüyor. Kocaeli’de 6 kişilik Palu ailesinin yargılandığı davada savunma yapan Palu ailesinin avukatı, Tuncer Ustael’de narsist kişilik bozukluğu olduğu ve diğer sanıklar üzerinde ‘gaz lambası’ tekniğiyle baskı kurarak, istediklerini yaptırabildiğini açıkladı.
Gaz lambası tekniği nedir?
Gaslighting, bir psikolojik manipülasyon ve taciz yöntemi. Bireyin kendi hafıza, algı ve akıl sağlığını sorgulayıp irdelemeye iten bir çeşit kötü yönlendirme. Bireyde veya seçilen grupta şüphe uyandırma, kalcı inkâr, çelişki ve yalan yoluyla peyderpey dikte edilir ve fark edilmesi kimi zaman güçtür.
Terim adını Gas Light (Gaz Lambası) adlı 1938 yapımı bir filmden almaktadır. Oyundaki erkek karakter eşini deli olduğuna iknâ etmeye çalışıyor ve gaz lambasını söndürdüğünde eşi bunun gerçek olmadığı ve uydurulmuş bir şey olduğunun farkına varıyor. Gaslighting yaşanan ikili ilişkilerde baskın olan birey idealleştirme, değersizleştirme ve gözden çıkarma şeklindeki üç aşamayı izliyor. Baskın ve maniple etme amacındaki birey ilk olarak birlikteliklerinin harika olduğu algısı yaratıp hayran olma safhasına geçilir. Bir sonraki ve en zor olan evre, yani değersizleştirme evresinde hayranlık duyulan birey sorunlu, ideal olmayan ve hiçbir şeyi beceremeyen bir kişiye evriltilir. Gözden çıkarma safhasında ise mağdur terk edilerek yeni arayışlara içine girilir. Bu dikteye maruz kalan kurbanlar sık sık kendilerini özür dilerken bulabilirler.