1
Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ) Genel Müdürü Temel Kotil, Türk Hava Kuvvetlerinin ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla geliştirilen Milli Muharip Uçak için rüzgar tüneli testleri gerçekleştirildiğini belirterek, "Konfigürasyonun son şeklini vermeye çalışıyoruz. Çok hızlı şekilde uçağı tamamlamak istiyoruz." dedi.
Milli Muharip Uçak Endüstriyel İşbirliği Günleri etkinliği, projede görev alabilecek yerli ve yabancı çok sayıda firmayı bir araya getirdi. Etkinlikte, projedeki ihtiyaçlar, tedarik süreçleri ve iş birliği olanakları ele alındı.
Temel Kotil, Milli Muharip Uçak gibi birçok teknolojiyi, sistemi, alt sistemi barındıran bir aracı hiçbir şirketin tek başına yapamayacağını söyledi.
Bu nedenle yerli ve yabancı firmaları bir araya getirip iş birliği konularının konuşulmasını sağlamak istediklerini dile getiren Kotil, proje boyunca alt teknolojilerden sistemlere, iniş takımlarından silah sistemlerine uzanan geniş yelpazede farklı kabiliyetlere ihtiyaç duyulacağını vurguladı.
Projenin son durumuna ilişkin bilgi veren Kotil, şöyle konuştu:
"Uçağımız şu anda rüzgar tünelinde, konfigürasyonun son şeklini vermeye çalışıyoruz. Çok hızlı şekilde uçağı tamamlamak istiyoruz. BAE Systems ile teknik iş birliğimiz var. Şirketin yaklaşık 70 personeli burada çalışıyor. Bu iş birliği basit bir mühendislik hizmeti satın alımı değil. Teknolojik olarak da bir araya gelmiş durumdayız. Bu uçak için rüzgar tünelleri yapıyoruz, büyük laboratuvarlar kuruyoruz. Milli Muharip Uçak ağırlıkla kompozit (değişik tarzları bir arada taşıyan) olacak. Kompozit yapısını oluşturmak için şu anda 200 milyon dolarlık bir inşaat devam ediyor. 200 milyon dolarlık bir yatırım yapıyoruz. Kompozitte TUSAŞ'ı dünyadaki kapasitenin yüzde 2'sine getirmek istiyoruz ki uçağı kolay yapalım."
Proje için ihtiyaç duyulan insan kaynağına yönelik çalışmalarını da anlatan Kotil, üniversitelerden bin stajyer mühendisin TUSAŞ'ta yetiştirildiğini, bu yıl neredeyse bine yakın mühendis aldıklarını bildirdi. Kotil, yürüttükleri projeleri dikkate alarak kadrolarını güçlendirdiklerini belirtti.
Projeyle test altyapısından malzemeye, tasarımdan elektroniğe uzanan bir çeşitlilikte Türkiye ve TUSAŞ'ın 5. nesil uçak yapacak yetenek kazandığına işaret eden Kotil, "5. nesil savaş uçağını bir firma tek başına yapamaz, bir ülke yapar. Hatta diğer ülkeleri de yanına destekçi alır. Avrupa'da şu anda en önde giden 5. nesil savaş uçağı projesi bu. Mühendis olarak gönlümden geçen güçlerin birleşmesi. İnşallah bu yalnız Türkiye'nin değil, NATO'nun uçağı olur." diye konuştu.
Seri üretime kadar 400 sipariş hedefi
Savunma Sanayii Başkanlığı tarafından yürütülen projeyle Hava Kuvvetleri Komutanlığı envanterinde bulunan ve 2030'lu yıllardan itibaren kademeli devreden çıkartılması düşünülen F-16 uçaklarının yerini alabilecek yurt içi imkan ve kabiliyetlerle tasarlanan modern uçakların üretilmesi amaçlıyor.
Projede, yeni nesil bir uçakta olması gereken düşük görünürlük, dahili silah yuvası, yüksek manevra kabiliyeti, artırılmış durumsal farkındalık ve sensör füzyonu benzeri teknoloji alanlarındaki çalışmalar sonucu, Türkiye'nin 5. nesil bir muharip uçağı üretebilecek altyapı ve teknolojiye sahip ülkeler arasında yer alması hedefleniyor.
"Tasarım ve prototip kalifikasyonunu" kapsayan birinci dönemin ilk aşaması olan "ön tasarımla" eylül ayı itibarıyla proje takvimi başladı. 4 yıl sürmesi öngörülen bu sürecin daha erken tamamlanması amaçlanıyor.
Proje kapsamında ilk etapta 6 geliştirme hava aracı üretilecek. Daha sonra eklenecek yeni araçlarla Milli Muharip Uçak 2033'teki seri üretime hazırlanacak. Seri üretim aşamasına kadar 400 adetlik uçak siparişine ulaşılması öngörülüyor.
Proje ortağı olmak isteyen ülkelerle de çeşitli düzeylerde görüşmeler yürütülüyor. Söz konusu ülkeler aynı zamanda uçağın potansiyel alıcıları olarak değerlendiriliyor.
18. ayda konsept dondurulacak
Milli Muharip Uçak için yaklaşık 1 yıl sonra projede en büyük sistem tedarikçileri seçilecek ve sonrasında 18. ayda konsept dondurulacak.
Projede görev alacak tedarikçilerden, ihracat kısıtlamasına tabi olmayacak, uzun vadeli taahhütler istenecek.
Uçak için TR Motor tarafından özgün motor geliştirilecek. Bu süreç devam ederken geliştirilen araçlarda bir ara motor kullanılacak.
Radar, elekto optik ve bütünleşik işlemci alanlarında ise ASELSAN ve TÜBİTAK çalışmalara başladı.
(AA)