Milyonlarca insan her gün twitter ya da facebook gibi sosyal paylaşım siteleri üzerinden milyonlarca paylaşımda bulunuyor. Peki, bir tıkla düşüncelerimizi, yargı ve eleştirilerimizi, fotoğraflarımızı, videolarımızı hızla yayabildiğimiz bu platformda paylaşabileceklerimiz sınırsız mı? Yasalara göre başta Facebook ve Twitter olmak üzere sosyal paylaşım sitelerinde hangi ifade veya paylaşımlar cezalandırılıyor? Ceza Hukukçusu Avukat Mehmet Fatih Savaş anlattı. Önerimiz, bu haberi okumadan “tık”lamayın…
SOSYAL MEDYADA CEZA AĞIR
Sosyal medya üzerinden hakaret, tehdit ve iftira suçları, Türk Ceza Kanunu’nun 125. maddesiyle düzenlenmiştir. Kanun koyucu, hakaretin alenileşmesi nedeniyle artan kişisel zararları dikkate alarak, sosyal medya üzerinden işlenen hakaret suçu için daha fazla ceza öngörür. “Hakaret” suçunun sosyal medya aracılığıyla işlenmesi halinde 2 yıla kadar hapis cezası vardır. TCK’nun 106. Maddesinde, “tehdit” suçunun sosyal medya üzerinden kendini tanıtmayacak şekilde işlenmesi halinde, genel tehdit suçundan daha ağır bir cezaya yer verilmiştir. Örneğin kişi sahte bir isimle Facebook hesabı açarak başka birini ölümle tehdit ederse, bu eylemin 5 yıla kadar hapis cezası vardır. Hakaret “Hırsız, katil” gibi hiçbir delile dayanmayan soyut isnatlar şeklinde de olabilir.
KİŞİSEL VERİYE DİKKAT
Bir diğer önemli konu “kişisel veri” kavramıdır. Örneğin kişilerin cep telefonu numaraları, adresleri, kimlik bilgileri ve fotoğrafları tamamen kendi rızalarıyla açıklanması gereken verilerdir. Bu verilerin rıza dışında kaydedilmesi veya yayılması TCK’nun 135 ve 136. maddelerine göre suçtur. Kişilerin siyasi, felsefi veya dini görüşlerini, ırki kökenlerini, ahlaki eğilimlerini, cinsel yaşamlarını ve hatta sağlık durumları veya sendikal bağlantılarını kaydedemez ve sosyal paylaşım siteleri aracılığıyla yayamazsınız. 4 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılabilirsiniz.
SAHTE HESAP DEYİP GEÇMEYİN
Eğer bir kimse, başka bir kişinin ayırt edici bilgileriyle veya fotoğrafını kullanarak, o kişi adına sahte bir hesap açar ya da var olan bir sosyal medya hesabını ele geçirirse, bu fiil kişisel verilerin hukuka aykırı olarak yayılması ve ele geçirilmesi şeklinde değerlendirilerek fail hakkında TCK’nun 136. maddesi uyarınca 4 yıla kadar hapis cezası verilebilecektir.
PAYLAŞMADAN ÖNCE DÜŞÜN
Sosyal medya ortamında kişilere ait gizli olarak çekilmiş görüntü ve ses kayıtlarının ifşa edilmesi ve yayılması da en az kaydedilmesi kadar ağır cezalara tabidir. TCK’nun 134. ve 132. maddesi; olayın oluş şekliyle eylemin ağırlığına göre 5 yıla kadar hapis cezası öngörür. Dolayısıyla sosyal medyada karşınıza çıkan her görüntü ve ses kaydını sırf beğendiğiniz için hemen paylaşmamakta fayda var. Zira paylaşmak suretiyle geniş kitlelere yayılmasına katkı sağlayarak suça iştirak etmiş olacağınızı unutmayın.
SONUÇ DEĞİŞMEZ
Arkadaşınız, eşiniz ya da akrabanız... Hiç fark etmez... Herhangi bir şekilde başkasına ait bir sosyal medya hesabına giren kişilerin, o kimsenin hesabından başkalarına mesaj gönderen, o hesapta bulunan görüşmeleri paylaşan kişilerin haberleşmenin gizliliğinin ihlali nedeniyle cezai sorumluluğu bulunmaktadır. Öyle ki, yalnızca karşı tarafın üçüncü kişilerle yapmış olduğu görüşmelerin değil, bizzat fail ile yapılan görüşmelerin yayılması da suçtur. Başka bir deyişle,
KANUN BİLMEMEK MAZERET Mİ?
Bu genel suçların yanı sıra sosyal medya üzerinden, bir kimseye karşı cinsel içerikli sözler söylemek veya bu amaçla çeşitli görseller paylaşmak gibi “cinsel taciz”, “Müstehcenlik, “Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin kurum ve organlarını aşağılama”, “Halkı kin ve düşmanlığa tahrik”, “Terör örgütü propagandası yapmak”, “Atatürk’e hakaret” gibi birçok suç tipinin sosyal medya üzerinden işlenmesi mümkün. Üstelik kanunu bilmemek de mazeret sayılmıyor. İlk başta Facebook veya Twitter gibi sosyal ağ kullanıcılarının belirtilen suçları iyi okuyup anlamaları gerekir. Dolayısıyla bu tarz “hakaret” ve “nefret söylemlerine” ya da “şiddetle bağı” olan ifade ve görsellere kesinlikle yer vermemeliyiz. Kısacası sosyal medya kullanıcısının bilinçlendirilmesi gerçekten çok önemli.
Cumhurbaşkanlığı makamı özeldir
Bir kamu görevlisi olan Başbakan'a sosyal medya üzerinden hakaret ifade özgürlüğü veya eleştiri hakkı değil, şeref ve saygınlığın ihlali olarak karşınıza çıkar. Bu halde TCK. m.125/3-a maddesine göre 3 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılabilirsiniz. Cumhurbaşkanı’nın şeref varlığını korumayı amaçlayan TCK’nun 299. maddesindeki “Cumhurbaşkanına Hakaret” suçu, genel hakaret suçlarına oranla çok daha özeldir. Zira bu maddeyle partiler üstü bir kişilik olması itibariyle Cumhurbaşkanının şeref ve onuru korunmaktadır. Sosyal medya üzerinden Cumhurbaşkanına hakaret veya soyut olgu isnadı şeklindeki paylaşımlar, 5 yıla kadar varan hapis cezalarını gündeme getirebilir.
Twitter IP adresini her zaman vermiyor...
TEKNİK TAKİBİ MÜMKÜN
Sosyal medyanın takibi teknik olarak mümkün ve mahkemelerde delil olma özelliği uygulamalardaki birçok örneği ile sabit... Türkiye'de sosyal medya üzerinden işlenen bilişim suçlarının artması nedeniyle bu tür suçların tespitinde kolluk ve savcılık birimleri çok ciddi teknik alt yapılarla güçlendirilmiş durumda. Hatta Emniyet Genel Müdürlüğü bünyesinde Siber Suçlarla Mücadele Şube Müdürlükleri kuruldu. Bu birimlerde görevli uzmanlar adeta ihtisaslaşmış kişilerden oluşuyor. Paylaştığınız bir veri suç teşkil ediyorsa IP adresinizden rahatlıkla tespit ediliyor.