Türkiye'nin yaş sebze ve meyve ambarı Antalya'da, Rusya ile yaşanan uçak krizi nedeniyle bu pazara yönelik üretilen dikenli salatalık üreticileri ciddi zarar gördü. Rusya'ya günde 30-40 TIR ürün sevkiyatı yapılan Gazipaşa Sebze ve Meyve Hali'nde ihracat durdu. İhraç ürünlerinin başında yer alan dikenli salatalığın kilogram fiyatı 2 lira 20 kuruştan 10 kuruşa düştü.
Rus savaş uçağının düşürülmesiyle gerilen Türkiye- Rusya ilişkileri nedeniyle zor günlerin görüldüğü Gazipaşa Yaş Sebze ve Meyve Hali'nde ihracat durdu. Rus pazarına yönelik 7 bin 500 dekar alanda dikenli salatalık üretimi yapılan Gazipaşa'da, 60 bin ton rekolte elde ediliyor. Bu pazarın kapanması nedeniyle dikenli salatalık, turşu imalatçılarına satılıyor. 1982 yılında kurulan ve o günden bu yana ilk durgunluk görülen haldeki 5 ihracatçı firma, ihracatlarının yüzde 80'inini Rusya'ya yapıyordu.
HER GÜN ZARAR BÜYÜYOR
Rusya'ya günlük ortalama 30- 40 TIR dikenli salatalık ihraç eden firmalar, kriz nedeniyle her gün zararlarının büyüdüğünü söyledi. Ellerindeki ürünü turşu imalatçılarına 10- 15 kuruştan sattıklarını belirten firma temsilcileri, gelirin işçilik masraflarını dahi karşılamadığını ifade etti.
KRİZDEN ÖNCE 2 LİRA 20 KURUŞTAN SATILDI
5 Kasım'da 2 lira 20 kuruştan satılan dikenli salatalık, uçak krizinin meydana geldiği 24 Kasım'da 1 lira 40 kuruşa düştü. Kriz, diğer sebze ve meyvelerin fiyatlarında değişikliğe yol açmadı. Gazipaşa Sebze ve Meyve Hali'nde normal salatalık 90 kuruştan, slor 1 lira 30 kuruş, domates 1 lira 20 kuruş, fasulye 2 lira 50 kuruş, patlıcan sivri 1 TL, patlıcan top 1 lira 20 kuruş, kaypa biber 2 lira, sivri biber 1 lira 70 kuruş, dolmalık biber 1 lira 50 kuruş, çarliston biber 1 lira ve köy biberi 1 lira 70 kuruştan işlem görüyor.
DEPOLARDA BEKLİYOR
Gazipaşa Yaş Sebze ve Meyve Komisyoncuları Derneği Yönetim Kurulu Başkan Ali Sönmez, dikenli salatalığın alıcısının olmadığını belirterek, "Bu ürün Rusya için üretildi. Gazipaşa halinde şu anda iç pazar satışı mevcut. İhracat ürünü olan dikenli salatalığı alıp satan yok. Mallar ya depolarda ya da gümrük kapılarında bekliyor. Bu ihracat sıkıntısının sona ereceğini sanmıyoruz. Ne iktidar ne de muhalefet üreticilerin durumu sordu. Bizi kucaklayan yok" dedi.
İÇ PİYASAYA ÇALIŞIYORUZ
Halin 1982 yılında açıldığını ve o günden bu yana hiç kapanmadığını vurgulayan Sönmez, ihracatın durması nedeniyle iç piyasaya ürün sevkiyatı yaptıklarını belirtti. Başkan Sönmez, "Depolarımız faaliyetini durdurmuş vaziyette, arz ve talep yok. İç piyasa kısmi olarak normal ama çok randımanlı değil. Halkın yapacağı başka bir şey yok, mecburen mücadelesini sürdürüyor" diye konuştu.
ÜRETİCİ ZARAR EDİYOR
Ertü Tarım İhracat Firması'ndan Ziraat Mühendisi Tema Berber ise zararın gün geçtikçe büyüdüğünü kaydetti. Üreticinin ciddi oranda zarar yaptığını kaydeden Berber, "Bir an önce kim kimden özür dileyecekse dilesin, ekonomik krize gidiyoruz" dedi.
"KRİZ HERKESİ ETKİLEDİ"
Lider Tarım Ürünleri Pazarlama Limited Şirketi'nin sorumlusu Numan Tosun ise şöyle dedi:
"Fiyatlar bir anda tepe taklak oldu. İhracat ürünü olan salatalığın kilosu 1 lira 50 kuruşun altına düştü. Kriz herkesi etkiledi. Rusya'ya gönderemediğimiz için dikenli salatalığı Ukrayna'ya gönderiyoruz, satamayan ise ya çöpe ya da çaya döküyor. Ukrayna belli miktarda ürün alıyor, turşu imalatçılarına satıyoruz. Onların da alacağı miktar belli, bundan sonra onlar da almayacak. Kriz sadece ihracatçıyı değil herkesi vurdu. Rusya'yla sorunun bir an önce çözülmesini bekliyoruz".
BAŞKAN OKUR: PSİKOLOJİK OLARAK ETKİLENDİK
Kumluca Yaş Sebze ve Meyve Komisyoncuları Derneği Başkanı Selahattin Okur ise krizinden psikolojik olarak etkilendiklerini söyledi. Krizden sonra Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun destek açıklamalarıyla rahatladıklarını ifade eden Okur, "Başbakanımız ihracatçıya sahip çıkmıştır. Bundan sonra yeni pazar arayışına gireceğiz. Krizden en çok dikenli salatalık ürünü ekenler etkilendi. Diğer ürünlerimizde belirgin bir fiyat düşüşü yok. Pazarımız gayet güzel ve hareketli" diye konuştu.
Lider Tarım Ürünleri Pazarlama Limited Şirketi Kumluca Bölge Satın Alma Sorumlusu Ferhat Uzun ise "Dolma biber, kırmızı Şili, yeşil Şili, dikenli salatalık ürünlerinin fiyatında düşüş var. Diğer ürünlerde normal sirkülasyon devam ediyor. Biz iç piyasaya devam ediyoruz. Rusya krizinin bir haftalık geçiş süresi vardı. Biraz sıkıntı oldu. Şu anda iç piyasa iyi, düzgün bir şekilde ilerliyor" dedi. (DHA)