Fibromiyalji nedir?

Kas-iskelet sisteminde uzun süreli olabilen, vücutta yaygın ağrı ve hassasiyete yol açan bir yumuşak doku romatizması olan Fibromiyalji sendromunun belirtileri nelerdir, nasıl ortaya çıkar?

FİBROMİYALJİNİN BELİRTİLERİ NELER?

Ağrı vücudun her tarafında dolaşabilen bir ağrıdır. Daha çok boyun, omuz ve sırtta başlayıp kollara, göğüs ön duvarına, kalçalara, bacaklara yayılır. Stresle, yorgunlukla, soğukla ve nemle artar. Bazen de ağrıya, gittikçe artan oranda sabah tutukluğu da eklenebilmektedir.

Bu hastalar gece uykularını alsalar bile sabahları yorgun kalkar ve kendilerini dinç hissetmezler. Hastaların yüzde 90’ı yataktan kalktıklarında kendilerini dövülmüş gibi hissediyor, uykuya dalmakta zorluk çekiyor ve gece boyunca da sık sık uyanıyorla.Bilişsel dalgalanmalar yaşıyorlar; konsantre olamama, odaklanamama sorunları peşlerini bırakmıyor. Hastalar bir sis perdesinin arkasında olduklarını söylüyorlar ki biz buna fibro-fog adını veriyoruz.

Beraberinde depresyon, anksiyete gibi psikolojik yakınmaları oluyor genellikle. Ama bunlar tek başına bir neden değil.
Kollarda, bacaklarda, karıncalanmalar, uyuşukluklar ve yanma hissi olabiliyor.
Migren, gerilim tipi baş ağrısı, ağrılı adet görme, bağırsak fonksiyonlarında değişiklikler, çarpıntı, huzursuz bacak sendromu gibi birçok başka bulgunun da fibromiyaljiye eşlik ettiğini görüyoruz.

FİBROMİYALJİ NEDEN ORTAYA ÇIKIYOR?


Fibromiyaljide ağrının beyinde algılanmasında bir sorun var. Fibromiyalji sendromu olan kişilerde ağrı bilgisi ile uyumlu olarak salgılanması gerektiği kadar serotonin ve noradrenalin salgılanmamaktadır. Bu nedene gelen bilginin bir kısmı silinmediği için daha yüksek şiddette imiş gibi algılanmaktadır. Bu durum özellikle uzun süre ağrı çeken kişilerde ve ağrıya depresyon da eklendiğinde daha şiddetli olmaktadır.

TANI KRİTERLERİ NELER?

Fibromiyaljide 2016’nın sonunda tanı kriterleri değişti. Bu kriterlere göre bir yaygın ağrı indeksi ve semptom şiddet indeksi hesaplaması yapılıyor. Bu iki indeksin belli değerin üzerinde olmasını bekliyoruz bu tanı için. Ağrının yaygın olması çok önemli; 5 bölgeden 4’ünde ağrının olması gerekiyor. Ayrıca bu semptomlar en az üç aydır görülüyor olmalı.

FİBROMİYALJİ İÇİN RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR?

Cinsiyet: Erkeklere göre kadınlarda daha fazla oranda görülür.

Yaş: En sık erken ve orta yetişkin dönemde görülür. Ancak çocuklarda ve daha yaşlılarda da görülebilir.

Uyku düzeninin bozulması: Fibromiyalji sendromunu nasıl etkilediği tam olarak bilinmemektedir. Kas spazmı ve huzursuz bacak sendromu (Bacaklarda ortaya çıkan, tam olarak tarif edilemeyen ve uykuya dalmaya engel olan garip duyu hissi) veya uyku apne sendromu (uykudayken solunumun kısa süreli durması) ile birlikte olabilir.

Aile öyküsü: Bu hastalık, aile öyküsü olanlarda daha fazla görülmektedir.

Romatizmal hastalıklar: Romatoid artrit, lupus veya ankilozan spondilit gibi romatizmal hastalıkların varlığı fibromiyaljiye yatkınlık oluşturabilir.

FİBROMİYALJİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Her hastalıkta olduğu gibi hastanın bilgilendirilmesi ve eğitimi çok önemlidir. Hastaya sanıldığının aksine hastalığının "gerçek" olduğunu, ancak sakat bırakıcı bir hastalık olmadığı anlatılmalıdır. Tedavi uzun sürebilir ve bulgularda belirgin düzelme olana kadar hekimin düzenli takibi gerekebilir. Fibromiyaljinin tedavisinin temelini ilaç tedavisi ve fizik tedavi uygulamaları oluşturmaktadır. Hastanın öncelikle bu hastalığın uzun süreli bir hastalık olduğunu ve ağrının sürekli olmasına rağmen, vücuda zarar vermediği anlatılmalıdır.