Türkiye’ye Patriot sistemi satmaya çalışan ABD, ne teknoloji paylaşımına yanaşıyor ne de fiyatta indirime gidiyor. Washington’un ayrıca Ankara’nın Rusya’dan çok daha ucuza alacağı S-400’den de vazgeçmesini istediği belirtiliyor. ABD, 2013’te Türkiye’ye 4,5 milyar dolarlık teklif ile gelmişti. Bu rakam diğer iki tekliften daha yüksekti.
1
Amerika, Patriot hava savunma sistemiyle ilgili satış teklifini Ankara’ya iletti. ABD Dışişleri Bakanlığı, 3.5 milyar dolar değerindeki Patriot sistemlerinin Türkiye’ye satışına 19 Aralık’ta onay vermişti. Ankara nihai karar için ABD’ye sunduğu talep yazısında fiyat indirimi ve teknoloji transferi beklentisi de vurgulamıştı. Ancak Türkiye’ye sunulan son teklif, Dışişleri Bakanlığı’nca onaylanan 3.5 milyar dolarlık paketin yazılı olarak iletilmesiyle sınırlı kaldı. Metinde Türkiye’nin cazip fiyat ve teknoloji transferi taleplerine ilişkin herhangi bir öneri sunulmadı. ABD daha önce, Türkiye’nin Rusya’dan S-400 alımına karşı F-35 restinde bulunmuştu. Önceki gün sunulan teklifte S-400’e ilişkin yazılı bir ön koşul yer almadı ancak bu sorun hâlâ aşılmış değil.
S-400’DE GERİ ADIM YOK
Ankara, Patriot teklifine kapsamlı değerlendirme sonrası cevap verecek. ABD Patriot’lar için indirim bile yapsa, bu her halükarda Rus S-400 sistemlerinden çok daha pahalı olacak. Türkiye ayrıca, Patriot satışında S-400 alımının iptal edilmesinin ön koşul olarak sunulmasına da kesin olarak karşı çıkıyor. Washington, Patriot için Türkiye’nin 2013 yılında açtığı ihaleye 4.5 milyar dolarlık teklifiyle gelmiş, Çin ve Fransa-İtalya ortaklığının tekliflerinden sonra ihalede 3. sırada yer almıştı. Üstelik ABD, Türkiye’nin ihalede açık olarak talep ettiği teknoloji transferine de hiçbir şekilde yanaşmamıştı.
2013 TAVRI SÜRÜYOR
O dönem Çin, 3.4 milyar dolarlık fiyatta indirimin dışında yüzde 30 yerli katkı garantisi vermişti. Ankara’nın Pekin’den füze almasını engellemek üzere ciddi adımlar atan Washington, bunun yanında Türkiye’ye hava savunmaya ilişkin herhangi bir alternatif de sunmamıştı. Son Patriot teklifine bu gelişmeler ışığında bakıldığında ABD’nin 2013’teki tavrını aynen devam ettirdiği görülüyor. Türkiye ise Rusya’dan neredeyse ABD’nin teklifinin üçte biri oranında ücretle S-400 satın alıyor.