Dünya gül yağı üretimin yüzde 65'ini karşılayan Isparta, adeta aromatik bitki cenneti konumunda. Gülün yanında son yıllarda lavantada da adından söz ettiren Isparta'da iki firma aracılığıyla zambak üretimi de yapılıyor.
Genellikle süs bitkisi olarak park ve bahçelerde ekimi yapılan zambak, Isparta'da 120 dönümlük alanda ticari olarak ekiliyor. Keçiborlu ilçesine bağlı Kuyucak köyünde üretimi yapılan zambaktan elde edilen yağ için hasat, 3 yılda bir yapılıyor. Zambak kökleri, yağı çıkartılmak için getirildikleri fabrikada 6-12 ay kurumaya bırakılıyor. Kurutmanın ardından zambaktan elde edilen yağ, parfümeri sektöründe kullanılmak üzere başta Fransa olmak üzere çeşitli Avrupa ülkelerine, kilogramı 5-6 bin avrodan satılıyor.
Süleyman Demirel Üniversitesi (SDÜ) Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi ve Gül ve Gül Ürünleri Araştırma ve Uygulama Merkezi (GÜLAR) Müdürü Yrd. Doç. Dr. Sabri Erbaş, AA muhabirine yaptığı açıklamada, zambaktan elde edilen yağın, parfümeri sektörü için önemli bir ham madde kaynağı olduğunu söyledi.
- 300 zambak türünden 30'u Türkiye'de
GÜLAR olarak, Isparta'nın önemli aromatik bitkilerinden gül ve lavantanın yanı sıra zambak üzerine de araştırmalar yaptığını dile getiren Erbaş, dünyada yaklaşık 300 olan zambak türünün 30'unun Türkiye'de doğal yayılış alanı gösterdiğini kaydetti.
Zambak bitkisinin Türkiye'nin çoğu yerinde süs bitkisi olarak görülebildiğini, ancak bitkinin Isparta'da ticari bir ürün haline dönüştürüldüğünü kaydeden Erbaş, zambak köklerinden uçucu yağ elde edildiğini anlattı. Dikimin sonbahar aylarında yapıldığını, zambaktan istenilen çıktının alınmasının ise uzun sürdüğünü dile getiren Erbaş, zambağın hasadının 3 yılda bir yapıldığına işaret etti.
Bir dekarlık alanda 1 ton civarında zambak hasadı yapıldığını, çiçeğin kurutulmasının ardından bunun ağırlığın dörtte bir seviyesine düştüğünü belirten Erbaş, 500 ila 700 kilogram kuru kökten 1 kilogram yağ elde elde edildiğini kaydetti.
Zambak yağının çok değerli olduğunu dile getiren Erbaş, "1 kilogram zambak yağının 5-6 bin avro civarında pazar değeri var. Zambaktan yağın dışında konkret de elde ediliyor. Bunun da kilogramı 500-700 avroya satılıyor. Konkretin işleme sokulmasıyla elde edilen zambak absolutenin kilogramı bin ila 1 bin 200 avro arasında değeri var." diye konuştu.
Erbaş, Isparta'da yılda yaklaşık 250-300 kilogram civarından zambak yağı elde edildiğini sözlerine ekledi.