NATO'ya 6 kritik uyarı

Osman Nuri CERİT

NATO Liderler Zirvesi'nde devlet başkanlarına Türkiye’nin NATO’dan beklentilerini içeren bir kitap dağıtıldı. Üç dilde hazırlanan kitapta, teröre karşı ortak mücadeleden, NATO üyesi ülkelerin, Suriye’de oluşturulması planlanan güvenli bölgeye desteğine kadar önemli mesajlar yer aldı. 

Liderlere dağıtılan kitapta önemli başlıklardan biri, PKK/YPG’ye karşı mücadelede Türkiye’ye destek verilmesi oldu. DEAŞ konusunda ortaya konulan hassasiyetin PKK/YPG ve FETÖ konusunda da sergilenmesi istendi. Türkiye’nin güvenlikle ilgili kaygılarının anlaşılması gerektiği belirtildi. Kitapta, ittifak ve Türkiye ile ilgili beklentiler özetle şöyle sıralandı. 

• Terörizme karşı ittifak ruhuna uygun davranın. 

• Teröre karşı da kullanılacak savunma ürünleri (Patriot, F35) satın alma taleplerine yaklaşımınızı gözden geçirin. 

• Türkiye’nin terörle mücadelesini iç siyaset konusu yapmayın. 

• Terör örgütü PKK/YPG’ye karşı mücadeleye destek verin. 

• Ülkelerinizde PKK/YPG ve FETÖ’ye izin vermeyin; üyelerini İttifak ruhuna uygun olarak Türkiye’ye iade edin. 

• Terör örgütleri arasında ayrım yapmayın; DEAŞ’a karşı gösterdiğiniz hassasiyeti PKK/YPG ve FETÖ’ye de gösterin. 

29 NATO üyesi ülkenin devlet ve hükümet başkanları ittifakın 70. yıldönümünde Londra'da düzenlenen liderler zirvesinde bir araya geldi. 

TERORİZM HEPİMİZ İCİN ORTAK TEHDİT

NATO Liderler Zirvesi’nden çıkan Londra Deklarasyonu’nda, “Terörizm bütün tezahürleriyle hepimiz için tehdit olmaya devam ediyor” vurgusu yapıldı, "NATO sınırlarının teröre karşı korunmasında kararlıyız" denildi. 

NATO’nun kuruluşunun 70. yıldönümü dolayısıyla düzenlenen NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi, İngiltere’nin başkenti Londra’da gerçekleştirildi. Liderler, resmi el sıkışma töreninin ardından aile fotoğrafı çekimine katıldı. Oturumda NATO’nun güvenlik politikaları ele alındı, ülkelerin önergeleri değerlendirildi. Toplantıda Polonya’nın korunmasıyla ilgili Baltık Savunma Planı’nı onaylanırken, yayımlanan ortak deklarasyonda “Terörizm bütün türleri ve tezahürleriyle hepimiz için tehdit olmaya devam ediyor” vurgusu yapıldı, müttefiklerin terörle mücadele konusunda kararlı olduğu ve bu çerçevede birlikte daha güçlü adımlar attığı kaydedildi. Oturumun ardından NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg basın toplantısı düzenledi. 

ERDOĞAN’LA BAŞARILI GÖRÜŞME 

Soruları da yanıtlayan Stoltenberg, Başkan Recep Tayyip Erdoğan’la başarılı bir görüşme gerçekleştirdiklerini belirterek, “Tüm ittifak üyelerimizin yenilenmiş güvenlik planları üzerinde anlaşmaları önemli. Bu ittifakı ilerletebildiğimizi gösteriyor. Ben şu an her bir liderin toplantıda ne söylediğini söyleyemem ancak tüm müttefiklerimiz 5. maddeye bağlılıklarını yinelediler. Bizim birinci amacımız savaş açmak değil barıştır. Savaşları engellemektir. Bunun en iyi yolu çelik gibi bir kenetlenmedir. Bir müttefike saldırıldığında bu ittifaktan karşılık görmek demektir” dedi. 

YPG ELE ALINMADI 

YPG’nin terör örgütü olarak kabul edilmesi konusunda farklı görüşler olduğunu belirten Stoltenberg, “Bugün toplantıda özel olarak ele alınmadı ancak NATO üyeleri arasında tartışılan bir sorun. Fakat hepimiz teröre karşı elde edilen kazanımların zarara uğratılmaması konusunda mutabık kaldık” diye konuştu. Stoltenberg, Türkiye’nin S-400 almasının kendi ulusal kararı olduğunu ifade ederek, “Birçok müttefik endişelerini dile getirdi. Ben de bu kararın sonuçlarına ilişkin endişemi dile getirdim. Rusya hava savunma sistemi S-400’ün asla NATO’ya entegre edilmeyeceğini söyleyebilirim” dedi.  

SAVUNMAYA 130 MİLYAR DOLAR 

Stoltenberg’in açıkladığı deklarasyonda “Bölünmez güvenliğimizin maliyet ve sorumluluklarını üstlenme konusunda hepimiz kararlıyız” ifadesine yer verilerek tüm müttefiklerin savunma taahhütleri uyarınca savunma ve kabiliyet gelişimine yatırım yaptığının, misyon ve operasyonlara katkı sağladığının altı çizildi. “ABD dışındaki müttefiklerin savunma harcamaları 5 yıldır artıyor. Savunmaya 130 milyar dolardan fazla yatırım yapıldı” ifadesi kullanılan deklarasyonda, bu alanda önemli ilerleme kaydedildiği belirtildi. 

İLK KEZ ÇİN VURGUSU 

Londra Deklarasyonu’nda, ilk defa Çin’in yükselen gücüne değinilerek “Çin’in artan nüfuzu ve uluslararası politikalarının ortaya çıkardığı fırsat ve sınamaları ittifak olarak birlikte ele almalıyız” vurgusuna yer verildi. NATO’nun siyasi yönünü güçlendirmek için Genel Sekreter’in “ileriye dönük bir tefekkür süreci” başlatması talep edilen deklarasyonda, bu sürecin değişen stratejik ortamı göz önünde bulundurması gerektiğine dikkat çekildi.

TÜRKİYE HARİKA İŞLER YAPIYOR

Başkan Erdoğan, NATO Liderler Zirvesi kapsamında ABD Başkanı Trump ile bir araya geldi. İletişim Başkanı Fahrettin Altun, “Cumhurbaşkanımız, ABD Başkanı ile NATO Zirvesi marjında son derece verimli bir görüşme gerçekleştirdi” dedi. Trump, Türkiye için “Oldukça iyi bir iş çıkarıyor” ifadelerini kullandı. Almanya Başbakanı Merkel’le görüşmesinde de Türkiye’yle ilgili sorulara cevap veren Trump, Türkiye’nin çok iyi bir NATO müttefiki olduğunu söyledi.

Erdoğan, NATO Liderler Zirvesi ana oturumun ardından, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez’i kabul etti.

İSPANYA:  FÜZELERİMİZİ ÇEKMİYORUZ

NATO Zirvesi’ne katılan İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, İspanya’nın, Türkiye’deki NATO füze savunma misyonundaki varlığını sürdürmeye devam edeceğini açıkladı. İspanya Başbakanlığından yapılan yazılı açıklamada, NATO toplantısı sırasında Sanchez’in, İspanya’nın Türkiye’deki füze savunma sistemini 2020 yılında sürdürme vaadinin diğer NATO üyesi ülkeler tarafından da “kabul gördüğü” bildirildi.

NATO AKDENİZ KRİZİNE DAHİL OLMUYOR

NATO Liderler Zirvesi öncesinde, Yunanistan’ın Kathimerini gazetesinin de aralarında olduğu beş gazeteye açıklamalarda bulundu. Stoltenberg, ittifakın, Yunanistan ve Türkiye arasındaki sorunların çözümlenmesi sürecinin bir parçası olmadığını söyledi. Stoltenberg’e, NATO’nun Türkiye’nin Kıbrıs açıklarındaki sondaj faaliyetlerinden rahatsız olup olmadığı da soruldu. Bunun üzerine Stoltenberg, ittifakın başarılı sayılmasındaki sebeplerden birinin de bölgedeki ‘bütün zor sorunlara dahil olmaması’ olduğunu belirtti.

MİÇOTAKİS’LE AKDENİZ ZİRVESİ

Başkan Erdoğan, NATO Liderler Zirvesi temasları kapsamında, Yunanistan Başbakanı Kiriakos Miçotakis’i kabul etti. Miçotakis, Türkiye ve Libya arasında imzalanan ve Türkiye’nin Akdeniz’deki yetki alanını genişleten anlaşmayı NATO’ya taşıyacağını açıklamış ardından Erdoğan’dan Lonadra’da randevu istemişti. Kabulde, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ile AK Parti İzmir Milletvekili Binali Yıldırım da hazır bulundu.

TRUMP'I KIZDIRACAK SÖZLER! DEDİKODU YAPARKEN YAKALANDILAR

Kraliçe II. Elizabeth’in davetiyle Buckingham Sarayı’nda düzenlenen resepsiyonda Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve İngiltere Başbakanı Boris Johnson’ın resepsiyonda ABD Başkanı Donald Trump hakkında konuşmaları, kameralara yansıdı. Power and Politics tarafından yayınlanan görüntülerde, İngiltere Başbakanı Boris Johnson’ın, Macron’a “Neden geç kaldın” dediği, bu sırada Kanada Başbakanı Justin Trudeau’nun, “Geç kaldı çünkü basın toplantısı 40 dakika sürdü” dediği duyuluyor. Trudeau ardından Trump’ın ekibini kastederek, “Hepsinin ağızlarının bir karış açık kaldığını izlediniz” dediği duyulurken, liderlerin gülüşleri de kameralara yansıyor. Dün, ABD Devlet Başkanı Donald Trump ile Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un görüşmesi yaklaşık 40 dakika sürmüştü. Trump, Trudeau ile de 30 dakika görüşüp basın toplantısı düzenlemişti.

TERÖRE KARŞI DESTEK BEKLİYORUZ

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Twitter hesabından, İngiltere’de gerçekleştirilen NATO Zirvesi'ne ilişkin paylaşımda bulundu. İbrahim Kalın, “Birlik ve dayanışma, NATO’nun iki temel direğidir. Türkiye’nin müttefiklerinden beklentisi, PKK, DEAŞ ve FETÖ dahil terörün her türüne karşı somut bir biçimde yanında olmasıdır. Ayinesi iştir kişinin, lafa bakılmaz. Hepimiz güvende olmadan hiçbirimiz güvende değiliz” ifadelerini kullandı.

NATO’NUN ÖNDE GELEN GÜCÜYÜZ

AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik, “Türkiye en önde gelen NATO güçlerinden biridir. Tartışmasız biçimde, savunma konularında bilgi sahibi olan herkes Türkiye olmadan NATO’nun düşünülemeyeceğini kabul eder” ifadelerini kullandı. Twitter hesabından değerlendirmelerde bulunan Çelik, “Herhangi bir NATO ülkesinin bir terör örgütüyle mücadele ederken başka terör örgütüyle iş tutmasının yanlışlığı sadece Türkiye tarafından dile getiriliyor. Cumhurbaşkanımızın NATO’ya hatırlattığı ilkeler esasında bundan sonrasında NATO’nun sağlıklı ve doğru şekilde geleceğe yürümesi için yegâne yol haritasıdır” dedi.