seren.aksus@diyetaktif.com
Türkiye’de günde 5 milyon, yılda 1,7 milyar adet ekmek çöpe gidiyor. Yılda 214 milyarlık gıda israfı yapılıyor. Hem bu akılalmaz rakamı hem de kilonuzu azaltmak elinizde… Neler yapabiliriz birlikte bakalım…
PORSİYONLAR GİDEREK BÜYÜYOR
Modern çağın en büyük sorunlarından biri yemek porsiyonlarının giderek büyümesi oldu. Zamanın getirdiği rekabetçi koşullar nedeniyle yemekler gün geçtikçe büyüdü, büyüdü. En sonunda tamamını bitiren obez oldu.
Bitiremeyen yemeğini ziyan eder hale geldi. Hiç istenmeyen bu durumu önlemek için neler yapabiliriz hep birlikte düşünmeli, dünyadaki örnekleri incelemeliyiz. Bizim gibi yemeği seven, tüm duygularını, sevgisini, heyecanını, üzüntüsünü, iyi gününü, kötü gününü yemekle kutlayan, 80 milyon nüfuslu ülkenin bu konuda atacağı en küçük adım bile büyük bir tasarruf sağlayacak ve israfı önleyecektir.
KİŞİ BAŞI 20G EKMEK İSRAF EDİYORUZ
Günde 20g ekmek israf ediyoruz. 80 milyon olunca bu çok büyük bir rakama denk geliyor. Aslında bu rakam dünyadaki aç nüfusu düşündüğümüzde çok kişiye yetebilecek bir miktar. Dünyada 1 milyar aç insan olduğunu düşünürsek bu insanlar yiyecek ekmek bulamazken bizim bu israfa dur dememiz lütuf değil zorunluluktur. 2000 yılında 1 milyar aç insan dünya nüfusunun yüzde 15’ine denk gelirken, günümüzde 800 milyon aç insan dünya nüfusunun yüzde 11’ine denk geliyor. Azalmış gibi gözükse de 2050’de 10 milyar olacak dünya nüfusunda bu rakamın 1 milyar kişiyi geçeceği tahmin ediliyor. Dünyadaki aşırı kilolu insan nüfusu 1,7 milyar kişi, obez insan sayısı ise 700 milyon kişi… Yani toplamda 2,5 milyar kilolu insana karşı, günde 30bin insan açlıktan ölüyor.
BUZDOLABININ DA HACMİ ARTTI
Giderek daha çok gıda almaya yönlendiren marketler, yiyebileceğinizden çok daha fazla gıda satın almanıza sebep oluyor. Hem kesenize zarar hem çöpe giden gıdalara günah. Bu yüzden mecbur değilseniz market arabası almayın. İhtiyacınızı belirleyin, gerekeni alın ve çıkın. Çok çok el sepetlerinden alabilirsiniz. Buzdolabınızı mümkün olan en küçük olanından alın. Mesleki olarak takip ettiğimiz pek çok rehberde taze gıda tüketiminin öneminden, gıdaları buzdolabına girmesi gerekmeyecek sürede tüketmekten bahsediliyor.
YEMEĞİ BİTİREBİLECEK MİSİNİZ?
Burada en büyük pay size düşüyor. Tabağınıza yemek alırken, iki kere düşünmeniz gerekiyor. Aldığınız yemeği bitirebilecek misiniz? İş te en kritik soru bu… Bunu sorun, eğer yanıt evet değilse, daha az porsiyonda alın. Ya da fazla aldığınızı düşündüğünüz bir tabağı eşinizle, dostunuzla, arkadaşlarınızla bölüşün. Ne yapın edin ama lütfen yemeği tabakta artık olarak bırakmayın. Oldu da yemek fazla mı geldi ya da düşündüğünüz gibi çıkmadı mı? Hemen paket yapıp yanınıza alın, sonraki öğününüzde yiyin. Ya da evinizde fazla pişirdiğiniz, bitiremeyeceğinizi düşündüğünüz yemeği sevdiklerinizle, arkadaşlarınızla, komşularınla paylaşın. En son ihtimal mahallenizdeki, sokağınızdaki sokak hayvanlarıyla paylaşabilirsiniz.
TABAĞINIZI UFALTIN
Evdeki tabakları ufaltarak, giderek daha az miktarda almak israfı önlemeye çok yardımcı olur. Restoranda, yemekhanede yine aynı şekilde küçük olanları tercih edin. Bu sayede hem daha az yemek hem daha az kalori alırsınız. Dünyayı ve bedeninizi kurtarmak elinizde. Tabağınızda yemek kalmaz. Yetmedi mi? Gidip bir kez daha alabilirsiniz. Ama emin olun yettiğini göreceksiniz. Tabağındaki yemeği bitirene ödül veren ülkeler var. Eğer aldığınız tüm yemekleri bitiriyorsanız, hesabınızı öderken size özel indirim yapılıyor. Bu devlet desteğiyle uygulanması konusunda cesaretlendirilen projenin ceza ayağı da var. Fazla yemek alıp bitiremediğinizde hesabın daha fazlasını ödüyorsunuz. Bu caydırıcı uygulamayı örnek alabiliriz.